ماه اول بارداری، چه کارهایی در ماه اول بارداری نباید انجام داد
ماه اول بارداری زمانی است که اکثر مادران با توجه به عقب افتادن زمان پریودشان، متوجه بارداری خود میشوند. همچنین با انجام یک تست حاملگی خانگی از این موضوع مطمئن میشوند. عقب افتادن پریود، تغییر خلق و خو، نفخ، گرفتگی عضلات شکم و... از جمله علایم رایج در ماه اول بارداری هستند. در این مقاله قصد داریم در مورد کلی علائم ماه اول و نحوه رشد جنین در این زمان بیشتر توضیح دهیم.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما به ابزارهای کاربردی دوران بارداری از جمله نمودار رشد جنین و مراقبت بارداری دسترسی پیدا کرده و میتوانید با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که در اختیارتان قرار میگیرد.
علائم شایع ماه اول بارداری کدامند؟
خیلی از زنان میپرسند که در هفته اول بارداری از کجا بفهمیم باردار هستیم و در واقع اولین نشانه های بارداری قبل از پریود چیست. بهتر است بدانید که برخی از زنان حتی در ماه اول بارداری نیز هیچیک از علائم بارداری را ندارند؛ بنابراین تشخیص بارداری در هفته اول یا حتی هفتههای اول کار بسیار پیچیدهای است. زمان بروز اولین علائم بارداری در افراد مختلف، تفاوت دارد. شایعترین علائمی که در ماه اول بارداری ایجاد میشوند، عبارتند از:
عقب افتادن پریود یا قاعدگی
اگر دوره قاعدگی شما همیشه منظم بوده است، پریود نشدن را می توان برجسته ترین نشانه بارداری در شما دانست. ممکن است در ابتدا به دلیل عقب افتادن قاعدگی به باردار بودن خود شک کنید، و اگر دیدید که قاعدگی اتفاق نیفتاد، با احتمال بیشتری به حامله بودن خود شک کنید. همچنین میتوانید یک تست حاملگی خانگی انجام دهید. در صورتی که جواب تست مثبت بود، برای تایید نهایی آزمایش خون بارداری انجام دهید.
* برای اطلاع از مراحل تشکیل جنین و تغییرات ماهانه کلیک کنید.
تغییرات خلق و خوی
هنگامی که باردار میشوید ، سطح هورمونها در بدن شما به طرز چشمگیری تغییر میکند. این تغییرات میتواند باعث تغییراتی در احساسات و خلق و خوی بخصوص در سه ماه اول بارداری شما شود. شما ممکن است طیف وسیعی از احساسات را تجربه کنید، از اضطراب و سردرگمی گرفته تا هیجان و نشاط! به همین دلیل ممکن است وقتی از باردار شدن خود باخبر میشوید، با دریایی از احساسات مواجه شوید و دچار درماندگی شوید. در این شرایط بهتر است در مورد احساسات خود با عزیزانتان صحبت کنید و در صورت نیاز، از یک مشاور کمک بگیرید.
نفخ
افزایش هورمونهای حاملگی میتواند منجر به نفخ شود. اکثر افراد نفخ را به عنوان علامت سندروم پیش از قاعدگی (PMS) میدانند و معمولا از این روی این علامت متوجه بارداری خود نمیشوند؛ بلکه آن را نشانه ای از شروع قاعدگی در روزهای آتی میدانند. خوردن فیبر بیشتر و ورزش منظم میتواند به رفع نفخ کمک کند.
* آیا خوردن کافی میکس در بارداری مجاز است؟
گرفتگی عضلات شکمی
برخی از مادران در روزها و هفتههای اول دچار گرفتگی رحم و دردهای شکم و زیرشکم بارداری میشوند. این گرفتگی ها گاهی اوقات ممکن است همانند گرفتگی عضلات شکمی در دوره قاعدگی باشد. بنابراین ممکن است فکر کنید که دوره پریودتان قرار است آغاز شود. اگر گرفتگی دردناک است یا شما را آزار می دهد ، از پزشک خود بخواهید گزینههای مناسب برای تسکین درد را توصیه کند.
لکه بینی
اگر متوجه برخی لکههای خون روی لباسزیر خود شدید، میتواند خونریزی ناشی از لانه گزینی تخم لقاح یافته باشد. لکه بینی در بادراری میتواند هنگامی اتفاق بیفتد که تخم بارورشده در اوایل بارداری در دیواره رحم لانه گزینی کند. میتوانید با استفاده از نوار بهداشتی از نشت خون به لباس خود جلوگیری کنید. همچنین مهم است که لکه بینی لانه گزینی را با خونریزی پریود اشتباه نگیرید، چون حجم و میزان خونریزی پریود با لکه بینی لانه گزینی خیلی متفاوت است و هرزمان که متوجه حجم خیلی کمتر خونریزی یا لکه بینی نسبت به قبل مواجه شدید، به بارداری شک کنید!
* لانه گزینی کی اتفاق میفتد و چه نشانههایی دارد؟
تکرر ادرار
هنگامی که باردار میشوید ، میزان خون در بدن شما افزایش مییابد. این بدان معناست که کلیههای شما باید برای خارج کردن مایعات اضافی که بعداً به مثانه شما میرسد، اضافهکاری کنند. اگرچه برخی از علائم اولیه بارداری ممکن است با گذشت زمان کاهش یابد، اما تکرر ادرار در بارداری تقریبا تا پایان حاملگی همراه شماست!
هرگز برای مقابله با این شرایط، مصرف مایعات خود را کاهش ندهید؛ چراکه آبرسانی به بدنتان برای سلامت شما و جنین و مهم است. به جای آن سعی کنید قبل از اینکه از خانه خارج شوید یا در محلی حاضر شوید که قرار است مدتی از سرویس بهداشتی دور بمانید، مثانه خود را تخلیه کنید.
دردناک و حساس شدن سینهها
ممکن است در ماه اول بارداری سینههای شما حساس یا حتی دردناک باشد. با عادت کردن بدن شما به تغییرات هورمونی ایجادشده، ممکن است این علائم طی چند هفته فروکش کند.
خستگی
غیر معمول نیست که در ماه اول حاملگی کمی خسته تر از حد معمول باشید. معمولا مقصر اصلی این شرایط افزایش سطح هورمون پروژسترون در بدن شما است. زیاد سخت نگیرید و بدانید که بسیاری از مادران پس از ورود به سه ماهه دوم بارداری ، با یک فوران در سطح انرژی بدنشان مواجه میشوند.
حالت تهوع
تهوع بارداری یا بیماری صبحگاهی (حالت تهوع همراه یا بدون استفراغ) اغلب در ماه اول بارداری وجود ندارد، اما برخی از مادران ممکن است کمی زودتر به آن دچار شوند. برخی از خانمهای خوششانس هم ممکن است هرگز علائم اولیه بارداری را تجربه نکنند و برخی تا ماه سوم بارداری این عارضه را دارند. برای مدیریت این وضعیت، سعی کنید به مقدار کافی آب بنوشید، یک مولتی ویتامین مصرف کنید و از چای زنجبیل برای آرامش معده استفاده کنید.
یبوست
ممکن است در ماه اول بارداری کمی احساس یبوست کنید. علت آن افزایش سطح هورمون هاست که میتواند باعث کندشدن حرکات دستگاه گوارش شما شود. مصرف مولتی ویتامینهای بارداری که به طور معمول حاوی آهن نیز هستند، میتواند یک مسبب دیگر یبوست دوران بارداری باشد.
نداشتن اشتها
وقتی تازه باردار شدهاید، ممکن است احساس کنید که بوها و طعمهای خاصی دیگر به اندازه گذشته جذاب نیستند. احساس تهوع در هنگام مواجهه با غذاها و بوهای خاص، گاهی اوقات میتواند همراه با بیماری صبحگاهی اتفاق بیفتد. در هنگام پخت و پز از فن آشپزخانه استفاده کنید و از شریک زندگی خود بخواهید که اگر بوی خاصی شما را اذیت میکند، از ایجاد آن جلوگیری کند.
رشد جنین در ماه اول بارداری چگونه است
مراحل رشد جنین انسان هفته به هفته پیچیده تر و شگفت انگیزتر میشود. در مورد اینکه در هفته اول بارداری چه اتفاقی می افتد باید بگوییم که پس از لقاح تخمک و اسپرم، تخم بارورشده از طریق لوله فالوپ به رحم می رود و در آنجا در دیواره رحم کاشته میشود. تخم به یک دسته سلول تقسیم میشود که برخی از آنها به جنین تبدیل میشوند و برخی از آنها در نهایت به جفت تبدیل میشوند.
تغذیه جنین در طول بارداری از طریق جفت جنین انجام میشود. جفت و جنین از طریق بند ناف با یکدیگر در ارتباط هستند. وظیفه بند ناف این است که مواد مغذی را از جفت به جنین برساند و مواد زاید جنین نیز از طریق آن دفع میشود. ماه آینده زمان رشد سریع کوچولوی شماست، زیرا اندامهای داخلی ، استخوان ها و دست و پای کوچک جنین در حال شکلگیری هستند.
کودک شما در ماه اول بارداری فقط 1 تا 2 میلیمتر است و در این مرحله بلاستوسیست نامیده میشود. تا هفته سوم بارداری فرزند شما تمام مواد ژنتیکی مورد نیاز خود را تولید کرده است. جنسیت او نیز در این هنگام نهایی شده است و به هیچ وجه قابل تغییر نیست. بنابراین اینکه یک عده درباره تغذیه ماه اول بارداری برای پسر شدن صحبت میکنند، هیچگونه اساس علمی ندارد. همچنین علائم بارداری پسر در هفته 7 با دختر و بعد از آن وجود ندارد.
تغییرات بدن مادر در اوایل بارداری
شما احتمالاً هنوز متوجه تغییراتی در بدن خود نشدهاید، اما این بدان معنی نیست که هیچ تغییری در بدن شما اتفاق نیفتاده است. در این مرحله بسیار مهم است که به سلامتی و تغذیه خود اهمیت زیادی بدهید تا دوران بارداری و بعد از آن، زایمان راحت و سالمی داشته باشید. معمولا نیاز است که از ماه اول بارداری مصرف یک مولتی ویتامین را آغاز کنید که تمام مواد مغذی مورد نیاز شما و جنین در حال رشدتان را فراهم کند.
همچنین بسیار خوب است که یک برنامه تمرینی منظم را برای دوران بارداری خود در نظر بگیرید. اگر پیش از این به ورزش خاصی مشغول بودید، میتوانید با تایید بی خطر بودن آن توسط پزشک، آن را ادامه دهید. ورزش منظم میتواند به تقویت قدرت و استقامت مورد نیاز شما در طول بارداری کمک کند و روحیه شما را ارتقا دهد. همچنین مادرانی که ورزش میکنند، زایمان راحتتری دارند.
اقدامات پزشکی لازم در اولین ماه بارداری
در ماه اول بارداری چه باید کرد؟ ماما در ماه اول بارداری اقدامات زیر را در مورد شما انجام خواهد داد:
انتخاب پزشک
پزشکتان از شما یک تاریخچه پزشکی کامل خواهد گرفت و در مورد هر گونه سابقه بیماری در شما، شریک زندگیتان، فرزندان قبلی ( اگر فرزند دیگری داشته باشید) و دیگر اعضای خانواده هر دو والد سوال خواهد کرد. پزشک همچنین قد، وزن و فشار خون شما را برای ارزیابی وضعیت سلامت عمومیتان اندازه گیری خواهد از جمله کرد.
پزشک متخصص زنان و زایمان در جلسه اول در مورد آخرین دوره قاعدگی، میزان و مدت زمان خونریزی در هر دوره و تعداد دفعات پریود شما سوال خواهد کرد. حتماً تمام جزئیات صحیح را ارائه دهید. اگر از داروهای ضد بارداری یا هر گونه داروی بدون نسخه یا با نسخه استفاده کردهاید، حتما به پزشک خود بگویید. پزشک برای شما ویتامینهای دوران حاملگی بعلاوه اسید فولیک تجویز خواهد کرد.
پزشک معمولاً برای معاینه وضعیت رحم، واژن و دهانه رحم، معاینه داخل لگنی انجام می دهد. او همچنین وضعیت لوله رحم را بررسی میکند و شرایطی مانند بستن لوله، بیماریهای التهابی و حاملگی خارج رحمی را با کمک سوالاتی که از خود شما می پرسد، ارزیابی میکند. همچنین در مورد اینکه از دستگاههای داخل رحمی برای پیشگیری از بارداری استفاده کردهاید و اینکه تحت درمانهای باروری بودهاید یا خیر، بررسیهایی انجام می دهد.
* تفاوت بارداری اول و دوم به چه علتی است؟
آزمایشات بارداری
پزشکتان یکسری آزمایش و سونوگرافی جنین یک ماهه را درخواست میدهد. نتایج این ارزیابیها به تشخیص سریع بارداری حتی قبل از شروع علائم بارداری مانند تهوع، کمک میکند. همچنین پزشک میتواند با کمک آزمایش خون و ادرار، سلامت عمومی شما را برای بارداری مورد ارزیابی قرار دهد.
پزشک برای تأیید قطعی بارداری، درخواست آزمایش بارداری خواهد کرد که در آن برخی از هورمونها اندازه گیری میشوند. غالبا آزمایش خون برای بررسی هورمون گونادوتروپین کوریونی انسان (HCG) که تعیین کننده اصلی بارداری شماست، استفاده میشود.
سطح HCG علاوه بر اینکه در تعیین سن بارداری سودمند است، تعیین میکند که آیا شما حاملگی خارج رحمی دارید یا خیر. اگر سطح HCG کم باشد یا به کندی در حال افزایش باشد، میتواند نشانهای از حاملگی خارج رحمی یا سقط جنین باشد. اگر سطح HCG خیلی بالا باشد ، به احتمال زیاد شما حاملگی مولی، ناهنجاری کروموزومی و یا حاملگی چندقلویی دارید.
اندازه گیری سطح هورمون پروژسترون خون نیز برای تشخیص خطر ابتلا به هر نوع حاملگی زودرس غیر طبیعی مهم است. این هورمون از طریق تست الایزا (ELISA) اندازهگیری میشود.
اگر در سال گذشته پاپ اسمیر انجام نداده باشید، پزشکتان به احتمال زیاد برای شما درخواست پاپ اسمیر میکند.
سونوگرافیهای لازم
سونوگرافی ترانس واژینال (TVUS) یا سونوگرافی داخل واژن، تشخیص بارداری را آسان و کارآمد کرده است. سونوگرافی ترانس واژینال بهترین روش برای تشخیص حاملگی داخل رحمی است؛ زیرا وضوح بهتری دارد. به همین علت معمولا پزشک سونوگرافی جنین یک ماهه را به روش واژینال درخواست می دهد تا اطلاعات بهتری به دست بیاورد و تصاویر واضح تر باشد.
برخی می پرسند که سونوگرافی در هفته اول بارداری چه چیزی را نشان می دهد. در پاسخ به این سوال باید بگوییم که چون تخم لقاحیافته در این مرحله هنوز در حال رشد است، سونوگرافی نمیتواند تصاویر مفیدی را ارائه دهد. به همین دلیل معمولا درخواست سونوگرافی جنین یک ماهه انجام میشود و انجام سونوگرافی زودتر از این زمان، کاری تقریبا بیهوده است؛ مگر در موارد خاص که پزشک تشخیص دهد.
باید ها و نباید های ماه اول بارداری
جدا از مراقبت های ماه اول بارداری، باید بدانید چه کارهایی در ماه اول بارداری نباید انجام داد؟ در ماه اول بارداری میبایست روی سبک زندگی خود تمرکز کنید و تغییرات مورد نیاز را اعمال کنید؛ زیرا اولین ماه یک دوره حساس در زندگی کودک است. در ادامه به بایدها و نبایدهای ماه اول بارداری اشاره شده است:
به طور منظم ورزش کنید
تمرینات و فعالیتهای ملایم باعث میشود سیستم بدن شما به طور عادی کار کند. پیاده روی بهترین تمرین است، زیرا هیچ گونه فشار خاصی روی بدن شما ایجاد نمیکند. همچنین میتوانید در یک کلاس یوگای مخصوص مادران باردار شرکت کنید. هر فعالیتی که قصد انجام آن را دارید، با پزشکتان در میان بگذارید تا شما را راهنمایی کند.
یک ذهن سالم داشته باشید
احساسات و روحیه شما تأثیر زیادی روی کودک میگذارد. از این رو، خود را آرام ، مطمئن و خوشحال نگه دارید. مدیتیشن بهترین راه برای ایجاد آرامش و تقویت روحیه شماست. توصیه میشود حداقل یک ساعت در روز آن را انجام دهید.
* برای ثبت نام در دوره مدیتیشن بارداری زیرنظر مربی حرفهای کلیک نمایید:👈 دوره آموزشی مدیتیشن بارداری
ساعات خواب خود را افزایش دهید
از ماه اول بارداری بدن شما دچار تغییرات جسمی و هورمونی زیادی میشود. برای اینکه این تغییرات به طور ملایم اتفاق بیفتد و تأثیر ناگهانی بر روی بدن شما نداشته باشد، سعی کنید به مدت طولانیتر و با آرامش بخوابید. همچنین با توجه به اینکه احتمال سقط جنین در سه ماهه اول بارداری بیشتر است، توصیه میشود که بیشتر استراحت کنید و خودتان را تحت فشارهای جسمی و روانی قرار ندهید.
مراقب عفونتهای مخمری واژن باشید
کاندیدیازیس واژینال یک عفونت مخمری شایع در مادران باردار است. این امر به دلیل میزان زیاد استروژن و میزان بالای گلیکوژن در ترشحات واژن و همچنین کاهش ایمنی در دوران بارداری رخ میدهد. حفظ بهداشت واژن و مصرف پروبیوتیکهایی تحت نظر درمانگرتان، در پیشگیری از عفونت قارچی در بارداری مفید خواهد بود.
اضطراب نداشته باشید
نگرانید که شاید برای بچهدار شدن زود اقدام کرده باشید؟ دلشوره دارید که نکند کودک شما دچار بیماری یا ناهنجاریهای مادرزادی باشد؟ چنین افکار و ترسهایی برای یک مادر باردار طبیعی است، اما باید تا جای ممکن از آنها دوری کنید؛ زیرا اینگونه افکار تأثیر مستقیمی بر کودک شما خواهد گذاشت. بنابراین از هراس دست بردارید و با انجام مدیتیشن و شرکت در کلاسهای یوگا، سعی کنید آن را مدیریت کنید. میتوانید با کسانی که قبلا مادر شدهاند صحبت کنید و یا با پزشک زنان در این مورد مشورت کنید.
از مصرف قهوه اجتناب کنید
تغذیه ماه اول بارداری بسیار مهم است. قهوه حاوی کافئین است که برخی از متخصصین معتقدند باعث ایجاد خطرات خاصی برای سلامتی نوزادان میشود. ممکن است منجر به وزن کم در هنگام تولد و نقایص هنگام تولد شود. برای مادر باردار نیز میتواند باعث سوزش سر دل، اضطراب و بیخوابی شود. بنابراین بهتر است مصرف آن تا حد ممکن محدود شود.
از مصرف غذاهای فرآوری شده اجتناب کنید
در پاسخ به این سوال که در ماه اول بارداری چی بخوریم میتوان یک پاسخ ساده داد: هر چیزی که ارزش غذایی داشته باشد مجاز است و هر چیزی غیر از این، ممنوع! غذاهای بیخاصیت علاوه بر اینکه باعث افزایش وزنگیری مادر میشوند، سیستم ایمنی بدنتان را نیز تضعیف میکنند. چربی بدی که در این غذاها وجود دارد میتواند به سلامت مادر و نوزاد آسیب برساند. همچنین ممکن است فشار خون و قند شما را تحت تأثیر قرار دهد.
الکل مصرف نکنید
نوشیدن الکل در ماه اول بارداری میتواند روی رشد جنین تأثیر بگذارد. این ممکن است باعث ناهنجاریهای مادرزادی شود و بعداً منجر به مشکلات یادگیری در کودک شود. به همین علت یکی از دستورات ماه اول بارداری این است که مصرف نوشیدنیهای الکلی را کنار بگذارید.
سیگار را ترک کنید
عوارض مصرف دخانیات در بارداری مثل کشیدن قلیان و یا سیگار خطرناک است، زیرا منجر به عوارض بسیاری از جمله وزن کم در هنگام تولد و مشکلات تنفسی در کودک میشود. قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز خطرناک است.
لباسهای تنگ و کفش پاشنه بلند نپوشید
بدن شما از ماه اول بارداری به تدریج دستخوش تغییراتی میشود؛ بنابراین لازم است به بدن فضایی برای نفس کشیدن بدهید. ترجیحا بهتر است لباس راحت بپوشید. همچنین می بایست کفشهای تخت و راحت بپوشید تا از سر خوردن و زمین افتادن پیشگیری کنید.
از مسافرتهای طولانی مدت خودداری کنید
احتمال سقط جنین در ماه اول بارداری بیشتر است. علاوه بر این، سفر در سه ماهه اول بارداری میتواند علاوه بر ایجاد یا تشدید بیماری صبحگاهی (تهوع بارداری)، یک فشار غیر ضروری بر روی شما ایجاد کند. پس سعی کنید تا جای ممکن از رفتن به سفر در بارداری اجتناب کنید.
از سونا/حمام داغ خودداری کنید
یکی دیگر از دستورات ماه اول بارداری این است که از سونا و حمام داغ خودداری کنید. سونا و حمام داغ بدن شما را در دمایی بالاتر از دمای معمولی بدن قرار میدهند. درجه حرارت بالای بدن شما بر رشد جنین تأثیر منفی میگذارد.
خم نشوید و جسم سنگین بلند نکنید
هیچ جسمی را که وزن آن بیش از 8 کیلوگرم باشد، بلند و حمل نکنید. با افزایش سن حاملگی شما، این محدودیت حتی بیشتر میشود، زیرا این فشارها میتواند بر جنین در حال رشد فشار وارد کند. همچنین هنگام انجام کارهای خانگی خم نشوید، زیرا این کار میتواند باعث ایجاد سرگیجه در شما شود.
تغذیه مناسب در ماه اول بارداری
غذاهای سرشار از فیبر بخورید
خیلی از مادران می پرسند که ماه اول بارداری چی بخوریم؟ داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از مواد غذایی مهم است. سعی کنید پرخوری نکنید. حتی غذاهای مورد علاقه شما نیز باید به مقدار محدود مصرف شود. غذاهای سرشار از فیبر را در رژیم غذایی خود جای دهید، زیرا آنها یبوست را کاهش می دهند و عملکرد معده شما را منظم میکنند. جوانه ها، غلات، اسفناج و حبوبات را در برنامه غذایی خود مصرف کنید. چند بار در روز وعدههای غذایی کوچک بخورید، زیرا این امر به شما کمک میکند تا همیشه سیر باشید و متناسب و سالم بمانید. میوههایی مانند توتفرنگی بخورید که سرشار از اسید فولیک هستند.
آب بیشتری بنوشید
یکی از دستورات ماه اول بارداری این است که باید هر روز هشت تا ده لیوان آب بنوشید. سعی کنید در طول بارداری همیشه هیدراته بمانید تا بدن شما دچار کمبودهای تغذیهای نشود.
رعایت نکات مهم در اوایل بارداری
- در حین باغبانی از دستکش استفاده کنید، به خصوص اگر با خاک سر و کار دارید.
- از تماس با مدفوع حیوانات خانگی خودداری کنید، زیرا حاوی انگل است.
- از قرار گرفتن در معرض سموم دفع آفات و مواد شیمیایی خودداری کنید.
- سطح قند خون خود را به طور مداوم کنترل کنید و یک برنامه غذایی مناسب را همراه با تمرینات بدنی دنبال کنید.
- نشستن در جلوی صفحه مانیتور کامپیوتر را کاهش دهید.
- به صورت کلی داشتن رابطه جنسی در بارداری منعی ندارد ولی حتما با درمانگر خود مشورت کنید . زیرا در برخی موارد پرخطر مثل سقط مکرر، جفت سرراهی، زابمان زودرس، نارسایی دهانه رحم، تبخال تناسلی فعال، عفونت و... ممکن است رابطه جنسی برای شما پر خطر و ممنوع تلقی شود
- مسئولیت بارداری بر عهده شما و شریک زندگیتان است؛ بنابراین همان ماه اول بارداری از همسرتان بخواهید که در کل این دوران با شما مشارکت کند.