در هفته سی بارداری چه می‌گذرد؟ | علائم و توصیه‌ها
با ورود به هفته سی بارداری ، بخش زیادی از این مسیر پر فراز و نشیب را پشت سر گذاشته‌اید و اکنون راه زیادی تا پایان بارداری شما باقی نمانده است. بهتر است از این به بعد تنها به یک چیز فکر کنید: اینکه چگونه نوزاد دلبندتان را در آغوشتان خواهید گرفت و از گرمای وجودش لذت خواهید برد. با به دنیا آمدن نوزادتان همه سختی‌هایی که کشیدید اعم از خستگی‌ها، تنگ شدن لباس‌ها، تغییرات خلق‌وخوی، افزایش وزن و غیره را از یادتان خواهد برد. در ادامه بیشتر در مورد تحولات هفته سی ام بارداری توضیح خواهیم داد.
با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.
تغییرات جنین در هفته سی بارداری
نوزادتان در هفته سی‌ام بارداری نیز با سرعت به رشد خود ادامه می‌دهد. رشد نوزادتان به قدری سریع است که اگر رشد او با این سرعت پیش برود، در اولین سال تولدش نود کیلوگرم وزن خواهد داشت! اندازه بدن جنین در هفته سی ام بارداری کمی بیشتر می شود. قد کودک شما در هفته 30 بارداری حدود 39 تا 42 سانتی‌متر و وزن او در حدود 1.15 تا 1.70 کیلوگرم می‌باشد.
برای تکمیل کردن آخرین مرحله رشد خود در طی سه ماهه سوم بارداری، او مواد مغذی را از بدن شما جذب می‌کند: کلسیم برای استخوان‌بندی، پروتئین برای رشد ماهیچه‌ها و آهن برای تولید سلول‌های قرمز خون. در نتیجه ممکن است بیشتر احساس خستگی کنید و یا از کم خونی رنج ببرید.
مثل اکثر نوزادان، نوزاد شما احتمالاً اکنون چشمانی آبی دارد. زمانی که متولد شد، بعد از اینکه در معرض نور طبیعی قرار گرفت، چشمانش به تدریج قهوه‌ای می‌شود. با از دست دادن موی نازک دور بدنش، موهای سر نوزادتان شروع به رشد می‌کند.
اکنون قد نوزادتان به حدی رسیده است که در زمان تولد خواهد داشت. وزن او به سرعت بیشتر می‌شود و لایه چربی زیر پوستش تشکیل می‌گردد. مغز او نیز به اندازه یک نوزاد تازه متولد شده شکل گرفته و پیشرفته است. با این حال، مغز نوزادتان به سرعت رشد می‌کند و سلول‌های مغزش با یکدیگر برای قابلیت صحبت کردن، حفظ کردن و غیره ارتباط برقرار می‌کنند.
تغییرات بدن مادر در هفته سی‌ام بارداری
با ورودتان به سه ماهه سوم بارداری و خصوصاً بعد از هفته سی ام بارداری دوره ماه عسل بارداری‌تان به اتمام می‌رسد. اکنون قدری بیشتر به مشقت خواهید افتاد؛ اما فکر کردن به کودک دلبندی که درون شما شکل می‌گیرد، می‌تواند توان شما را افزایش دهد.
مهم‌ترین تغییرات هفته سی‌ام بارداری در بدن مادر عبارتند از:
لرزش در دستان مادر در هفته سی ام بارداری
در هفته سی ام بارداری ، درست وقتی احساس می‌کنید دیگر شلختگی سابق را ندارید، ممکن است احساس سستی و یا لرزش در دستانتان خصوصا سه انگشت اول خود داشته باشید. ممکن است وقتی دست خود را باز و بسته می‌کنید دردناک باشد و یا احساس کنید درد از دستانتان به مچ، گردن و شانه امتداد می‌یابد. این‌ها همه علائم سندروم تونل کارپال هستند که در اثر افزایش تورم ایجاد می‌شود و معمولاً افرادی را درگیر می‌کند که شغلشان به حرکات دست مثل تایپ کردن نیاز دارد. در این سندروم، زمانی که بافت قسمت مچ متورم شود، باعث ایجاد فشار روی عصب‌ها می‌شود و سستی، درد، لرزش و یا احساس سوزش ایجاد می‌کند.
سندروم تونل کارپال مخصوصاً شب‌ها شدیدتر می‌شود، وقتی که تجمع مایع به نهایت خود رسیده است. هنگام خواب دستان خود را روی بالش بگذارید تا مایع به نواحی دیگر بدن پخش شود. اگر شغلتان طوری است که با صفحه کلید کار می‌کنید، در محل کار خود به دستانتان استراحت دهید. ساعت‌های بیشتری را استراحت کنید و در حالتی کار کنید که کمتر به مچ دستانتان فشار بیاید. برای مثال صفحه کلید خود را پایین‌تر قرار دهید تا هنگام تایپ کردن مچتان به پایین خم شود. همچنین می‌توانید از مچ‌بندهای پلاستیکی (موجود در داروخانه‌ها) برای ثابت نگه داشتن مچ خود استفاده کنید. دستان خود را گهگاه تکان دهید تا حس لرزش آن‌ها از بین برود.
بیست و پنج درصد از خانم‌ها در دوران حاملگی دچار سندروم تونل کارپال می‌شوند. اگرچه این شرایط دردناک است، ولی خبر خوب این است که به جز دو درصد موارد، در بقیه موارد بعد از به دنیا آمدن نوزاد این مسائل خود به خود از بین می‌روند. ممکن است به خاطر تغییرات هورمونی و مایعات بدن، بهبود آن تا چند هفته طول بکشد.
با این حال اگر احساس می‌کنید این شرایط شغلتان، خوابیدن و راحتی کلی شما را مختل می‌کند، با پزشک خود در میان بگذارید.
پره اکلامپسی بارداری
هفت تا ده درصد از خانم‌هایی که برای بار اول حامله می‌شوند، در اواخر سه ماهه سوم بارداری خود دچار پره اکلامپسی می‌شوند. علت پره اکلامپسی نامعلوم است و تشخیص آن زمانی است که فشار خون شما زیاد می‌شود، همچنین در ادرار خود پروتئین دارید و یا در صورت، دست‌ها و پاها تورم دارید. خیلی از خانم‌ها حال عمومی خوبی دارند؛ ولی عده‌ای دیگر علائم پره اکلامپسی شدید مثل سردرد ، تاری دید و درد شکم دارند. خانم‌هایی که بیشتر در معرض خطر پره اکلامپسی هستند، فشار خون بالای مزمن ، بیماری کلیوی ، دیابت ، چاقی یا حاملگی چند قلویی دارند.
تنها راه درمان پره‌اکلامپسی زایمان است. اگر بیماری شدیدی داشته باشید، پزشک ممکن است زایمان حتی زودتر از موعد را توصیه کند. اگر شدت بیماری زیاد نباشد، با آزمایش خون و ادرار تحت کنترل قرار می‌گیرند تا زمان که وقت زایمان فرا برسد.
ستی و کرختی
گاهی نوزادان درون رحم یک حالت مورد علاقه پیدا می‌کنند که برای آن‌ها بر خلاف شما بسیار جالب است. چون رحم روی رگ‌های خونی فشار می‌آورد، آن‌ها را باریک می‌کند و از جریان خون جلوگیری می‌کند. بعضی نوزادان ممکن است مستقیماً روی عصب شما بنشینند و به باسن و پشت پای شما درد وارد کنند.
احساس سستی گاهی با تغییر حالت نشستن یا خوابیدن و یا نوشیدن مایعات که باعث کاهش تورم می‌شود، تسکین پیدا می‌کند. لرزاندن پاها و دست‌ها (در حالی که انگشتانتان به سمت پایین است) جریان خون را بیشتر می‌کند و همچنین ورزش‌های ایروبیکی، شنا و پیاده‌روی، جریان خون را در بدن بیشتر می‌کند.
اگر وقتی احساس سستی می‌کنید، دست‌ها و پاهایتان سرد می‌شوند، گاهی گرما کارساز است. وقتی بدن سرد است، جریان خون در دست‌ها و پاها کاهش می‌یابد تا ارگان‌های دیگر مثل قلب و ریه‌ها گرم نگه داشته شوند. پاها یا دستان خود را در آب گرم قرار دهید یا با کیسه آب گرم و یا دستمال گرم آن‌ها را گرم کنید.
اگر احساس کرختی و سستی دارید با پزشک خود در میان بگذارید. در موارد نادری می‌تواند نشانه دیابت، تیروئید، کمبود ویتامین B12 و یا بیماری قلبی باشد.
دردهای شکم در هفته سی ام بارداری
اگر اکنون نوزادتان در حالت زایمان است، یعنی سرش در انتهای رحم قرار دارد، ممکن است در مکان‌هایی پایین مثانه و شکمتان احساس درد کنید. در این مواقع حالت خود را عوض کنید و یا برای انحراف نوزادتان برایش آهنگ بخوانید. هنوز زود است که دردهای شکم منجر به زایمان شوند.
رشد رحم
رحم شما همگام با رشد نوزادتان بزرگ می‌شود و این باعث ایجاد درد در شما می‌شود. این درد در اثر کشیدن شدن عضله‌های دور رحم می‌باشد. شما می‌توانید با تغییر آرام حالت و تنفس‌های عمیق هنگام حرکت، تا حدودی آن را تسکین دهد. همچنین می‌توانید دست خود را روی یک میز یا صندلی قرار دهید، در حالی که زانوی خود را خم می‌کنید، پای دیگر را چند سانتی‌متر از زمین بلند کنید. تا ده بشمارید و پای خود را روی زمین بگذارید. این حرکت را در هر طرف ده بار انجام دهید.
جدا شدن ماهیچه‌های شکمی
در حالی که رحم شما حجیم‌تر می‌شود، ماهیچه‌های زیر و وسط شکم برای افزایش اندازه آن، از هم جدا می‌شوند و این باعث ایجاد درد می‌شود. معمولاً ماهیچه‌ها بعد از متولد شدن نوزاد به حالت عادی بازمی‌گردند.
یبوست
چون هورمون‌های حاملگی سرعت هضم غذا را پایین می‌آورند و رحم بزرگ شما فشار روی روده بزرگ را بیشتر می‌کند، مواد زائد با سرعت خیلی کمتری از بدن خارج می‌شوند. این باعث می‌شود دچار خستگی و یبوست شوید و درد شکم داشته باشید. مایعات زیادی بنوشید و مواد غذایی زبر و خشن (مثل سبوس یا دانه انار) بخورید تا مدفوعتان را شل کنند.
انقباضات و دردهای کاذب
گاهی ممکن است احساس کنید که طنابی را زیر شکمتان و دور کمرتان فشار می‌دهند و درد زیادی داشته باشید. این‌ها دردهای براکستون هیکس هستند. اگر این دردها را اکثر اوقات داشته باشید، ممکن است فکر کنید وقت زایمان رسیده، در حالی که این‌طور نیست. دردهای زایمان حقیقی از دردهای کاذب به سختی تشخیص داده می‌شوند. دردهای اشتباهی اکثراً در اطراف شکمتان اتفاق می‌افتند و بیشتر شبیه به فشار هستند تا درد و معمولاً اگر پاهایتان را بلند کنید و یا آب زیادی بنوشید، شدت آن‌ها کمتر می‌شود. اگر احساس درد بیشتر شد، با پزشک خود تماس بگیرید. بررسی دهانه رحم، سریع‌ترین روش برای پزشک است تا زایمان حقیقی را از اشتباهی تشخیص دهد.
افزایش ترشحات واژن در هفته سی ام بارداری
کاملاً طبیعی است که در دوران بارداری خصوصاً در ماه‌های آخر آن ترشحات واژن افزایش یابد. معمولاً این ترشحات که در هفته سی ام بارداری نیز شاهد آن هستید، شیری‌رنگ و بدون بو هستند. در سه ماهه سوم بارداری ترشحات ممکن است آن‌قدر زیاد شوند که بیشتر احساس نیاز به تعویض لباس زیر کنید. از خوشبوکننده‌های واژن و صابون‌های بودار خودداری کنید؛ چون این‌ها ممکن است تعادل باکتری‌های واژن را به هم بزنند و باعث ایجاد عفونت شوند.
اگر احساس کردید که ترشح واژنتان به نظر متفاوت می‌رسد و بوی بدی می‌دهد، با پزشک خود تماس بگیرید تا ترشحات شما را مورد بررسی و آزمایش قرار دهد. برای مثال ترشحات شما نباید رقیق و صاف باشند، چون ممکن است نشانه چه کردن مایع آمنیوتیک باشد. بارداری زمان خوبی برای تشخیص و درمان‌های خودسرانه نیست. هرچقدر هم که از قبل تجربه داشته باشید، باید با پزشک خود مشورت کنید.
سایر علائم هفته سی بارداری
- تکرر ادرار
- تورم در پا و دست
- درد پشت
- ریفلاکس اسید از معده به مری با احساس سوزش سر د ل
- هموروئید (بواسیر) و شکاف مقعدی
- سوء هاضمه
- بی‌خوابی
- خستگی
- رگ‌های واریسی
- افزایش وزن
- راه رفتن اردکی
- بزرگ شدن پستان
- تنگی نفس
عفونت های بارداری را بشناسید
در اینجا به لیستی از رایج‌ترین عفونت‌های بارداری اشاره می‌کنیم. می‌توانید از خیلی از آن‌ها با تمیز و خشک نگه داشتن لباس زیر خود پیشگیری کنید:
کاندیدیا
می‌توان به راحتی توسط ترشحات غلیظ و پنیری شکل، قرمزی، دردناک بودن و یا سوزش در ناحیه واژن این بیماری را تشخیص داد. پزشک داروهایی مثل شیاف یا کرم‌های حاوی ایمیدازول را توصیه می‌کند. این نوع عفونت خطری برای نوزادتان ندارد، مگر اینکه در هنگام زایمان، نوزاد در معرض عفونت قرار بگیرید که این نیز به راحتی با پماد و کرم درمان می‌شود.
تریکومونیازیس
عفونتی است که توسط انگل‌ها ایجاد می‌گردد و باعث سوزش یا خارش شدید در ناحیه واژن می‌شود و علائمی مشابه عفونت دارد. تفاوت اصلی این است که ترشحات واژن در این نوع عفونت، شیری، زرد یا سبزرنگ است و بوی بدی دارد. در این نوع عفونت خطری نوزادتان را تهدید نمی‌کند ولی ممکن است باعث شود احساس بدی پیدا کنید. پزشک برای درمان قرص‌های مترونیدازول تجویز می‌کند.
باکتری واژن
این بیماری وقتی ایجاد می‌شود که باکتری‌های مضر، تعادل باکتری‌های خوب واژن را از بین ببرند. این عفونت حدوداً بیست درصد خانم‌های حامله را درگیر می‌کند. ترشحات در این نوع عفونت کرمی و زیاد است، کمی اذیت دارد و دردناک است. پزشک از آنتی بیوتیک های خوراکی برای درمان آن استفاده می‌کند، چون اگر درمان نشود باعث زایمان زودرس می‌شود.
پیشنهاد می‌کنیم مقاله "عفونت‌های مجاری ادرار در بارداری و روش‌های درمان آن" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
نکات مراقبت در هفته سی‌ام بارداری
- اگر قصد دارید برای زیبایی یا درمان خود، کاری انجام دهید، هفته سی‌ام بارداری وقت مناسبی انجام دهید. چیزی نمانده است که کودکتان به مرکز جهان شما بدل شود. در آن زمان دیگر وقتی برای خود نخواهید داشت.
- می‌توانید در هفته سی‌ام بارداری برای آرایش و پیرایش موهای خود به آرایشگاه بروید. شاید بد نباشد مدل موهایتان را طوری تغییر دهید که مرتب کردن آن نیاز به زمان کمتری داشته باشد.
- هفته سی ام بارداری زمان مناسبی است تا برای مانیکور و پدیکور ناخن‌هایتان به آرایشگاه بروید.
- به همه کسانی که دوستشان دارید زنگ بزنید یا پیام بدهید؛ شاید تا چند هفته دیگر آن‌قدر سرتان شلوغ شود که این امکان را نداشته باشید.
- برای معاینات هفتگی و ماهانه خود به پزشک مراجعه کنید. بدین ترتیب می‌توانید از تغییرات هفته به هفته بارداری اطلاعات بیشتری کسب کنید و آگاهانه‌تر عمل کنید.
- هر زمان احساس خستگی کردید، استراحت کنید. در هفته سی‌ام بارداری و تمام روزهای سه ماهه سوم بارداری شما حق دارید که خسته و بی‌رمق باشید.
- در هفته 30 بارداری، همانند تمام دوران بارداری سالم غذا بخورید و ورزش‌های سبک انجام دهید.
پیشنهاد می‌شود مقاله "مواد غذایی مناسب دوران بارداری | لیست غذاهای مفید در حاملگی" را نیز در وب سایت گهواره بخوانید.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.