هفته ۲۹ بارداری | علائم و نکات مراقبتی هفته بیست و نهم بارداری

با آغاز هفته بیست و نهم بارداری وارد هشتمین ماه از دوران بارداری خود شده‌اید. در این هفته سیستم شنوایی کاملاً فعال است، چربی زیر پوستی در بخش‌های زیادی شکل گرفته و حرکاتش به خوبی حس می‌شود. در این هفته ممکن است عوارضی مانند تپش قلب، تنگی نفس، کمردرد و... را تجربه کنید. در ادامه بیشتر در مورد تحولات هفته بیست و نهم بارداری توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

جنین در هفته ۲۹ بارداری چه شکلی است؟

اندازه جنین در هفته بیست و نهم بارداری بزرگتر می شود. وزن نوزاد در هفته 29 بارداری حدود 1.13 کیلوگرم می‌باشد. قد نوزاد نیز تقریباً 37 سانتی‌متر است. اگر بخواهیم اندازه بدن جنین در هفته بیست و نهم بارداری را به یک میوه تشبیه کنیم، او تقریباً به اندازه یک بلوط می‌باشد.

در هفته بیست و نهم بارداری سیستم شنوایی نوزادتان شکل گرفته است که با شنیدن صدای بلند از جای خود می‌پرد. به زودی او برای گوش کردن صداها سرش را می‌پیچاند. اگر نوزادتان دختر باشد در هنگام تولد وزنش نسبت به نوزاد پسر کمتر خواهد بود؛ با این حال در هنگام تولد، وزن او بین 3400-3000 کیلوگرم خواهد بود. اگر این دومین یا سومین حاملگی شما است، باید انتظار داشته باشید که وزن این نوزادتان بیش از نوزاد قبلی‌تان باشد.

در این هفته او تقریباً چربی کافی زیر پوست صورتی‌اش دارد و اکنون گودی‌های روی زانوها و آرنج او شکل گرفته‌اند.

از آنجا که نوزادتان فضای کمتری دارد، سرش را به طرف زانوهایش خم می‌کند و مثل زمانی که خیلی کوچک بود، پیچ می‌خورد. هرچه ضربه‌هایش را بیشتر احساس کنید یعنی قد او بلندتر است. می‌توانید با همسرتان سعی کنید اعضای بدن نوزادتان را تشخیص دهید.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

وضعیت مادر در هفته بیست و نهم بارداری

در هفته بیست و نهم بارداری شکمتان به قدری بزرگ شده است که پاهایتان در زیر آن ناپدید می‌شود. اندازه جنین در حال رشد شما از هفته 29 بارداری تا پایان آن تقریباً دو برابر خواهد شد؛ بنابراین منتظر بزرگ‌تر شدن دست‌اندازهای روی شکم خود باشید. همچنین در این هفته بیشتر مراقب علائم عفونت‌های ادراری باشید؛ زیرا در سه ماهه سوم بارداری بدن زنان باردار بیشتر مستعد عفونت‌های ادراری می‌باشد.

برخی از دیگر تغییرات مشهود هفته بیست و نهم بارداری عبارتند از:

رشد رحم در هفته بیست و نهم بارداری

رحم با سرعت زیادی در هفته 29 بارداری به رشد خود ادامه می‌دهد، به طوری که تا نزدیکی قفسه سینه بالا می‌رود. این امر ممکن است مشکلاتی در تنفس مادر باردار ایجاد کند. رشد رحم همچنین به مثانه و لگن فشار وارد می‌کند که نتیجه آن تکرر ادرار و گرفتگی عضلات خواهد بود.

تغییرات هورمونی بدن مادر در هفته بیست و نهم بارداری

تغییرات هورمونی بدن مادر در هفته بیست و نهم بارداری باعث خشکی و ترک برداشتن پوست شما می‌شود. به دنبال آن ممکن است در پوست خود دچار خارش و یا حتی جوش شوید. در این زمان می‌توانید با افزایش مصرف مایعات و همچنین استفاده کردن از یک مرطوب‌کننده مناسب، رطوبت پوستتان را حفظ نمایید.

ترشح شیر از پستان در هفته بیست و نهم بارداری

معمولاً زنان باردار در هفته بیست و نهم بارداری نیاز به استفاده از پدهای جذب‌کننده دارند؛ زیرا در این زمان سینه‌ها شروع به ترشح آغوز کرده‌اند. در صورتی که ترشح شیر از پستان شما حتی تا پایان بارداری نیز محسوس نبود، نگران نشوید. برخی از افراد ممکن است هرگز نیاز به استفاده از پد برای پستان پیدا کنند.

در هفته 29 بارداری همچنین به دلیل جریان بیشتر خون در نوک پستان، رنگ آن قدری تیره‌تر خواهد شد. پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تغییرات پستان در بارداری | علت تغييرات سينه در اوايل حاملگی" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

به نقل از Healthline

به طور متوسط، افزایش وزن تا هفته ۲۹ حدود ۲۰ پوند (۹.۰۷ کیلوگرم) است. ممکن است کمی کمتر یا بیشتر از این میزان باشید، که مشکلی ندارد. اگر در مورد افزایش وزن خود یا سایر جنبه‌های بارداری سؤالی دارید، در پرسیدن از پزشک یا پرستار خود تردید نکنید. طبیعی است که اعداد خود را با میانگین‌ها مقایسه کنید و تعجب کنید که آیا هنوز سالم هستید یا خیر.

همانطور که سینه‌های شما همچنان بزرگ‌تر می‌شوند، ممکن است بخواهید یک سوتین ورزشی مناسب یا حتی یک سوتین شیردهی پیدا کنید. چندین مدل را امتحان کنید تا مطمئن شوید یک سوتین راحت اما حمایت‌کننده تهیه می‌کنید.

On average, weight gain by week 29 is about 20 pounds. You may be a little under or over that mark, which is OK. If you have any questions about your weight gain or other aspects of your pregnancy, don’t hesitate to ask your doctor or a nurse. It’s natural to compare your numbers with the averages and wonder if you’re still healthy.

 

As your breasts continue to get bigger, you might want to find a good sports bra or even a nursing bra. Try on a few to make sure you get a comfortable but supportive bra.

سوزش سر دل در هفته بیست و نهم بارداری

همان‌طور که در هفته‌های قبل نیز ذکر شد، سوزش سر دل یکی از مشکلات رایج زنان باردار می‌باشد. سوزش سر دل در هفته 29 بارداری ممکن است علاوه بر روزها، شب‌ها نیز شما را به زحمت بیندازد. سعی کنید در سه ماهه سوم بارداری از خوردن غذاهای سنگین اجتناب کنید. شما می‌توانید حجم کوچکی از مواد مغذی را استفاده کنید.

یبوست و هموروئید در هفته بیست و نهم بارداری

در هفته بیست و نهم بارداری مشکلاتی نظیر یبوست و هموروئید (بواسیر) که از هفته‌های قبل بسیاری از مادران باردار را درگیر می‌کند، تشدید خواهند شد. شما می‌توانید با افزایش مصرف مایعات و مواد غذایی سرشار از فیبر این مشکلات را بهبود بیشتری ببخشید. مصرف ماست نیز در بهبود یبوست و هموروئید دوران بارداری مؤثر است.

افزایش دمای بدن مادر در هفته بیست و نهم بارداری

در این هفته ممکن است شریک زندگی‌تان به شما بگوید که بدنتان داغ شده است. حرف او را باور کنید زیرا به دلیل افزایش حجم خون دمای بدنتان بیشتر از همیشه خواهد بود.

خستگی در هفته بیست و نهم بارداری

در هفته بیست و نهم بارداری وزن قابل توجهی را تحمل می‌کنید و شب‌ها بیشتر از خواب بیدار می‌شوید؛ چون نوزادتان ضربه‌های بیشتری می‌زند و بیشتر نیاز به دستشویی رفتن خواهید داشت. ممکن است در طول روز بیشتر احساس خستگی کنید. شاید به اندازه سه ماهه اول بارداری‌تان احساس خستگی و پژمردگی داشته باشید.

می‌توانید با استراحت کردن در طول روز و شب‌ها با خستگی دوران سه ماهه سوم حاملگی مبارزه کنید. مخصوصاً اگر در خارج از منزل شاغل هستید، این استراحت‌ها برای سلامتی شما و نوزادتان ضروری است. تحقیقات نشان می‌دهند، مادرانی که در محیط کار خود استرس دارند و خسته می‌شوند بیشتر در معرض خطر پارگی زودرس کیسه آمنیوتیک و دیواره رحم هستند. برای استراحت بهتر در سه ماهه سوم، به یک طرف خود دراز بکشید، پاهایتان را خم کنید و یک بالش بین آن‌ها بگذارید. بالشی دیگر زیر شکم خود قرار دهید. در طول روز حداقل بیست دقیقه چرت بزنید. اگر زمانی برای خوابیدن ندارید در هر ساعت پنج دقیقه استراحت کنید، پاهایتان را بلند کنید و مجله بخوانید. می‌توانید شب‌ها که نوزادتان حرکات ژیمناستیکی انجام می‌دهد، خودتان را مشغول کنید!

بیشتر بخوانید: نکات مهم در هفته سی ام بارداری

حفظ تعادل در هفته بیست و نهم بارداری

در هفته بیست و نهم بارداری علاوه بر افزایش فضایی که اشغال می‌کنید، ممکن است احساس شلختگی کنید. رحم شما تا حدی بزرگ می‌شود که وقتی سر پا می‌ایستید نمی‌توانید نوک پاهایتان را ببینید.

همچنین بارداری مرکز ثقل شما را تغییر می‌دهد. مرکز ثقل وسط وزن یک جسم است. تغییر در مرکز ثقل شما، تعادل شما را به هم می‌زند؛ چون اکنون باید وزن بدن خود را متفاوت‌تر از قبل متعادل کنید. رشد شکم شما ممکن است باعث شود اشیاء را از دستتان بیندازید و یا از دستتان سر بخورند.

در هفته بیست و نهم بارداری هورمون‌ها باعث می‌شوند در دست‌ها و پاهایتان احساس سنگینی و تورم کنید. عضلات شما نیز به منظور آماده شدن برای زایمان نوزاد کشیده و نرم می‌شوند و شما از احساس سستی و کرختی در انگشتانتان شکایت می‌کنید. این احساس به خاطر تجمع مایع زیاد و تورم در مچ و دست‌ها است که عصب زیر رباط‌ها را می‌پوشاند و باعث ایجاد درد از ناحیه انگشت‌ها تا شانه‌ها می‌شود. معمولاً این یک شرایط موقت در دوران حاملگی است و بعد از متولد شدن نوزاد از بین می‌رود.

واقعیت این است که در هفته 29 بارداری به اندازه زمان قبل از حاملگی‌تان نمی‌توانید کارهای زیادی انجام دهید و کمی سرعت انجام کارهایتان پایین می‌آید. وقتی ورزش می‌کنید، در حالت بدنی مناسبی قرار بگیرید و پاها و دستانتان را با احتیاط و در حالت درستی قرار دهید تا تعادلتان حفظ شود. دقایقی در روز پاهایتان را بلند کنید تا تورم مچ پا و پاهایتان کمتر شود. وقتی از پله‌ها بالا می‌روید بیشتر مواظب باشید.

همچنین اکنون زمانی است که پاهایتان را باید کاملاً روی زمین قرار دهید، به آرامی بلند شوید وگرنه احساس سرگیجه می‌کنید. از بالا رفتن از نردبان‌ها دوری کنید. اگر چیزی در کابینت‌های بالا می‌خواهید و دستتان نمی‌رسد از فرد دیگری بخواهید آن را برایتان بیاورد. زمین را از اشیایی که ممکن است پایتان به آن‌ها گیر کند و بیفتد خالی کنید. در حمل کردن اشیای ظریف و حساس دقت بیشتری کنید و بهتر است از شخص دیگری بخواهید که ظرف‌هایتان را بشوید.

همه این‌ها در شما احساسی ایجاد می‌کند که گویی سرعت زندگی‌تان کاهش پیدا کرده است؛ اما این حالت به زودی تمام می‌شود و به حالت و سرعت قبلی‌تان باز می‌گردید.

توصیه می‌کنیم مقاله "فعالیت‌های ورزشی ممنوع در بارداری کدامند؟" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

آزمایشات و سونوگرافی‌های هفته ۲۹ بارداری

در هفته ۲۹ بارداری، تمرکز بر سلامت مادر و رشد جنین است. معمولاً در این معاینات، آزمایش یا سونوگرافی جدید روتین تجویز نمی‌شود، اما پزشک موارد زیر را بررسی می‌کند و در صورت نیاز، آزمایش‌های خاصی را درخواست می‌دهد:

معاینات روتین مادر

در هر ویزیت، پزشک سلامت عمومی مادر را ارزیابی می‌کند:

• اندازه‌گیری فشار خون: برای پایش خطر پره‌اکلامپسی.
• اندازه‌گیری وزن: برای ارزیابی روند افزایش وزن مناسب بارداری.
• اندازه‌گیری ارتفاع رحم: برای بررسی اینکه آیا اندازه رحم با سن بارداری (۲۹ هفته) مطابقت دارد.
• بررسی ادرار: معمولاً برای وجود پروتئین یا قند (نشانه‌های احتمالی پره‌اکلامپسی یا دیابت بارداری).
• بررسی حرکات جنین: مادر باید به طور منظم حرکات جنین را حس کند و پزشک در مورد الگوی حرکتی سؤال خواهد کرد.

آزمایشات و سونوگرافی‌های هدفمند (در صورت نیاز)

این موارد به طور روتین برای همه انجام نمی‌شود، بلکه بر اساس شرایط خاص یا سوابق پزشکی مادر درخواست می‌گردد:

• آزمایش غربالگری دیابت: اگر این آزمایش (معمولاً بین هفته‌های ۲۴ تا ۲۸ انجام می‌شود) هنوز صورت نگرفته باشد یا نتیجه آن مرزی باشد، ممکن است در این هفته انجام شود.
• سونوگرافی رشد: در مادرانی که خطر محدودیت رشد جنین (IUGR) وجود دارد یا ارتفاع رحم کمتر/بیشتر از حد انتظار است، این سونوگرافی برای بررسی وزن تخمینی جنین انجام می‌شود.
• داپلر شریان نافی و مغزی: در سونوگرافی رشد، ممکن است برای ارزیابی جریان خون جفت و جنین و تأمین اکسیژن انجام شود.
• سنجش AFI (شاخص مایع آمنیوتیک): برای اندازه‌گیری حجم مایع دور جنین.
• پروفایل بیوفیزیکال (BPP): در صورت نگرانی در مورد سلامت جنین، این ارزیابی شامل سونوگرافی و بررسی ضربان قلب جنین، حرکات جنین، تنفس جنین و تون عضلانی است.

به طور خلاصه، در هفته ۲۹، مهم‌ترین اقدامات شامل پایش فشار خون، وزن و تأیید فعالیت طبیعی جنین است.

بارداری دوقلو در هفته ۲۹ بارداری

هفته ۲۹ بارداری دوقلو، اوج سه‌ماهه سوم محسوب می‌شود و با چالش‌ها و مراقبت‌های ویژه‌ای همراه است.

وضعیت و علائم مادر

• افزایش شدید علائم: به دلیل فشار مضاعف رحم بزرگ شده، علائمی چون تنگی‌نفس، ورم (مخصوصاً در پاها)، درد در ناحیه لگن، و احساس کشیدگی در شکم تشدید می‌شوند.
• درد مفاصل و رباط‌ها: فشار وزن دو جنین باعث می‌شود مفاصل و رباط‌های بدن مادر نرم‌تر و دردناک‌تر شوند.
• براکستون‌هیکس: انقباضات خفیف و نامنظم براکستون‌هیکس ممکن است بیشتر شوند.

وضعیت و وزن جنین‌های دوقلو

• وزن جنین دوقلو: معمولاً در این هفته، هر جنین دوقلو وزنی کمتر از یک جنین منفرد دارد (اگرچه رشد آن‌ها همچنان سریع است).
• پوزیشن بچه: با بزرگ شدن جنین‌ها و کم شدن فضای داخل رحم، ممکن است وضعیت (پوزیشن) آن‌ها تغییر کند که در معاینات مشخص می‌شود.

مراقبت‌های ویژه و خطرها

• خطر زایمان زودرس: بزرگترین خطر در بارداری دوقلو، خطر زایمان زودرس است. از هفته ۲۹ به بعد، مادر باید نسبت به هرگونه انقباض یا علامت غیرعادی هوشیار باشد.
• معاینات پزشکی مکرر: معاینات پزشکی و سونوگرافی‌ها نسبت به بارداری‌های تک‌قلو با فواصل کوتاه‌تری انجام می‌شوند تا وزن مادر، رشد جنین‌ها، و فشار خون به دقت پایش شوند.
• استراحت و تغذیه: استراحت کافی و رژیم غذایی پرکالری و غنی از مواد مغذی حیاتی است.

زایمان زودرس و خطرات احتمالی در هفته ۲۹  بارداری

زایمان در هفته ۲۹ بارداری به عنوان زایمان زودرس شدید (Very Preterm) طبقه‌بندی می‌شود. در این مرحله، جنین بسیار نارس است و نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد.

نشانه‌های زایمان زودرس

آگاهی از این نشانه‌ها برای مراجعه فوری به پزشک حیاتی است:

• انقباضات منظم: انقباضاتی که دردناک باشند یا هر ۱۰ دقیقه یک بار یا بیشتر رخ دهند و متوقف نشوند.
• احساس فشار لگنی: افزایش فشار یا درد مداوم در ناحیه زیرین شکم یا کمر.
• پارگی زودرس کیسه آب: خروج ناگهانی یا ترشح مداوم مایع شفاف یا آبکی از واژن.
• تغییر ترشحات واژن: افزایش یا تغییر نوع ترشحات (مانند خونریزی یا ترشحات مخاطی).
• کوتاه‌ شدن دهانه رحم: این مورد معمولاً در معاینات پزشکی یا اندازه‌گیری طول سرویکس با سونوگرافی مشخص می‌شود.

شانس زنده ماندن و خطرات تولد در هفته ۲۹

شانس زنده ماندن نوزادی که در هفته ۲۹ متولد می‌شود، بالا است (معمولاً بالای ۹۰٪)، اما به شدت به کیفیت مراقبت‌های بعد از تولد وابسته است.

خطرات ناشی از نارس بودن 

• وزن کم نوزاد: نوزاد معمولاً با وزن کم متولد می‌شود و در حفظ دمای بدن مشکل دارد.
• عدم بلوغ ریه: بزرگترین مشکل نارس بودن ریه‌ها است، که منجر به سندرم دیسترس تنفسی (RDS) می‌شود.
• خونریزی مغزی: خطر خونریزی داخل بطنی (IVH) که می‌تواند منجر به مشکلات عصبی طولانی‌مدت شود.
• مشکلات گوارشی: خطر نکروز آنتروکولیت (NEC).

مداخلات و مراقبت‌های ویژه

در صورت تشخیص قریب‌الوقوع بودن زایمان زودرس، درمان‌های زیر برای بهبود وضعیت نوزاد تجویز می‌شوند:

• کورتیکواستروئید (کورتون): برای تسریع بلوغ ریه جنین و کاهش خطر مشکلات تنفسی.
• منیزیم سولفات (نورپروتکشن): برای محافظت از مغز جنین و کاهش خطر آسیب‌های عصبی.
• آنتی‌بیوتیک‌ها: در صورت وجود پارگی زودرس کیسه آب، برای پیشگیری از عفونت.
• مراقبت‌های NICU: نوزادان متولد شده در هفته ۲۹ قطعاً به مراقبت‌های تخصصی و شدید در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) نیاز خواهند داشت تا زمانی که ریه‌ها و سایر ارگان‌ها به اندازه کافی رشد کنند.

مراقبت‌ها و اقدامات لازم در هفته ۲۹ بارداری

هفته ۲۹، مادر در مراحل نهایی سه‌ماهه سوم است و تمرکز اصلی باید بر حفظ سلامت و آمادگی برای زایمان و مراحل پایانی رشد جنین باشد.

تغذیه و مکمل‌ها

• پروتئین و کلسیم: نیاز جنین به پروتئین و مصرف کلسیم برای تشکیل استخوان‌ها در این مرحله بسیار بالا است. مطمئن شوید که منابع کافی لبنیات و پروتئین در رژیم غذایی شما وجود دارد.
• مکمل آهن و اسیدفولیک: مصرف مکمل آهن برای جلوگیری از کم‌خونی و اسیدفولیک برای رشد عصبی جنین باید طبق دستور پزشک ادامه یابد.
• آب و فیبر: نوشیدن آب کافی و استفاده از غذاهای فیبردار (مانند میوه‌ها و سبزیجات) برای جلوگیری از یبوست و هموروئید ضروری است.

ویتامین C: مصرف منابع غنی از ویتامین C به جذب بهتر آهن کمک می‌کند.

استراحت و فعالیت

• خواب و استراحت: افزایش حجم شکم ممکن است خواب شبانه را سخت کند. توصیه می‌شود برای بهبود گردش خون و کاهش فشار بر ورید اجوف، خوابیدن به پهلوی چپ را تمرین کنید.
• تمرین ورزشی منظم: فعالیت‌های سبک مانند پیاده‌روی (در صورت تأیید پزشک) به حفظ آمادگی جسمانی و کاهش ورم کمک می‌کند.

پایش سلامت و مراجعه به پزشک

• پایش منظم: پایش منظم وضعیت توسط پزشک ضروری است. در این ویزیت‌ها فشار خون، وزن و رشد جنین کنترل می‌شود.
• غربالگری دیابت بارداری: اگر هنوز غربالگری دیابت بارداری (تست GTT) انجام نشده، باید در این هفته‌ها انجام شود.
• شمارش حرکات جنین: یکی از مهم‌ترین اقدامات، شمارش حرکات جنین است. مادر باید هوشیار باشد و در صورت کاهش محسوس حرکات، فوراً به پزشک مراجعه کند.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله "گرفتگی ماهیچه پا در خواب در بارداری | علت و درمان آن" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.

نکات پایانی

در هفته ۲۹، جنین با وزن تقریبی ۱.۱۳ کیلوگرم و قد حدود ۳۷ سانتی‌متر، سیستم شنوایی کاملی دارد و چربی زیر پوستش در حال شکل‌گیری است. از نظر مادر، علائم سه‌ماهه سوم مانند تنگی نفس، ورم، سوزش سر دل و یبوست تشدید می‌شوند و تغییر مرکز ثقل بدن، خطر عدم تعادل و زمین خوردن را افزایش می‌دهد. ترشح آغوز شایع است و به دلیل بیدار شدن‌های شبانه، خستگی دوباره جدی می‌شود؛ بنابراین استراحت کافی و تمرین وضعیت‌های صحیح خواب ضروری است.

مراقبت‌های پزشکی شامل پایش منظم فشار خون، وزن و ارتفاع رحم است. حیاتی‌ترین اقدام، شمارش حرکات جنین است و در صورت کاهش باید فوراً به پزشک مراجعه شود. مصرف مکمل‌های آهن، اسیدفولیک و منابع پروتئین و کلسیم باید ادامه یابد. مادران دوقلو در خطر بالاتر زایمان زودرس هستند و باید هوشیار باشند. آگاهی از نشانه‌های زایمان زودرس و در صورت لزوم، دریافت درمان‌هایی مانند کورتیکواستروئیدها برای جنین، شانس سلامت نوزاد متولد شده در این هفته را که نیاز به مراقبت‌های ویژه NICU دارد، بالا می‌برد.