واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن چیست و چرا ایجاد میشود؟
واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن نوعی بیماری اسپاسم عضلانی در عضلات کف لگن است. این بیماری میتواند ایجاد رابطه جنسی، انجام معاینه زنان و قرار دادن تامپون را دردناک، دشوار یا غیرممکن کند. در این بیماری، وقتی جسمی مانند تامپون یا آلت تناسلی مرد وارد واژن زن میشود واژن به دلیل انقباض غیرارادی عضلات کف لگن، تنگ میشود. این مسئله منجر به اسپاسم عضلانی عمومی، درد و قطع شدن موقتی تنفس میشود. شایعترین گروه عضلانی تحت تاثیر واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن، گروه عضلانی پوبوکوکسیژیوس (pubococcygeus) است. این عضلات مسئول ادرار، مقاربت، ارگاسم، حرکات روده و زایمان هستند. اگر این بیماری درمان نشود میتواند منجر به ناامیدی و پریشانی در فرد شده و وضعیت نیز بدتر شود. با این حال، لازم است بدانید درمان این بیماری امکانپذیر است. در ادامه با واژینیسم بیشتر آشنا میشوید.
انواع واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن چیست؟
انواع واژینیسم در رابطه جنسی چیست؟ واژینیسم انواع مختلفی دارد که میتواند زنان در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد.
واژینیسم اولیه
واژینیسم اولیه یک بیماری مادام العمر است که فرد مبتلا به این بیماری همیشه این درد را تجربه میکند. برای این افراد، استفاده از تامپون و انجام معاینه زنانه دشوار خواهد بود. معمولا این بیماری اولین بار در رابطه جنسی تجربه میشود. به صورتی که همسر قادر به وارد کردن آلت خود در واژن زن نیست. او ممکن است این احساس را داشته باشد که آلتش در دهانه واژن با یک دیوار برخورد میکند.
زن در این شرایط، علائمی مثل درد و اسپاسم عضلانی عمومی را تجربه میکند و ممکن است تنفسش به صورت موقتی قطع شود. با متوقف شدن تلاش برای ورود آلت به واژن، این علائم برعکس میشوند.
واژینیسم ثانویه
این بیماری بعد از اینکه زن قبلا عملکرد طبیعی جنسی را تجربه کرده بود، ایجاد میشود. بنابراین، همیشه علائم بیماری حضور نداشته است. ممکن است در هر مرحله از زندگی رخ دهد و ممکن است قبلا این اتفاق نیفتاده باشد. واژینیسم ثانویه معمولا از یک واقعه خاص ناشی میشود مانند عفونت، یائسگی، یک واقعه آسیبزا، ابتلا به یک بیماری، مشکلات مربوط به رابطه، جراحی یا زایمان.
اگر بدن شرطی شود که اینگونه نسبت به وارد شدن آلت تناسلی یا هر جسم خارجی به واژن پاسخ دهد ممکن است علائم حتی بعد از رفع علت یا بیماری زمینهای ادامه پیدا کند.
واژینیسم عمومی
این نوع واژینیسم همیشه در انواع واژن وجود دارد و هر جسمی باعث تحریک آن میشود.
واژینیسم موقعیتی
این نوع واژینیسم فقط در شرایط خاص اتفاق میافتد. برای مثال، علائم آن ممکن است در حین رابطه جنسی مشاهده شود اما در معاینات زنانه یا هنگام قرار دادن تامپون اتفاق نیفتد.
علائم واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن چگونه است؟
علائم این بیماری در افراد متفاوت است اما معمولا شامل موارد زیر میشود:
- مقاربت دردناک (دیسپارونیا)، همراه با تنگ شدن واژن و درد که ممکن است با سوزش همراه باشد
- دخول، دشوار یا غیرممکن است
- درد جنسی طولانیمدت با یا بدون علت مشخص
- درد در هنگام قرار دادن تامپون
- درد در هنگام معاینه زنانه
- اسپاسم عضلانی عمومی هنگام تلاش برای رابطه جنسی
درد میتواند از خفیف تا شدید و از حس ناراحتی تا سوزش متغیر باشد. همچنین لازم به ذکر است که واژینیسم مانع از تحریک جنسی در افراد نمیشود اما ممکن است افراد مبتلا به این بیماری در مورد رابطه جنسی مضطرب شوند. بنابراین این افراد سعی میکنند از رابطه جنسی یا دخول جلوگیری کنند. این موضوع میتواند در قدرت باروری این افراد نیز تاثیر بگذارد؛ بنابراین یکی از بیماریهای تاثیرگذار در باروری محسوب میشود. فرد مبتلا به واژینیسم میتواند از طریق کلیتورال ارگاسم را تجربه کند و از نظر توانایی به ارگاسم رسیدن مشکلی ندارد. هرند برخی افراد مبتلا به واژینیسم ممکن است همزمان سایر اختلالات جنسی مانند اختلال در رسیدن به ارگاسم را نیز داشته باشند.
علل واژینیسم شامل چیست؟
واژینیسم میتواند در اثر عوامل استرسزای جسمی، عاطفی یا هردوی آنها باشد. این بیماری میتواند پیشنگرانه باشد به این صورت که علائم آن اتفاق میافتد چون فرد انتظار آن را دارد.
عوامل عاطفی
- ترس، به عنوان مثال، از درد یا بارداری
- اضطراب در مورد عملکرد یا به خاطر احساس گناه
- مشکلات در رابطه، به عنوان مثال، داشتن همسری سوء استفادهکننده یا احساس آسیبپذیری
- حوادث آسیبزای زندگی، از جمله تجاوز جنسی یا سابقه سوء استفاده جنسی
- تجربیات دوران کودکی، مانند قرار گرفتن در معرض تصاویر جنسی
عوامل جسمی
- عفونت، مانند عفونت ادراری (UTI) یا عفونت قارچی واژن
- بیماریهایی مانند سرطان یا لیکن اسکلروز
- زایمان
- یائسگی
- جراحی لگن
- عدم تحریک جنسی کافی قبل از دخول
- روانسازی (رطوبت) ناکافی واژن
- عوارض جانبی دارو
مشکلات جنسی میتواند هم مردان و هم زنان را تحت تاثیر قرار دهد. هیچکس مقصر این مشکلات نیست و چیزی برای احساس شرم وجود ندارد. در بیشتر موارد، روشهای درمانی میتوانند کمککننده باشند.
درمان واژینیسم چیست؟
برای تشخیص واژینیسم، پزشک شرححال پزشکی را دریافت میکند و معاینه لگن را انجام میدهد. بسته به علت، درمان ممکن است مراجعه به متخصصان مختلفی را نیاز داشته باشد. قبل از تمرکز روی واژینیسم، ممکن است لازم باشد هر علل زمینهای احتمالی، مانند عفونت، منتفی یا درمان شود. هدف از درمان کاهش سفت شدن عضلات و ترس از درد و مقابله با هر نوع ترس دیگری است که ممکن است منجر به مشکل شود. درمان واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن معمولا ترکیبی از موارد زیر است.
- ورزشهای مربوط به عضلات کف لگن: این فعالیتها شامل انقباض عضلات و فعالیتهای شل کنندگی یا تمرینات کگل برای بهبود کنترل عضلات کف لگن است.
- آموزش و مشاوره: ارائه اطلاعات در مورد آناتومی جنسی و چرخه پاسخ جنسی میتواند به فرد کمک کند تا درد خود و فرآیندهای بدن خود را درک کند.
- تمرینات عاطفی: این کار میتواند به فرد کمک کند هر احساسی را که ممکن است در واژینیسم وی موثر باشد شناسایی، ابراز و حل کند.
- کاهش حساسیت به وارد شدن جسم به واژن: زن تشویق میشود که هر روز دهانه واژن را تا حد ممکن لمس کند بدون اینکه درد ایجاد کند. هنگامی که او بتواند ناحیه اطراف واژن را لمس کند، تشویق میشود که لبهای واژن را لمس و باز کند. مرحله بعدی قرار دادن انگشت در واژن خواهد بود. هنگامی که زن با این کار احساس راحتی میکند، میتواند به همسر خود اجازه دهد آلت تناسلی خود را نزدیک واژن قرار دهد اما نه در داخل. وقتی او نسبت به این کار کاملا احساس راحتی پیدا کرد، زن و شوهر میتوانند دوباره رابطه جنسی با یکدیگر برقرار کنند. ممکن است در این درمان، درمانگر شما استفاده از دیلاتورها را نیز به شما پیشنهاد کند. درباره نحوه استفاده از این وسیله باید با درمانگر خود مشورت کنید.
- جراحی: تنها در موارد بسیار نادری که مشکلی در واژن وجود دارد و علائم آن مشابه علائم واژینیسم است، این درمان مورد استفاده قرار میگیرد.
در نهایت لازم به ذکر است که مدت درمان واژینیسم یا انقباض غیرارادی واژن در هر فردی متفاوت است. از آنجایی که علل واژینیسم میتواند چند وجهی باشد، معمولاً لازم است همزمان درمان بر عوال روانی و جسمی متمرکز شود. هر کسی که نگران علائم مربوط به واژینیسم است، باید با پزشک برای ارزیابی صحبت کند.