هفته پنجم بارداری - علائم مادر و وضعیت جنین در این هفته
در هفته پنجم بارداری، شما وارد ماه دوم این مسیر شگفتانگیز میشوید؛ جایی که تغییرات مهمی در بدن شما و جنین در حال شکلگیری است. در این هفته، افزایش قابلتوجه هورمون hCG معمولاً باعث میشود نتیجه تست بارداری خانگی بهوضوح مثبت شود. درون رحم، جنین هنوز بسیار کوچک است اما روندهای حیاتی آغاز شدهاند؛ از جمله شروع شکلگیری قلب، لوله عصبی و اندامهای اولیه. در همین زمان، مادر ممکن است علائمی مثل خستگی، حساسیت سینهها، افزایش ادرار یا تهوع صبحگاهی را تجربه کند، زیرا بدن بهسرعت با شرایط جدید سازگار میشود.
در ادامه این مقاله از مجله سلامت گهواره، جزئیات کاملتری از وضعیت جنین، تغییرات بدن مادر، علائم طبیعی و هشداردهنده، و مراقبتهای لازم در هفته پنجم بارداری را بهطور دقیق و علمی بررسی خواهیم کرد.
با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار میگیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه میدهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری میکند و هر روز یک پیام مشاورهای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.
وضعیت جنین در هفته پنجم بارداری

در هفته پنجم بارداری جنین هنوز بسیار کوچک است، اما همین موجود ریز دانهبرنجی شکل، با سرعتی چشمگیر در حال رشد و تکامل است. اندازه او در این مرحله معمولاً بین ۰.۱۲۷ تا ۰.۲۵۴ سانتیمتر است و حالتی شبیه یک قورباغه کوچک یا یک لوله خمیده دارد. با اینکه هنوز خیلی کوچک است، اما اکنون آنقدر رشد کرده که با چشم غیرمسلح قابل مشاهده باشد. در این هفته، مهمترین مراحل حیاتی زندگی او آغاز میشود
تغییرات مادر در هفته پنجم بارداری
در هفته پنجم بارداری، بدن مادر وارد مرحلهای میشود که تغییرات هورمونی بسیار شدت میگیرند و همین موضوع باعث بروز اولین علائم واضح بارداری میشود. افزایش سطح هورمونهای hCG و پروژسترون معمولاً موجب حساسیت و درد سینهها، خستگی شدید، تهوع صبحگاهی، تغییرات خلقوخو، افزایش ادرار و احساس سنگینی پایینتنه میشود.
ممکن است مادر متوجه شود که بویها برایش آزاردهندهتر شده یا اشتها و ذائقهاش تغییر کرده است. رحم در این هفته شروع به بزرگ شدن میکند، هرچند هنوز قابل مشاهده نیست، اما مادر گاهی احساس کشش یا گرفتگیهای خفیف در شکم دارد. همه این تغییرات کاملاً طبیعیاند و نشان میدهند بدن در حال آمادهسازی محیطی مناسب برای رشد جنین است.
به نقل از WebMD
در هفته پنجم بارداری، نوزاد شما هنوز بسیار کوچک است، اما قلب، مغز، نخاع، ماهیچهها و استخوانهای او شروع به شکلگیری میکنند.
At 5 weeks pregnant, your baby is still tiny, but its heart, brain, spinal cord, muscle, and bones are beginning to develop.
علائم هفته پنجم بارداری

برخی از مهمترین علائم هفته پنجم بارداری شامل موارد زیر است :
خستگی و خواب آلودگی شدید
اگر احساس خستگی شدید در بارداری داشتید، اصلاً تعجب نکنید. سطح هورمون پروژسترون در بدن شما افزایش پیدا کرده است که باعث میشود شما بیشتر از قبل احساس خستگی داشته باشید. اجتناب از مصرف کافئین و فعالیتهای شدید قبل از خواب، میتواند به بهتر خوابیدن شما کمک کند.
شما هنوز هم میتوانید بسیاری از امور روزمره خود را ادامه دهید؛ اما سعی کنید به خودتان فشار نیاورید. بسیار مهم است که شما یک تعادل سالم بین فعالیتهای روزانه خود و زمان استراحتتان برقرار کنید. اگر برای استراحت کردن یا چرت زدن نیاز به زمان بیشتری دارید، احساس عذاب وجدان نداشته باشید؛ این کاملاً طبیعی است و به تغییرات هورمونی بدن شما مربوط میشود. اگر تا میتوانید استراحت کنید، به خودتان و کودک در حال رشدتان لطف بزرگی خواهید کرد.
تهوع و استفراغ (ویار صبحگاهی)
اکثر زنان از هفته ۵ بارداری و هفته ششم بارداری، دچار بیماری صبحگاهی یا ویار صبحگاهی میشوند. بیماری صبحگاهی همان حالت تهوع بارداری است که میتواند صبحها، عصرها و در تمام طول روز، اتفاق بیفتد. برخی از زنان نیز، ممکن است همراه با حالت تهوع، استفراغ نیز داشته باشند. درصورتیکه بیماری صبحگاهی شما شدید باشد، ممکن است در سه ماهه اول بارداری مقداری هم وزن از دست بدهید.
برای مقابله با این عارضه در طول روز، به مقدار فراوانی مایعات بنوشید تا از کمآبی بدنتان جلوگیری کنید. همچنین از خوردن غذاهای چرب و تند که میتوانند حالت تهوع بارداری را تشدید کنند، خودداری کنید. درصورتیکه وعدههای غذایی کوچک اما مکرر میل کنید، در اکثر موارد میتوانید این عارضه بارداری را تحت کنترل داشته باشید.
حساسیت و تورم سینهها
اگر همیشه آرزوی سینه های بزرگتر را داشته اید، از هفته پنجم بارداری آرزویتان برآورده می شود! سینه های اکثر زنها تا هفته دوازدهم بارداری به اندازه ی یک پیاله ورم می کنند و می توانید تصور کنید که در هنگام زایمان، سینه هایتان به اندازه ی دو پیاله خواهد شد. در حقیقت حدود دو کیلوگرم از وزنی که در حاملگی اضافه می کنید، مختص سینه هایتان است.
حساسیت سینهها از همان اوایل حاملگی با دردی خفیف شروع میشود و رفتهرفته به سوزش و درد بیشتر تبدیل میشود؛ بهطوریکه با کمترین تحریکی، سینههایتان درد میکند. این ورم و حساسیت به خاطر افزایش تولید استروژن و پروژسترون در بدن شماست. این هورمونها مسئول رسیدن خونرسانی بیشتر به سینهها هستند تا برای شیردهی آماده شوند.
ممکن است شکل سینههایتان هم عوض شود. در عرض چند هفته ممکن است هاله نوک سینههایتان (قسمت قهوهای رنگ) نیز، به دلیل تولید رنگدانههای بیشتر، تیرهتر شود. همچنین غدههای کوچک شیردهی، رشد میکنند تا سینههایتان آمادهی شیردهی شوند. این غدهها روغن لغزندهای ترشح میکنند که باعث میشود اطراف نوک سینههایتان ناهموار دیده شوند. همچنین ممکن است در اطراف سینههایتان رگهای آبیرنگ مشاهده کرده و دردهای خفیف ناگهانی داشته باشید و یا دردهای مکرری را احساس کنید. اکثر این ناراحتی و اذیتها بعد از سه ماه اول بارداری کمتر میشوند. تا آن موقع میتوانید سینههای دردناک خود را زیر آب گرم (نه داغ!) ماساژ دهید.
آیا بعد از حاملگی سینههایتان به حالت اول بازمیگردد؟ شاید نه. البته میزان شل شدن سینههایتان در اصل به ژنتیک بازمیگردد. پوشیدن سینهبندهای مناسب و راحت در طول شب و روز میتواند میزان افتادگی سینه و ترکهای روی پستانها را کاهش دهد. کنترل وزن نیز مؤثر است. چون وزن اضافی باعث ترک پوست میشود.
تکرر ادرار
در اوایل هفته پنجم بارداری دفعات ادرار شما زیادتر میشود و فشار زیادی به مثانهتان وارد میکند. حتی ممکن است بلافاصله بعد از ادرار، احساس دیوانه کنندهای از نیاز شدید برای مراجعه به دستشویی در شما احساس شود. این اتفاق میتواند در تمام طول بارداری اتفاق بیفتد و علت آن این است که کلیههای شما در دوران بارداری باید مایعات بیشتری را پردازش کنند؛ زیرا حجم خون شما افزایش پیدا کرده است. اگرچه این وضعیت ممکن است آزاردهنده باشد اما کاملاً طبیعی است.
با دید مثبتی به قضیه نگاه کنید. حداقل با هر بار رفتن و برگشتن به دستشویی ورزش میکنید! با اینکه ممکن است نگه داشتن ادرار وسوسهانگیز باشد، ولی این کار را نکنید، چون باعث میشود دچار سرگیجه شوید.
نکته مهم این است درد و سوزش در هنگام ادرار کردن در حاملگی معمول نیست و ممکن است نشانه عفونت ادراری باشد که بعضی وقتها با تب همراه است. اگر سوزش ادرار دارید، حتماً به ماما مراجعه کنید تا با انجام آزمایش ادرار و بررسی باکتریها، از داروهای مناسب در زمان بارداری استفاده کنید.
تغییرات خلقی و نوسانات روحی
تغییرات خلق و خو در دوران بارداری بسیار شایع است بسیاری از زنان این علائم را به علائم سندروم پیش از قاعدگی (PMS) شبیه میدانند اما معمولاً از شدت آن بیشتر است بهترین کار این است که راههایی برای پرت کردن حواس خود پیدا کنید بیشتر فعالیت کنید پیادهروی کنید به یک موسیقی لذتبخش گوش کنید و بسیاری کارهای تفریحی دیگر را برای مسدود کردن ذهنتان دنبال کنید.
لکهبینی یا خونریزی خفیف
اگر لکه بینی در بارداری داشتید یا ترشحات در هفته پنجم بارداری صورتی بود، نگران نشوید؛ این اتفاق طبیعی است و تقریباً ۲۵ درصد از زنان آن را تجربه میکنند. البته این خونریزی بسیار جزئی خواهد بود، بهطوریکه حتی یک نوار بهداشتی را نیز بهطور کامل کثیف نمیکند. علت لکه بینی در هفته پنجم حاملگی چیست؟ لکه بینی معمولاً مربوط به فرایند لانه گزینی جنین در رحم است. اما بهتر است که در ملاقات با ماما درباره علت خونریزی در هفته پنجم بارداری با او صحبت کنید؛ بهخصوص اگر خونریزی شما بیشتر از یک لکه بینی جزئی باشد و یا برای بیشتر از دو روز، طول بکشد. مقاله "انواع خونریزی در بارداری و علل آن" را در وب سایت گهواره بخوانید تا اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید.
* مقاله عکس لک لانه گزینی را مطالعه کنید.
نفخ و مشکلات گوارشی
در هفته پنجم بارداری، افزایش هورمون پروژسترون باعث کند شدن حرکات روده میشود و همین مسئله میتواند منجر به نفخ، احساس سنگینی، یبوست یا سوءهاضمه شود. دستگاه گوارش در این دوره حساستر است و حتی غذاهایی که قبلاً مشکلی ایجاد نمیکردند، ممکن است اکنون ناراحتی ایجاد کنند. نوشیدن آب کافی، مصرف فیبر و خوردن وعدههای کوچک میتواند این علائم را کاهش دهد.
حساسیت به بو و تغییرات اشتها
افزایش هورمون hCG در هفتههای ابتدایی بارداری، منجر به افزایش حساسیت بویایی و واکنش شدید به برخی بوها میشود؛ حتی بوهایی که قبلاً خوشایند بودند، ممکن است اکنون باعث حالت تهوع شوند. از طرفی، تغییرات هورمونی میتوانند بیاشتهایی، اشتهای ناگهانی یا میل شدید به برخی غذاها را ایجاد کنند. این تغییرات کاملاً طبیعیاند و معمولاً تا پایان سهماهه اول بهتر میشوند.
تغییرات دمای بدن و تعریق
در این مرحله، متابولیسم و جریان خون مادر افزایش پیدا میکند تا از رشد جنین حمایت کند. همین روند باعث میشود دمای پایه بدن کمی بالاتر رود و مادر حس گرگرفتگی یا تعریق بیشتر را تجربه کند. فعالیت قلب و گردش خون نیز افزایش مییابد و ممکن است مادر احساس داغی یا گرما در طول روز داشته باشد.
تغییرات پوست و مو
تحولات هورمونی میتوانند تأثیرات مختلفی بر پوست و مو بگذارند. برخی مادران متوجه درخشندگی و شادابی پوست میشوند، درحالیکه برخی دیگر ممکن است دچار جوشهای بارداری، چربی پوست یا خشکی شوند. تغییرات هورمونی همچنین ممکن است باعث افزایش رشد موها، ضخیمتر شدن آنها یا برعکس، کمپشتی موقت شود. این تغییرات معمولاً با تثبیت هورمونها در ماههای بعد تنظیم میشوند.
برخی از زنان در هفته پنجم بارداری هیچ علامتی ندارند و این ممکن است باعث نگرانی آنها بشود. اما این کاملاً طبیعی است زیرا برخی از زنان ممکن است هیچیک از علائم هفته پنجم بارداری را نداشته باشد علاوه بر این باید بدانید که شکم شما در این هفته هیچ تغییری نمیکند فقط ممکن است بعضی از زنان به دلیل نفخ شکم و سفتشدن ناشی آن، احساس کنند که شکمشان برآمده شده است.
آزمایشات در هفته پنجم بارداری

در هفته پنجم بارداری بیشتر آزمایشها و بررسیها با هدف تأیید بارداری، بررسی وضعیت اولیه جنین و اطمینان از سلامت مادر انجام میشوند.
- آزمایش خون بارداری (β-hCG): در این زمان، مهمترین آزمایش، آزمایش خون بارداری (β-hCG) است که میزان هورمون hCG را اندازهگیری کرده و بارداری را با دقت بالا تأیید میکند. در حالت کلی اندازهگیری هورمون hCG برای تأیید بارداری و بررسی رشد طبیعی آن.
- عدد بتا: بررسی میزان هورمون hCG که باید در فواصل ۴۸ ساعته تقریباً دو برابر شود. عدم افزایش مناسب میتواند نشانهای از مشکلاتی مانند حاملگی خارجرحمی یا بارداری پوچ باشد.
- تشخیص حاملگی پوچ: بررسی رشد غیرطبیعی جنین در کیسه حاملگی.
- بررسی حاملگی خارجرحمی: اطمینان از جایگاه صحیح جنین در داخل رحم.
- تعیین گروه خونی و فاکتور Rh: برای پیشگیری از ناسازگاری خونی مادر و جنین.
- آزمایش دیابت بارداری (در صورت نیاز): بررسی عوامل خطر دیابت زودهنگام. اگر مادر سابقه دیابت، اضافهوزن زیاد یا عوامل خطر داشته باشد، ممکن است پزشک تصمیم بگیرد غربالگری زودهنگام دیابت بارداری را انجام دهد، هرچند آزمایش اصلی دیابت معمولاً در هفته ۲۴–۲۸ انجام میشود.
- سونوگرافی واژینال: انجام سونوگرافی واژینال در این هفته رایجتر است، زیرا سونوگرافی شکمی هنوز بهخوبی قادر به نشان دادن ساختارهای اولیه نیست. در سونوگرافی هفته پنجم معمولاً کیسه حاملگی (Gestational Sac) و گاهی کیسه زرده قابل مشاهده است، اما معمولاً هنوز ضربان قلب جنین مشخص نمیشود و برای شنیدن آن باید تا هفته ۶ یا ۷ صبر کرد. این سونوگرافی کمک میکند بارداری داخل رحم تأیید شود و احتمال حاملگی خارجرحمی بررسی گردد.
- سونوگرافی شکمی: در این هفته کمتر کاربرد دارد و معمولاً تصاویر واضحی ارائه نمیدهد.
- ضربان قلب جنین: معمولاً در هفته پنجم قابل مشاهده نیست و تا هفته ۶–۷ شنیده نمیشود.
- چکاپ بارداری اولیه: شامل بررسی فشار خون، وزن، وضعیت کلی سلامت و آزمایش ادرار برای اطمینان از سلامت مادر.
- کیسه حاملگی: مشاهده کیسه حاملگی و رشد اولیه آن در سونوگرافی برای تأیید بارداری سالم.
عدد بتا در هفته پنجم بارداری و جنسیت
در هفته پنجم بارداری، سطح هورمون hCG در بدن مادر به حدی افزایش یافته است که با یک تست خانگی بارداری میتوان به راحتی بارداری را تشخیص داد. به همین دلیل، اکثر زنان در این هفته متوجه باردار بودن خود میشوند و این موضوع تصمیمگیری در مورد اشتراکگذاری خبر را برای آنها مطرح میکند؛ بسیاری ترجیح میدهند تا پایان سهماهه اول که ریسک سقط جنین کاهش مییابد، صبر کنند.
عدد بتا که میزان هورمون hCG را نشان میدهد، میتواند در بررسی رشد طبیعی جنین مفید باشد، اما هنوز امکان تعیین جنسیت جنین در هفته پنجم وجود ندارد. برای تأیید دقیق بارداری و بررسی سلامت اولیه جنین، مراجعه به پزشک و انجام آزمایشهای تکمیلی ضروری است.
خطرات احتمالی هفته پنجم بارداری برای مادر و جنین
در هفته پنجم بارداری، مادر و جنین در یک مرحله بسیار حساس قرار دارند و برخی خطرات احتمالی میتوانند رخ دهند که نیاز به دقت و پیگیری دارند. یکی از نگرانیهای شایع، خونریزی یا لکهبینی واژینال است که گاهی به دلیل لانهگزینی جنین طبیعی است، اما در صورت شدت یا طولانی شدن خونریزی، میتواند نشانهای از مشکلات جدیتر مانند حاملگی خارجرحمی، سقط جنین یا مشکلات انعقادی خون باشد.
مادرانی که سابقه سقط مکرر دارند یا از داروهای رقیقکننده خون استفاده میکنند، باید بیشتر مراقب باشند و در صورت مشاهده هر نوع گرفتگی شکم یا لگن، خونریزی شدید یا لخته خون، فوراً به پزشک مراجعه کنند. گاهی پزشک برای پیشگیری از خطر سقط، شیاف پروژسترون تجویز میکند تا سطح هورمونهای لازم برای حفظ بارداری تأمین شود. در این هفته، توجه به علائم غیرطبیعی و پیگیری سریع آنها نقش مهمی در حفظ سلامت مادر و جنین دارد.

توصیه و مراقبت های هفته پنجم بارداری
به ماما مراجعه کنید
پس از تأیید شدن بارداری، ممکن است این اولین ملاقات شما با ماما باشد. در این ملاقات، ماما فشار خون و وزن شما را بررسی خواهد کرد. ماما ممکن است از شما سوالاتی از قبیل تاریخ آخرین قاعدگی، سابقه بارداریهای قبلی و حساسیت به دارو یا هر چیز دیگری، سؤال بپرسد. همچنین ممکن است ماما بر اساس وضعیت شما، یک رژیم غذایی مخصوص و تعدادی مکمل برایتان تجویز کند.
شما نیز میتوانید در این جلسه، هر سؤالی که دارید را از ماما بپرسید؛ مثل:
- آیا هفته پنجم بارداری و درد زیر شکم طبیعی است ؟
- آیا من امکان شنیدن ضربان قلب در هفته پنجم بارداری را دارم؟
- طرز خوابیدن در هفته پنجم بارداری چگونه باشد بهتر است؟
- آیا احساس گرسنگی در هفته پنجم بارداری طبیعی است؟
- و ...
انتخابهای غذایی سالمتری داشته باشید
در هفته پنجم بارداری توجه بیشتری به آنچه میخورید، داشته باشید و همیشه سالمترین گزینههای غذایی را انتخاب کنید. پیروی از یک رژیم غذایی متعادل که شامل سبزیجات، میوهها، آجیلها، لبنیات و غلات باشد، ضروری است. همچنین مطمئن شوید که به اندازه کافی آب مینوشید. ویتامینهای دوران بارداری را که توسط ماما تجویز میشود، بهطور منظم مصرف کنید.
شما باید از مصرف ماهیهایی که مقدار بالایی جیوه دارند نظیر شمشیر ماهی، خودداری کنید. همچنین از مصرف غذاهای نپخته و غیر پاستوریزه مانند تخم مرغ عسلی، اکیداً خودداری کنید. مثلاً مصرف غذاهایی مانند سوشی که در آنها از ماهی خام استفاده شده است و بسیاری از لبنیات محلی که پاستوریزه نیستند، در دوران بارداری ممنوع است. مصرف این نوع مواد غذایی ممکن است باعث مسمومیت غذایی شما شود. همچنین مصرف کافئین، غذاهای سرخ شده و شیرین را محدود کنید. همچنین میتوانید از ماما بپرسید که باید هفته پنجم بارداری چی بخورم تا جنینم سالم باشد.
عادات خطرناک را ترک کنید
مصرف الکل و سیگار کشیدن را نیز بهطورکلی متوقف کنید؛ زیرا این میتوانند تأثیر منفی بر بارداری بگذارند. توصیه میکنیم که حتما مقاله ممنوعیتهای دوران بارداری را در وب سایت گهواره بخوانید. بهترین کار ترک الکل و دخانیات از سه ماه قبل از بارداری است. اما اگر ناخواسته بارداری رخ داد هر زمان که متوجه شدید سریعاً این کارها را ترک کنید.
سینه بند مناسب تهیه کنید
اگر سینههایتان ورم کرد و سینهبند روی پوستتان رد انداخت، برای خود چند سینهبند راحت، مناسب و بزرگتر بخرید. سینهبندی را انتخاب کنید که بندهای زیادی در پشتش داشته باشد تا بتوانید وقتی ورم سینههایتان بیشتر شد، آن را بزرگتر کنید. از پوشیدن سینهبندهایی که فنرهای مخفی دارند خودداری کنید، چون سینههای حساس شما را اذیت میکنند. به هنگام خواب یا در خانه میتوانید از سینهبندهای اسپرت و نخی استفاده کنید. آگاه باشید که سینهبندهای کشدار میتوانند باعث درد زیادی شوند، پس سینهبندهای راحتی را انتخاب کنید.
بیشتر استراحت کنید
ممکن است در هفته پنجم بارداری زودتر از همیشه، خسته شوید؛ بنابراین هر وقت فرصت پیدا کردید، استراحت کنید. همچنین بهتر است در این مرحله از بارداری، از انجام فعالیتهای شدید خودداری کنید.
مراقبت عفونتهای منتقله از حیوانات خانگی باشید
درصورتیکه گربه خانگی دارید بهتر است از فرد دیگری بخواهید که از او مراقبت کند و بهخصوص برای عوض کردن بستر گربه؛ زیرا گربه میتوانند ناقل یک عفونت به نام توکسوپلاسموزیس باشد. این عفونت میتواند عوارض جدی برای جنین ایجاد کند.
جمع بندی و نکات پایانی
هفته پنجم بارداری آغاز ماه دوم است و مرحلهای حساس و سرشار از تغییرات جسمی و هورمونی برای مادر و جنین به شمار میآید. در این هفته، سطح هورمون hCG افزایش یافته و تست بارداری مثبت میشود، جنین در حال شکلگیری قلب، لوله عصبی و جفت است. مادر نیز ممکن است علائمی مثل خستگی، تهوع، حساسیت سینهها و تغییرات اشتها را تجربه کند. مراقبتهای اولیه، تغذیه مناسب، پیگیری آزمایشها و توجه به علائم غیرطبیعی مانند خونریزی، گرفتگی یا لکهبینی از اهمیت بالایی برخوردار است. با رعایت نکات ایمنی و مشورت با پزشک، میتوان این هفته حساس را با آرامش و آگاهی پشت سر گذاشت.
سوالات متداول
لکهبینی خفیف معمولاً طبیعی و ناشی از لانهگزینی جنین است، اما خونریزی شدید، طولانی یا همراه با لخته یا گرفتگی شکم میتواند هشداردهنده مشکلاتی مانند حاملگی خارجرحمی یا سقط جنین باشد و نیاز به مراجعه فوری دارد.
در بارداریهای بدون مشکل، رابطه جنسی ایمن است. اما در صورت خونریزی، سابقه سقط مکرر یا مشکلات پزشکی، باید از آن پرهیز شود یا با پزشک مشورت شود.
مسافرت کوتاه و سبک معمولاً مجاز است. اما سفر طولانی یا با شرایط دشوار بهتر است با نظر پزشک و رعایت نکات ایمنی انجام شود. بهویژه اگر مادر دچار تهوع شدید، خونریزی یا سایر علائم غیرطبیعی باشد.