علائم انفولانزا در کودکان و درمان سریع آنفولانزا در کودکان

آنفولانزا (که غربی‌ها به آن فلو هم می‌گویند) یک عفونت ویروسی خیلی مسری است که روی تمام دستگاه تنفسی کم و بیش تاثیر می‌گذارد و باعث بروز علائمی در کل بدن می‌شود. بیماری آنفلوانزا در کودکان بسیار شایع است و درمان آن کمی از سرماخوردگی متفاوت است. این بیماری باعث تب بالا، بدن درد شدید ، سرفه و علائم دیگر می‌شود. تقریبا همه ساله در فصول سرد در تمام کشورهای جهان شاهد شیوع همه‌گیری‌های آنفولانزا هستیم.

با نصب اپلیکیشن گهواره می‌توانید به ابزارهای بسیار کاربردی فرزند پروری از جمله مشاوره با پزشک و معرفی داروها و دوز مجاز دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

علائم انفولانزا در کودکان چیست؟

درست است که آنفولانزا یک بیماری تنفسی است، اما این بیماری می‌تواند بر کل بدن تأثیر بگذارد. یک كودك ممکن است خیلی ناگهانی یکی یا چند تا یا همه این علائم را داشته باشد:

• تب بالا، یعنی تبی که ممکن است حتی به 103 درجه فارنهایت (39.5 درجه سانتیگراد) تا 105 درجه فارنهایت (40.5 درجه سانتیگراد) برسد.
• درد بدن ، که ممکن است خیلی شدید باشد.
• سردرد کودکان در انفولانزا و درد صورت
• پا درد کودکان در آنفولانزا
• گلو درد
• سرفه که به مرور بدتر و شدیدتر می‌شود
• خستگی و بی‌حالی
• آبریزش بینی

در بعضی موارد هم ممکن است کودک علائم زیر را داشته باشد:

• حالت تهوع
• استفراغ
• اسهال

همچنین علائم آنفولانزا جدید در کودکان در هر سال میتواند متغیر باشد با اینحال اساس کلی آنها یکسان است.

كدام كودكان بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا هستند؟

• کودکانی که در تماس با (یا در اطراف) افراد آلوده به آنفولانزا قرار دارند
• کودکانی که واکسن آنفولانزا دریافت نکرده‌اند
• کودکانی که بعد از تماس با سطوح آلوده، دست خود را نمی‌شویند.

هر چه سن کودک کمتر باشد احتمال ابتلای او به آنفولانزا بیشتر می‌شود، ابتلا به بیماری‌های دیگر هم احتمال ابتلا به عفونت انفولانزا و نیز در صورت ابتلا احتمال شدیدتر شدن بیماری را بیشتر می‌کنند.

در محیط‌های شلوغ که تماس کودکان در آن زیاد است (مهدهای کودک و مدارس) احتمال ابتلا به بیماری انفولانزا افزایش می‌یابد. والدین کودکان مبتلا به هر عفونت تنفسی نباید والدین خود را به مدرسه یا مهدکودک بفرستند و مربیان و معلمان هم باید در خصوص شستشوی دست‌ها و نحوه صحیح سرفه کردن و عطسه کردن به کودکان آموزش دهند.

آنفولانزا ناشی از چه عاملی است؟

آنفولانزا یک بیماری عفونی است. عفونت‌ها ناشی از باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و برخی عوامل دیگر هستند و آنفولانزا به دلیل وجود تعداد زیاد ویروس‌های آنفولانزا در بدن ایجاد می‌شود. ویروس‌های آنفولانزا به 3 دسته A و B و C تقسیم می‌شوند:

• انواع ویروس‌های آنفولانزای نوع A و B: این 2 نوع ویروس تقریباً هر سال و بخصوص در اواخر پاییز و اوایل زمستان بیماری گسترده عمومی(همه گیری) را ایجاد می‌کنند. همه‌گیری آنفولانزا به دلیل شدت نسبتا بالای بیماری باعث افزایش شمار مراجعه کنندگان به بیمارستان‌ها و افزایش تعداد بستری شده‌ها در بیمارستان‌ها می‌شود. آنچه درمان یا ریشه کن کردن آنفولانزا را سخت می‌کند این است که گونه‌های انفولانزا همیشه در حال تغییر و جهش ژنتیکی هستند و هرچند وقت یک بار گونه جدیدی از بیماری رواج می‌یابد که همین امر درمان و ساختن واکسن برای آن را سخت می‌کند. این به آن معنی است که افراد جامعه هر ساله در معرض انواع جدیدی از ویروس‌های گروه A و B قرار می‌گیرند.
• آنفلوانزای نوع  C: این نوع ویروس باعث یک بیماری تنفسی بسیار خفیف می‌شود که معمولا هیچ علامتی ندارد. این بیماری بخاطر اینکه ضعیف است باعث ایجاد همه گیری نمی‌شود. 

آنفولانزا چطور انتقال پیدا می‌کند؟

ویروس آنفولانزا اغلب از انسانی به انسان دیگر از طریق وجود ویروس‌ها در عطسه یا سرفه منتقل می‌شود. این ویروس می‌تواند در بدن انسان و حیوانات زندگی کند و همچنین می‌تواند برای مدتی کوتاه در خارج از بدن موجودات زنده و بر روی سطوح زندگی کند. دستگیره درها، اسباب بازی‌ها، خودکار یا مداد، سطح تلفن همراه و تبلت و سطح میزها و بوفه‌ها جاهایی است که ویروس‌های آنفولانزایی که نمی‌بینیم، روی آن‌ها برای مدتی زنده هستند. ویروس‌های آنفولانزا همچنین می‌توانند از طریق وسایل غذاخوری مثلا لیوان و قاشق یا چنگال و نی منتقل شوند. 

خیلی از اوقات می‌گویند«تقصیر دست‌ها است» یعنی کودک شما می‌تواند با لمس کردن چیزی که توسط شخص آلوده به ویروس انفولانزا لمس شده ویروس‌ها را در دستش داشته باشد و سپس با لمس دهان، بینی یا چشم‌های خود، ویروس‌ها را وارد بدن خودش کند.

آنفولانزا مثل همه بیماری‌های عفونی یک دوره کمون(پنهان) دارد، در این دوره میکروب وارد بدن شده، اما هنوز علائم بیماری خودش را نشان نداده است. دوره کمون آنفولانزا نسبتا کوتاه است اما نکته مهم این است که مبتلایان به انفولانزا از حدودا 24 ساعت قبل از اینکه علائم بیماری‌شان مشخص شود تا حدود 7 روز پس از فروکش کردن بیماری می‌توانند بیماری خود را به دیگران انتقال دهند. 

به دلیل اینکه آنفولانزا حتی قبل از شروع علائمش در شخص می‌تواند از او به دیگران انتقال پیدا کند، بیماری خیلی مسری است. کودکان بیشتر در خطر هستند چرا که هم سیستم ایمنی‌شان ضعیف‌تر است و هم اغلب آن‌ها در طی روز با سطوح و اجسام بسیاری تماس پیدا می‌کنند و پس از تماس هم به کرات دهان، بینی یا چشم خود را لمس می‌کنند و در ضمن به هر حال کمتر مراقب خود هستند و مثلا کمتر از بالغین دست‌های خود را می‌شویند.

نصب اپلیکیشن گهواره

تفاوت‌های سرماخوردگی و آنفولانزا

هم سرماخوردگی( Common Cold) و هم آنفولانزا به دلیل عفونت با ویروس‌ها رخ می‌دهند، در برخی موارد این دو بیماری ممکن است با هم اشتباه گرفته شوند، اما برای تفکیک این دو بیماری تفاوت علائم مهم است:

1. شروع علائم در آنفولانزا خیلی سریع و ناگهانی و سرعت بدتر شدن هم زیاد است اما سرماخوردگی روند آهسته دارد
2. تب در آنفولانزا همیشه وجود دارد و اغلب بالا است اما در سرماخوردگی یا تب وجود ندارد یا خفیف است
3. درد بدن در انفولانزا شدید و در سرماخوردگی خفیف است
4. لرز هم بیشتر در انفولانزا شایع است تا در سرماخوردگی
5. ضعف و بی‌حالی در آنفولانزا شایع است و در سرماخوردگی گاهی دیده می‌شود
6. عطسه، آب ریزش بینی و احساس گلودرد و ناراحتی در گلو اما در سرماخوردگی شایع و در آنفولانزا یا ناشایع یا گهگاه است.
7. سرفه و احساس ناراحتی در سینه در آنفولانزا شایع و شدید است اما در سرماخوردگی در صورت وجود خیلی شدید نیست
8. سردرد در انفولانزا برعکس سرماخوردگی علامت شایعی است

در کل سرماخوردگی معمولاً یک بیماری خفیف است و اغلب بعد از گذشت چند روز کاملا خوب می‌شود اما آنفولانزا عموما باعث بروز علائم شدید می‌شود و ممکن است به یک حالت اورژانسی بدل شود و عموما هم پس از فروکش کردن بیماری ممکن است علائمی تا چند روز بعد باقی بمانند.

درمان سریع آنفولانزا در کودکان

با شک به احتمال ابتلای نوزاد یا کودک به انفولانزا باید کودک را به نزد پزشک ببرید. پزشکان عمومی، متخصصان اطفال، متخصصان عفونی و فوق تخصص‌های عفونی اطفال پزشکانی هستند که می‌توانید به آن‌ها مراجعه کنید.

در صورت وخامت حال کودک، یا در صورت وجود همه گیری شدید آنفولانزا در آن مقطع زمانی، یا در صورت نیاز به دریافت داروی ضد ویروسی ممکن است کودک در بیمارستان بستری شود. در بسیاری مواقع اما پزشکان ترجیح می‌دهند که کودکان در منزل استراحت کنند و درمان آن‌ها در خانه باشد.

در صورت نیاز برای کودک درخواست آزمایش تشخیص آنفولانزا داده می‌شود اما تشخیص عموما بر پایه علائم بیماری و معاینه انجام می‌شود و عموما هم درمان بلافاصله پس از تشخیص شروع شده و منتظر دریافت جواب آزمایشات نمی‌شوند.

درمان آنفولانزا در کودکان به نوع و شدت علائم، سن و وضعیت سلامت عمومی کودک بستگی دارد. هدف از درمان کمک به کاهش علائم است. درمان ممکن است شامل داروهایی مثل:

• تب‌برها و مسکن‌ها: این گروه دارویی بهترین دارو برای آنفولانزا در کودکان هستند. بخصوص داروهای گروه استامینوفن باشد که به کاهش درد و تب بدن کمک می‌کند. یادتان باشد که به کودک مبتلا به تب هیچ وقت آسپیرین ندهید.
• داروهای ضد سرفه: ممکن است پزشک انواعی از داروهای ضد سرفه یا خلط آور یا آنتی هیستامین مانند شربت دیفن هیدرامین کامپاند برای کودکان یا شربت سیتریزین برای کودکان تجویز کند.
• داروهای ضد ویروسی: این داروها فقط وقتی ابتلا به آنفولانزا تایید شده یا شک بالای ابتلا وجود دارد تجویز می‌شوند. بهتر است این داروها هرچه سریع‌تر برای کودک تجویز شوند. این داروها ممکن است به کاهش علائم و کوتاه شدن مدت بیماری کمک کنند. در ایران فقط داروی اوسلتامیویر(تامیفلو) از این گروه در دسترس است.

به طور معمول در کشورمان در خیلی از اوقات با یک تب یا سرماخوردگی درمان انتی بیوتیکی برای کودک شروع می‌شود اما این کار اشتباهی است. آنتی بیوتیک‌ها بر عفونت‌های ویروسی مؤثر نیستند، بنابراین تجویز آن‌ها هم اشتباه است.

انفولانزا در کودکان چند روز طول میکشد؟

آنفولانزا عموما بیماری خودبهبودیابنده‌ای است و حتی اگر هیچ درمانی انجام نشود بیشتر کودکان در طی یک هفته از شروع علائم بهبود می‎یابند. اما ممکن است 2 تا 3 هفته بعد از پایان بیماری هم کودکان احساس خستگی را داشته باشند. در ضمن کودک باید به میزان کافی استراحت کند و مایعات به اندازه کافی بنوشد.

تب آنفولانزا در کودکان چند روز طول میکشد؟

معمولاً بین 5 تا 7 روز است.

پیشگیری از آنفولانزا در بچه‌ها

بهترین راه پیشگیری از ابتلا به آنفولانزا، تزریق سالانه واکسن آنفولانزا است. 

واکسن‌ها در مقابل تمام انواع ویروس‌های انفولانزا مصونیت ایجاد نمی‌کنند اما احتمال ابتلا به آنفولانزا را به میزان زیادی کاهش می‌دهند. اگرچه بهتر است قبل از زمان معمول همه گیری آنفولانزا این واکسن به کودکان تزریق شود اما اکثر کارشناسان می‌گویند کودکی که واکسن انفولانزا را در سال جاری تزریق نکرده، از تزریق آن تا اواسط زمستان هم بیشتر از عدم تزریق آن سود خواهد برد.

یادتان باشد که برخی انواع واکسن‌های انفولانزا برای کودکان زیر چهار سال و بخصوص زیر دو سال مناسب نیستند. همچنین حتما از واکسن‌های معتبر استفاده کنید

اولین باری که کودکی در بین سنین 6 ماه تا 8 سال واکسن آنفولانزا دریافت کرد، یک ماه بعد از ان هم به واکسن آنفولانزای دوم نیاز دارد.

برخی از عوارض جانبی واکسن می‌تواند مانند علائم خفیف آنفولانزا باشد ، اما واکسن باعث ایجاد بیماری آنفولانزا نمی‌شود. عوارض جانبی احتمالی واکسن آنفولانزا شامل موارد زیر است: درد در بازو جایی که تزریق انجام شده است،  سردرد خفیف یا تب با میزان پایین برای حدود یک روز پس از تزریق؛ و در موارد نادر، یک واکنش آلرژیک 

نکته مهم:

قطعا هیچ کس نمی‌تواند کودکش را از تماس با همه میکروب‌ها و ویروس‌ها دور نگه دارد اما توصیه‌های زیر می‌توانند یک بیماری را از کودک‌تان دور کنند:

• تماس فرزندتان را با افراد بیمار و اطرافیان آن‌ها محدود کنید.
• به کودک‌تان شیوه صحیح شستوشوی دست را اموزش بدهید و بخواهید که روزی چند بار دست خود را بشوید.

مراقب باشید اما نترسید

در چند هفته اخیر در خیابان‌ها و فضای مجازی فضای ترس و هراس از بیماری آنفولانزا ایجاد شده بود و آمار مختلف ترس‌ها را بیشتر می‌کرد و ترس و هراس از ابتلا به بیماری و شایعات مختلف باعث شد که در سرتاسر ایران کمبود واکسن انفولانزا و دارو به صورت کاذب ایجاد شود.

درست است که همه افراد و بخصوص کودکان را باید در مقابل آنفولانزا محفاظت کرد اما یادتان باشد که ترس زیاد از این بیماری هم بیهوده است.

احتمال ابتلای شما یا کودک شما به آنفولانزا پایین است و حتی در صورت ابتلا هم در تقریبا اکثریت قریب به یقین موارد بزرگسالان و کودکان دوره بیماری را به راحتی پشت سر خواهند گذاشت و حتی نیازمند بستری شدن در بیمارستان هم نخواهند بود.

مراقب باشید که مبتلا به انفولانزا نشوید، اما از این بیماری هم نترسید و این بیماری را برای خودتان بی‌دلیل بزرگ نکنید.