تپش قلب در بارداری | علل و راه‌های درمان

تپش قلب در بارداری یکی از عوارض بارداری است که در تعداد زیادی از مادران ایجاد می‌شود. علت تپش قلب در بارداری معمولا فشار اضافی است که روی قلب وارد می‌شود. در دوران بارداری حجم خون در بدن افزایش می‌یابد و بدن برای به گردش درآوردن این خون اضافی، نیاز به پمپاژ بیشتری دارد. تپش قلب تو بارداری معمولاً بی‌ضرر است و به درمان خاصی نیاز ندارد. اما در شرایطی خاص، تپش قلب در بارداری خطرناک است و نیاز به مراقبت ویژه دارد. در این مقاله به طور کامل درباره علت تپش قلب در بارداری و راههای درمان تپش قلب در بارداری صحبت خواهیم کرد.

علائم تپش قلب در بارداری چیست؟

تپش قلب تو بارداری می‌تواند باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از علائم شود. زنان باردار ممکن است یک یا ترکیبی از موارد زیر را تجربه کنند:

• سرگیجه 
• احساس درد و سوزش در ناحیه قفسه سینه
• احساسی شبیه به لرزیدن قلب
• ضربان قلب سریع
• تعریق
• احساس لرزش یا فروریختن قفسه سینه
• احساس لرزیدن یا فرو رفتن در سینه
• احساس متوقف شدن ضربان قلب 

* مهمترین علت و درمان تنگی نفس در بارداری پسر و دختر 

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

علت تپش قلب در بارداری چیست؟

عوامل مختلفی می‌توانند باعث تپش قلب تو بارداری شوند که بیشتر آنها جدی نیستند. بااین‌حال، در برخی موارد، تشخیص علت تپش قلب در بارداری نیاز به معالجه پزشکی دارد.

برخی از دلایل تپش قلب در دوران بارداری که خیلی جدی نیستند، عبارت‌اند از:

• واکنش قلب نسبت به افزایش حجم خون در دوران بارداری که باید 40 تا 50 درصد خون بیشتری پمپ کند (علت تپش قلب در سه ماهه اول بارداری معمولاً همین است)

• آنمی یا کم‌خونی (کاهش غلظت گلبول‌های قرمز) که معمولاً در زنان باردار دیده شده و به دلیل تغییرات خونی در بارداری رخ می‌دهد. افزایش حجم مایع در خون باعث کاهش غلظت گلبول‌های قرمز شده و می‌تواند منجر به آنمی شود.

• افزایش وزن در دوران بارداری

• تغییرات هورمونی (اعم از تغییر در هورمون استروژن) که در بارداری رخ می‌دهد.

• استرس و اضطراب

• واکنش بدن به برخی از غذاها یا نوشیدنی‌های خاص، به‌ویژه آنهایی که حاوی کافئین هستند.

• واکنش در برابر داروهای خاص نظیر داروی سرماخوردگی یا آلرژی یا داروهای گیاهی

• ورزش بیش‌ازحد

• کم‌آبی

• افت قند خون  

این شرایط می‌توانند باعث شوند که قلب شما تا 25٪ سریع‌تر بزند و تپش قلب و تنگی نفس در بارداری را ایجاد کنند. اما این شرایط معمولاً جای نگرانی ندارد. تنها کافی است که مدیریت شرایط را به دست بگیرید و از فشار واردشده بر قلبتان بکاهید تا علائمتان به‌تدریج، بعد از بارداری از بین برود. اما دلایل جدی‌تر تپش قلب در بارداری شامل موارد زیر است:

• مشکلات تیروئید (تیروئید بیش‌فعال)

• آسیب قلبی ناشی از سایر بیماری‌ها یا خود حاملگی

• فشار خون ریوی

• بیماری عروق کرونر

• ضربان قلب غیرطبیعی، که به آن آریتمی قلب گفته می‌شود.

• عارضه پره اکلامپسی و سایر اختلالات فشار خون بالا بارداری

اگر علت تپش قلب در بارداری شما هر یک از این موارد باشد، باید توسط پزشک تحت درمان قرار بگیرید.

تشخیص تپش قلب در بارداری چگونه است؟

فقط پزشک می‌تواند به‌طور صحیح علت تپش قلب در بارداری را تشخیص دهد. معمولاً تشخیص علت تپش قلب در بارداری کار سختی است؛ چون عوامل متعددی وجود دارند که می‌توانند به تپش قلب تو بارداری منجر شوند. از طرف دیگر، بسیاری از علائم تپش قلب، در دوران بارداری اکثر زنان رخ می‌دهند درحالی‌که ممکن است با وجود آن علائم، فرد به تپش قلب مبتلا نباشد.

پزشک معمولاً با سؤال درباره علائم و تاریخچه پزشکی شما شروع می‌کند. یک زن باردار می‌بایست حتماً در مورد هرگونه سابقه تپش قلب، بیماری‌های قلبی و یا سایر مشکلات پزشکی که بر قلب تأثیر می‌گذارند و همچنین وجود هرگونه سابقه خانوادگی بیماری‌های قلبی به پزشک اطلاع دهد.

پزشک در مرحله بعدی شما را معاینه خواهد کرد تا هرگونه ناهنجاری در ضربان قلب شما را تشخیص دهد. پزشک شما معمولاً یکسری آزمایش‌های اضافی هم برای مشخص کردن علت اصلی تپش قلب انجام خواهد داد؛ نظیر:

• آزمایش خون برای بررسی هرگونه عدم تعادل و ناهنجاری در عملکرد تیروئید

• الکتروکاردیوگرام (نوار قلب) برای بررسی فعالیت الکتریکی قلب

• تست مانیتور هولتر که در آن از دستگاهی برای اندازه‌گیری ریتم قلب در طولانی‌مدت استفاده می‌شود.

چه زمانی تپش قلب در بارداری خطرناک است؟

یک زن باردار در طول حاملگی خود می‌بایست چندین ملاقات با پزشک متخصص داشته باشد تا او را ازنظر هرگونه عوارض بارداری، ازجمله تپش قلب ارزیابی کند. با نزدیک شدن شما به پایان بارداری نیز، دفعات مراجعه شما به پزشک افزایش می‌یابد. اما چه زمانی باید برای تپش قلب در بارداری حتماً به پزشک مراجعه کنید؟

اگر بین ویزیت‌ها مکرراً دچار تپش قلب شوید یا تپش قلب شما شدیدتر شود یا به مدت طولانی‌مدت ادامه پیدا کند، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. در صورت وجود هر یک از علائم زیر نیز، باید مراجعه اورژانسی داشته باشید:

• سرفه خونی

• نبض نامنظم

• تنگی نفس حتی بدون داشتن فعالیت

• سختی در نفس کشیدن

• درد در قفسه سینه

• ضربان قلب سریع

• ورم شدید در اندام‌ها، بخصوص اندام‌های تحتانی

• سرگیجه یا احساس گیجی

• سنکوپ یا غش

• خستگی غیر معمول یا ناگهانی

برای درمان تپش قلب در بارداری چه باید کرد؟

درمان تپش قلب در بارداری همیشه لازم نیست. در اکثر موارد شما می‌توانید با کمک استراتژی‌های مقابله با تپش قلب در بارداری، این شرایط را مدیریت کنید. به طور کلی، تپش قلب تو بارداری ممکن است در هر زمانی ایجاد شود، چه وقتی‌که در حال فعالیت هستید و چه وقتی‌که استراحت می‌کنید. این وضعیت ممکن است گاهی ترسناک باشد و باعث اضطراب شود. بااین‌حال، اگر بدانید که هنگام مواجهه با تپش قلب در بارداری باید چه کنید، کارتان آسان‌تر خواهد شد. 

هرگاه تپش قلب تو بارداری به سراغتان آمد:

• هر کاری که انجام می‌دهید را متوقف کنید.

• اگر در حال فعالیت بودید، بنشینید و استراحت کنید.

• اگر استراحت می‌کردید بلند شوید و حرکت کنید.

• برخی از تکنیک‌های آرامش، مانند مدیتیشن و تنفس عمیق را امتحان کنید.

* برای ثبت نام در دوره مدیتیشن بارداری زیرنظر مربی حرفه‌ای کلیک نمایید:👈 دوره آموزشی مدیتیشن بارداری 

• برای رفع استرس، یوگا بارداری یا حرکات کششی را امتحان کنید.

• یک لیوان آب بخورید.

• یک میان وعده میل کنید.

اما اگر به تشخیص پزشک شما نیاز به درمان داشته باشید، گزینه‌های بی‌خطر بسیاری برای دوران بارداری در دسترس هستند. به‌طورکلی:

• هنگامی‌که علائم خفیف است و از یک مشکل جدی حاصل نشده باشد، معمولاً پزشک معالجه را توصیه نمی‌کند. در این گروه از زنان باردار، تپش قلب در بارداری بعد از پایان حاملگی به‌تدریج از بین می‌رود.

• اگر علائم شدید باشد، پزشک ممکن است برای تنظیم ضربان قلب، دارو تجویز کند. پزشک قبل از تجویز دارو در مورد خطرات احتمالی آن برای مادر و جنین با شما صحبت خواهد کرد. در سه ماهه اول بارداری خطرات برای جنین بیشتر است؛ بنابراین بعید است که پزشک در این دوران دارویی تجویز کند. هرچند در صورت تجویز دارو حتماً مزایا و معایب آن برای شما در نظر گرفته شده و ایمنی آن برای جنین شما لحاظ خواهد شد.

• اگر زنی به آریتمی (ضربان قلب نامنظم) مبتلا باشد، پزشک می‌تواند با کمک جریان الکتریکی، قلب را به ریتم طبیعی خود بازگرداند. انجام این روش که کاردیوورژن نام دارد، در دوران بارداری بی‌خطر است. برای آریتمی‌هانیز بسته به نوع و شدت آن‌ها درمان دارویی وجود دارد.

برای پیشگیری از تپش قلب بارداری چه کنیم؟

این راهکارها ممکن است به جلوگیری از تپش قلب در بارداری کمک کند:

• بدنتان را به خوبی آب‌رسانی کنید.

• برای جلوگیری از افت قند خون، حتماً چند میان وعده مصرف  کنید.

• مصرف کافئین را محدود کنید.

• سیگار نکشید، الکل ننوشید و از مواد مخدر استفاده نکنید.

• قبل از مشورت با پزشک، هیچ دارویی مصرف نکنید.

• به‌طور منظم ورزش کنید اما در آن زیاده‌روی نکنید.

• یوگا و مدیتیشن را امتحان کنید؛ از تنفس شکمی یا سایر تکنیک‌های که به کاهش استرس شما کمک می‌کنند بهره ببرید.

از مواد غذایی مناسب دوران بارداری استفاده کنید، از مصرف میزان بالای چربی، کربوهیدرات، شکر و نمک خودداری کنید و سعی کنید وزن خود را در محدوده نرمال نگه دارید تا از ابتلا به دیابت، فشار خون بالا و کلسترول بالا جلوگیری کنید؛ چراکه همه این شرایط می‌توانند تپش قلب بارداری را تشدید کنند.

آیا تپش قلب در بارداری برای جنین ضرر دارد؟

خیر؛ تپش قلب مادر در دوران بارداری معمولاً هیچ آسیبی به جنین نمی‌رساند. به‌طورکلی ضربان قلب در دوران بارداری افزایش می‌یابد تا خون‌رسانی و تغذیه جنین به خوبی انجام شود. هرچند، علت تپس قلب باید بررسی شود تا ناشی از بیماری‌ها و شرایط دیگری غیر از خود بارداری نباشد.

تپش قلب در بارداری از چه زمانی شروع می‌شود؟

تپش قلب در هر زمانی در طول بارداری می‌تواند اتفاق بیفتد؛ تنها ممکن است دلایل آن در مراحل مختلف بارداری تفاوت داشته باشد. اصلی‌ترین علت تپش قلب در سه ماهه اول بارداری، افزایش حجم خون یا وجود بیماری‌های زمینه‌ای نظیر بیماری‌ قلبی در بارداری است. اما تپش قلب در سه ماهه دوم بارداری و همچنین، تپش قلب در سه ماهه سوم بارداری به دلایل مختلفی ممکن است رخ دهد که در بخش‌های قبل به‌طور کامل به آنها پرداخته شد.