آموزش توالت رفتن کودکان | زمان و روش مناسب آموزش دستشویی رفتن به کودک
آموزش توالت رفتن به کودکان معمولا از سن دو سالگی شروع می‌شود. اما بعضی از آنها از حدود 18 ماهگی هم آماده از پوشک گرفتن هستند. گاهی ممکن است با مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن مواجه شوید. این کودکان بعد از دو سالگی آمادگی پیدا می‌کنند. اگر فکر می‌کنید آموزش توالت رفتن کودکان تنها برای شما سخت است، در اشتباهید. نگرانی کودک نیز کمتر از شما نیست. ممکن است شما متوجه ترس کودک از مدفوع شوید. چون کودک حس می‌کند با دفع مدفوع، بخشی از وجودش را در محیط پراضطراب توالت از دست می‌دهد. او برای رفتن به دستشویی باید بازی خود را متوقف کند، پس نگه‌داشتن ادرار را ترجیح می‌دهد. با این شرایط به تنبلی کودک در دستشویی رفتن حق دهید.
آمادگی کودک برای آموزش توالت رفتن
قبل از پرداختن به موضوع آموزش توالت رفتن کودکان بدانید اگر فرزندتان از نظر بیولوژیکی و روانی آمادگی نداشته‌باشد، تلاش برای آموزش بی‌فایده‌است. آگاهی داشتن از این مساله مهم است که آموزش توالت به کودکان به معنی یادگیری یک رفتار مهم است. یعنی باید فرزندتان نسبت به شرایط بدن خود آگاهی پیدا کند، در زمان درست تصمیم‌گیری و اقدام کند. به عنوان والدین آگاه باید بدانید که برای آموزش توالت رفتن کودکان هر فرد از دیگری متمایز است. پس فرزند دلبندتان را با هیچ‌کس مقایسه نکنید. یاد بگیرید که بسیار صبور باشید.
در صورتی که شرایط زیر را در کودک دیدید، احتمالا او برای آموزش دستشویی به کودک آمادگی دارد:
- می‌تواند برای مدتی بایستد و بنشیند.
- نسبت به انجام برخی کار‌ها مستقل شده (مثلا می‌تواند شلوار خود را بالا و پایین بکشد)، در بیشتر اوقات به خیلی چیز‌ها "نه" می‌گوید.
- به توالت رفتن دیگران علاقه نشان می‌دهد، این مساله ممکن است برایتان ناخوشایند باشد.
- تقریبا در ساعات مشخصی دفع مدفوع دارد و می‌تواند با حرکات و یا کلام منظور خود را بیان کند.
- مفهوم "خیس" و "خشک" را می‌فهمد.
- برای خوشحال کردن شما اقدام به انجام کاری می‌کند.
علل مقاومت کودک در برابر دستشویی رفتن
- ترس از محیط توالت و صدای سیفون
- شاید تصور کند در آن سوی چاه توالت هیولایی وجود دارد تا به محض نشستن کودک او را می‌بلعد.
- فرآیند‌های بعد از توالت مانند لباس پوشیدن و شستن دست‌ها
روش‌های مختلف آشنا کردن کودک با توالت
طبق توصیه بیشتر متخصصان اطفال برای آموزش توالت رفتن کودکان، بهتر است کودک در همان ابتدا با محیط توالت آشنا شود. اگر از صندلی توالت کودک استفاده می‌کند، در همان محیط دستشویی باشد. به کودک اجازه دهید تا خودش رنگ و مدل صندلی یا لگن توالت کودک را انتخاب کند. در این‌صورت تمایل بیشتری برای استفاده نشان می‌دهد و از ایستاده ادرار کردن کودک جلوگیری می‌شود. تفاوت خاصی در استفاده از لگن یا صندلی وجود ندارد. یعنی این دو برتری خاصی نسبت به هم ندارند و صرفا ممکن است جنبه بصری متفاوتی برای کودک داشته باشد.
شورت‌‌های مخصوصی برای آموزش توالت کودکان طراحی شده‌است. شورت آموزشی چندلایه‌است و باعث می‌شود در صورتی که کودکتان دیر به دستشویی برسد، لباس خود را کثیف نکند. اغلب این شورت‌ها قابل شست‌وشو هستند و برای کودکان با وزن 3 تا 5 کیلو قابل استفاده‌اند.
تنبیه و پاداش در ارتباط با عادت‌های توالت رفتن کودک
- اگر در هنگام آموزش توالت رفتن کودکان دیدید کودکتان در کنار توالت مدفوع کرد، داد نزنید. به آن اشاره کنید و ناراحتی خود را نشان دهید. برای تنبیه مجبورش نکنید خودش برای تمیز کردن بدنش اقدام کند. نیازی نیست احساس گناه بیشتری داشته باشد. داد زدن، صحبت طولانی و نصیحت کردن هم کاری ازپیش‌نمی‌برد.
- گاهی واقعا کودکان ادرار و مدفوع خود را فراموش می‌کنند. معمولا تاخیر در توالت رفتن در حین بازی رخ می‌دهد. زیرا او متوجه سیگنال دریافتی از مثانه و روده خود نمی‌شود. آنها را ببخشید. حادثه اتفاق می‌افتد. برای حل مشکل به کمکش بروید و تمیزش کنید.
- با جایزه دادن می‌توانید دستشویی رفتن کودکان لجباز را حل کنید. مثلا با هر اقدام صحیح به صورت کلامی و با نوازش تشویقش کنید. اگر به درستی مراحل توالت رفتن را انجام داد، می‌توانید جایزه‌هایی مانند اسباب بازی، مداد رنگی و... هدیه دهید.
- سعی کنید جایزه‌ها در معرض دید کودکتان مثلا در دستشویی باشد، اما نه در جایی که به آن دسترسی پیدا کند. از جایزه‌های خیلی بزرگ یا گران قیمت صرف‌نظر کنید. در این‌صورت برای گرفتن باج به توالت می‌رود. از طرفی حواستان هم باشد برای دادن جایزه تعلل نکنید. به محض انجام کار درست تشویقش کنید.
- در حین روند آموزش ممکن است فرزندتان عملکرد خوبی داشته‌باشد اما ناگهان پسروی کند. نگران نباشید، این روند در طی مسیر تجربه کردن طبیعی است.
گرفتن پوشک از کودک در سه روز؟ آیا امکان‌پذیر است؟
کتاب معروفی با عنوان گرفتن پوشک از کودک در سه روز به نویسندگی خانم لورا جنس چاپ شده‌است. ظاهرا روش این کتاب آموزش توالت رفتن کودکان موفقیت‌آمیز بوده‌است. اما بدانید هر کودک منحصربه‌فرد است و الزاما یک روش برای همه جواب نمی‌دهد. طبق گفته کتاب والد باید طی این سه روز دائم همراه فرزندش باشد. آمادگی تمیز کردن خرابکاری کودکش را در هر نقطه از خانه داشته باشد. حتی برای احتیاط از یک نفر کمک بخواهد. قطعا سه روز سختی در پیش خواهد بود. در این مدت فرزند شما حتی در شب هم نباید از پوشک استفاده کند. لباس راحتی مانند شورت داشته باشد تا برای درآوردن آن مشکلی نداشته باشد. به عنوان جایزه با هر بار دستشویی موفق، آهنگی مورد علاقه کودک خوانده شود. والدین هم کودک را در روند دستشویی خود شریک کنند. مراحل را توضیح دهند و به او نشان دهند که از انجام این کار خوشحال‌اند.
آموزش توالت کودک در سفر
در صورتی که در حین روند آموزشی مجبور به سفر هستید، رعایت نکات زیر می‌تواند از سختی کارتان کم کند:
- استفاده از مایعات را محدود کنید. اما نه در حدی که فرزندتان دچار کم‌آبی شود.
- تا جایی که ممکن است لگن مخصوص کودک را با خود ببرید تا در محیط و توالت جدید احساس غریبی نکند.
- اگر سفر زمینی دارید هر دو ساعت برای دستشویی توقف کنید.
- در صورتی که با هواپیما سفر می‌کنید قبل از پرواز کودکتان را به دستشویی ببرید.
- می‌توانید از شورت مخصوص آموزش استفاده کنید.
- همیشه لباس اضافی و دستمال مرطوب برای تمیز کردن همراه داشته‌باشید.
آموزش توالت رفتن به کودکان اوتیسم
نشانه‌های آماده بودن کودک مبتلا به اوتیسم مانند سایر کودکان است. فقط ممکن است این نشانه‌ها در سنین بالاتر ظاهر شود. قدم‌ها و مراحل همان‌هایی است که اشاره شد. اما آموزش توالت در کودکان اوتیسم صبر و حوصله بیشتری می‌طلبد. می توانید روند آموزش را به هدف‌های کوچک‌تر تقسیم‌بندی کنید. در این‌صورت برای شما و کودک آمادگی ذهنی ایجاد می‌شود. مثلا هدف اول آشنایی کودک اوتیسمی با توالت است. هدف دوم اینکه توالت به چه کار می‌آید. سپس این تقسیم‌بندی اهداف ادامه می‌یابد. در صورتی که نیاز به راهنمایی بیشتری برای آموزش توالت رفتن کودکان مبتلا به اوتیسم داشتید، با روانشناسان کودک یا کادرمان‌ها مشورت کنید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.