ناباروری ثانویه | علت و روش های درمان ناباروری نازایی ثانویه

بسیاری از زوج‌ها بر این عقیده هستند که وقتی یک بار باردار می‌شوند، دیگر هرگز با مشکل نا باروری و نازایی مواجه نخواهند شد. اما چنین نیست. شرایطی تحت عنوان ناباروری ثانویه وجود دارد که می‌تواند مانع از بارداری مجدد زنان شود. متاسفانه این موضوع می‌تواند برای هر زنی رخ دهد. در ادامه بیشتر در مورد این شرایط، دلایل و روش‌های درمانش بیشتر توضیح می‌دهیم.

شما می‌توانید با نصب اپلیکیشن گهواره به ابزارهای بسیار کاربردی مانند ابزار مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید.

ناباروری اولیه و ثانویه چیست

ناباروی اولیه تعریف مشخصی دارد و زمانی است که به دلایل مختلف، حاملگی در زن رخ نمی‌دهد. بازه‌های زمانی مشخصی وجود دارد که به یک زن نازا گفته شود. بسیاری از زنان در چند ماه اول اقدام، باردار نمی‌شوند و این طبیعی است و جزو ناباروری دسته بندی‌ نمی‌شود. اما با گذشت یک دوره‌ی زمانی مشخص (عموماً 1 تا 1.5 سال) اگر بارداری رخ ندهد به اصلاح می‌گوییم مشکل نازایی وجود دارد که می‌تواند ناشی از مشکلات جنسی در زن و مرد باشد. این همان ناباروری اولیه است. اما تعرف ناباروری ثانویه طور دیگری ست. نازایی ثانویه زمانی رخ می‌دهد که زوجین یک بارداری موفق داشته‌اند و اکنون قصد باردار شدن برای بار دوم را دارند. اما بنا به دلایلی این اتفاق رخ نمی‌دهد. 

با اپلیکیشن گهواره، سیکل پریودت رو دنبال کن تا شانس بارداریت رو بالا ببری.

نصب اپلیکیشن گهواره

علت ناباروری ثانویه چیست

قبل از هر چیز باید بدانید که ناباروری ثانویه هم می‌تواند در زنان و هم در مردان رخ دهد (که در باروری اولیه نیز چنین است). از این رو علل باروری ثانویه را در دو بخش زنان و مردان بررسی می‌کنیم.  

علت ناباروری ثانویه در زنان

باردار نشدن ثانویه به دلایل مختلفی در زنان رخ می‌دهد که بعضی از مهمترین آنها به شرح زیر است:

• افت کیفیت تخمک‌ها: در بعضی از زنان، تولید تخمک بعد از زایمان دچار اختلال می‌شود که می‌تواند منجر به ناباروری ثانویه شود. همچنین نباید تاثیر سن در قدرت باروری زنان را نیز نادیده بگیرید. با افزایش سن به طور کلی شاهد افت کیفیت تخمک‌های تولیدی خواهیم بود که احتمال بارداری را کاهش می‌دهد. همچنین تعداد تخمک‌ها در ذخایر تخمدانی نیز کاهش پیدا می‌کند و تخمک‌های پیر نیز دچار اختلالات کروموزومی می‌شوند. شما میتوانید از انواع دارو و معجون خانگی برای تقویت تخمدان برای داشتن تخمکهای بهتر و بروز علائم پاک شدن رحم بعد از سقط نیز استفاده کنید. 
• مشکلات لوله‌های فالوپ: این مشکل در اثر بروز عفونت‌های دستگاه جنسی رخ می‌دهد که مانع از رسیدن تخمک‌ها به رحم می‌شود.
• آندومتریوز: آندومتریوز یکی از بیماری‌های تاثیرگذار در باروری و نوعی بیماری و اختلال در تولید بافت‌های رحمی و یکی دیگر از عوامل ناباروری ثانویه است که بسیار شایع است. آندومتریوز و بارداری دشمن هم هستند و این عارضه نه تنها کیفیت تخمک‌ها را کاهش می‌دهد بلکه باعث افزایش ناباروری در جمعیت زنان نیز می‌شود.
• آسیب و مشکلات رحم: بسیاری از زنان در طول زایمان اول دچار مشکلات شدیدی در بافت رحمی می‌شوند مانند پارگی رحمی که گاهاً غیرقابل بهبود است و منجر به ناباروری ثانویه می‌شود. آسیب به رحم یکی از عوامل اصلی در ناباروری ثانویه بعد از سقط جنین نیز است.
• سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOD): سندروم تخمدان پلی کیستیک در بارداری نه تنها یک مانع برای باروری اولیه است بلکه می‌تواند منجر به ناباروری ثانویه نیز شود. در این عارضه، سیکل‌های قاعدگی بسیار طولانی یا بسیار کوتاه می‌شوند و ترشح هورمون‌ها افزایش می‌یابد به طوری که روند تخمک گذاری با مشکل روبه رو می‌شود. 
• افزایش وزن: تاثیر وزن در قدرت باروری زنان بر کسی پوشیده نیست. متاسفانه برگشت به وزن قبل از زایمان برای بسیاری از زنان دشوار است و در نتیجه با مشکل افزایش وزن رو به رو می‌شوند که روند بارداری ثانویه را دچار مشکل می‌کند.

* کیست نابوتین چیست و چه مشکلاتی دارد؟

علت ناباروری ثانویه در مردان

همانطور که گفتیم ناباروری مردان نیز می‌تواند یکی از دلایل ناباروری ثانویه باشد که بعضی از مهمترین دلایل آن به شرح زیر است:

• کاهش میزان تستوسترون: این هورمون که نقش مهمی در تولید اسپرم دارد در اثر افزایش سن، بیماری و عفونت‌ اندام‌های جنسی به میزان زیادی کاهش می‌یابد که منجر به کاهش شانس باروری می‌شود. 
• واریکوسل: این عارضه که باعث بزرگ شدن عروق بیضوی می‌شود منجر به کاهش تعداد اسپرم نرمال شده و مسئول 30 درصد از ناباروری مردان است. 
• افت کیفیت مایع منی: از 40 سالگی، کیفیت اسپرم مردان بسیار کاهش می‌یابد و در نتیجه شانس بارداری در آنها کم می‌شود.
• مشکلات پروستات: بزرگ شدنِ پروستات نیز می‌تواند تولید اسپرم را کاهش داده و یکی دیگر از دلایل ناباروری ثانویه باشد. 
• هایپوگنادیسم دیررس: این مورد عارضه‌ای است که در آن ترشح هورمون‌های جنسی کاهش پیدا می‌کند و می‌تواند باروری را دچار اختلال کند. 
• مصرف بعضی از داروها: داروهایی مانند آنتی بیوتیک و داروهای فشار خون می‌توانند بر ترشح هورمون‌ها و تولید اسپرم تاثیر منفی بگذارند و منجر به ناباروری شوند. 
• افزایش وزن: افزایش وزن نیز باعث کاهش تستوسترون و افزایش استروژن می‌شود که کاملاً به ضرر باروری مردان است. 

علائم ناباروری ثانویه

در زنان زیر 35 سال که به مدت یک سال برای بارداری دوم اقدام می‌کنند و زنان بالای 35 سالگی که برای شش ماه تلاش می‌کنند، اگر بارداری رخ ندهد، می‌توان آن را یکی از علائم ناباروری ثانویه در نظر گرفت. در زنان ناباروری ثانویه علائم دیگری نیز دارد که از جمله‌ی آنها می‌تواند به قاعدگی‌های دردناک، سیکل‌های نامنظم، سقط پی در پی و.... اشاره کرد.

درمان نازایی ثانویه 

خوشبختانه ناباروری ثانویه درمان دارد که می‌توان آنها را در بخش‌های زیر مورد بررسی قرار داد: 

1. درمان‌های دارویی: که شامل داروهایی مانند کلومیفن و لتروزول هستند که تخمک گذاری را در زنان القا می‌کنند.
2. IUI: که در این روش اسپرم به طور مستقیم به داخل رحم زن تزریق می‌شود.
3. IVF: در این روش مراحل لقاح و ایجاد تخم در آزمایشگاه انجام شده و سپس به درون رحم زن تزریق می‌شود.
4. جراحی: انواع جراحی‌هایی که به جهت رفع مشکلات رحمی یا پروستات انجام می‌شود که شرایط را برای بارداری فراهم می‌سازد.
5. استفاده از آنتی اکسیدان‌ها: که به افزایش قدرت باروری زنان و مردان کمک می‌کند.

درمان نازایی خانگی

خوشبختانه روشهای خانگی هم برای درمان  ناباروری ثانویه وجود دارد. شما می‌توانید تغذیه‌ای داشته باشید که فرایند تخمک گذاری را بهبود می‌بخشد. مانند مصرف انواع میوه و سبزی که سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی زیادی هستند. مشخص شده است که درمان گیاهی نازایی ثانویه می‌تواند موثر باشد. همچنین با انجام ورزش روزانه و برنامه ریزی برای کاهش وزن می‌توانید شانس باروری خود را افزایش دهید. 

درمان ناباروری ثانویه با طب سنتی

با وجود آنکه ناباروری ثانویه در ایران نسبتاً زیاد است اما مانند همیشه طب سنتی خود جدا از رشته‌ی پزشکی راهکارهایی بسیار موثر و کاربردی برای درمان آن دارد. بعضی از مهمترین راهکارها به شرح زیراند:

• بادکش اطراف ناحیه‌ی تناسلی
• افزایش مصرف نخود به صورت روزانه
• املت تخم مرغ ( نطفه دار) و پیاز
• مصرف شبانه‌ی عرق طارونه 
• ارده و شیره انگور
• کاهش و ترک مصرف مواد غذایی با طبع سرد
• افزایش مصرف خرما، زیتون، گردو و...