درمان ناباروری با IVF و لقاح مصنوعی

ناباروری یکی از آن موضوعات بسیار ناراحت کننده‍‌ای است که می‌تواند به دلایل مختلفی برای افراد رخ دهد. هرگاه زن و شوهری برای درمان ناباروری به پزشک مراجعه می‌کنند درمان آنها با انجام آزمایشات مختلف، تجویز قرص و آمپول‌های مختلف شروع می‌شود و رفته رفته در صورت عدم نتیجه دهی به سمت درمان‌های جدی‌تر و اساسی‌تری مانند درمان ناباروری با IVF می‌روند. این درمان زمانی انجام می‌شود که مشکلی در لقاح وجود داشته باشد. درمان ناباروری با روش IVF یا لقاح مصنوعی خارج از رحمی یکی از روش‌های بسیار موفق برای درمان این مشکل است که در ادامه بیشتر در مورد فرایند، مراحل و هزینه‌های آن توضیح می‌دهیم.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی مانند تقویم پریودی دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید

روش IVF چیست

در روش درمان ناباروری با IVF، اسپرم و تخمک در آزمایشگاه با هم ترکیب شده و یک رویان آزمایشگاهی ایجاد شده که در نهایت به رحم مادر منتقل می‌شود. طبق گزاراشات آماری مشخص شده است که استفاده از این روش برای بارداری شانس بسیار زیادی دارد و از هر شش زوجی که از این روش استفاده می‌کنند، تنها یک نفر همچنان بارور نمی‌شود. کیفیت جنین در ای وی اف درست مانند جنینی است که در شرایط عادی به وجود می‌آید و درست همان مراحل رشد تا زایمان را دارد.

چه زمانی از IVF استفاده می‌شود

بعضی از شرایطی که از درمان ناباروری با IVF در آن استفاده می‌شود عبارتند از:

• مشکلات ناباروری در مادر مانند نقص در تخمک‌گذاری، پایین بودن کیفیت تخمک، انسداد لوله‌های فالوپ، آندومتریوز و سایر بیماری‌های تاثیرگذار در بارداری 
• مشکلات ناباروری پدر مانند کیفیت و تحرک پایین اسپرم‌ها
• در مواقعی که تخمک مادر قدرت باروری ندارد و از تخمک اهدایی استفاده می‌شود
• درمواقعی که علت ناباروری مشخص نیست

با اپلیکیشن گهواره، سیکل پریودت رو دنبال کن تا شانس بارداریت رو بالا ببری.

نصب اپلیکیشن گهواره

مراحل درمان ناباروری با IVF

درمان ناباروری با IVF یک فرایند چند مرحله‌ای است از چهار تا شش هفته طول می‌کشد. این مراحل به ترتیب زیر هستند:

تحریک تخمدان: 

در این مرحله که از 8 تا 14 روز قبل از شروع عادت ماهانه انجام می‌شود؛ داروی گنادوتروپین به مادر داده می‌شود که یکی از داروهای IVF است. این دارو یک داروی باروری است که باعث تحریک تخمک گذاری و تولید چندین تخمک بالغ می‌شود. حتی ممکن است بسته به وضعیت جسمانی مادر از بعضی از هورمون‌های مصنوعی مانند لوپرولاید یا سترورلیکس نیز برای آزادسازی زودتر از موعد تخمک‌ها استفاده شود.

رشد فولیکول: 

در دوره‌ای که مادر این داروها را مصرف می‌کند باید زیر نظر پزشک باشد تا با انجام آزمایش خون یا سونوگرافی، از نظر رشد فولیکول‌ها مورد بررسی قرار بگیرد. با تایید رشد آنها، مرحله‌ی بعدی انجام می‌شود.

به بلوغ رساندن تخمک:

بعد از این که رشد فولیکول‌ها کامل شد با تزریق دارو به مادر، تخمک‌ها را بالغ می‌کنند و 36 ساعت بعد، این تخمک‌ها قابل استخراج هستند. 

فرایند استخراج تخمک:

در این مرحله ابتدا با سونوگرافیِ واژن و تخمدان‌ها، فولیکول‌ها بررسی می‌شوند. سپس سوزن باریکی از طریق واژن وارد بدن شده و تخمک‌ها را از فولیکول‌ها استخراج می‌کند. در این فرایند از 8 تا 15 تخمک استخراج می‌شود. با این حال نیازی به نگرانی نیست زیرا این فرایند تحت بیهوشی انجام می‌شود و شما هیچ دردی احساس نمی‌کنید. بعد از یک تا دو ساعت می‌توانید بیمارستان را ترک کنید اما تا چند روز گرفتگی عضلانی دارید. 

فرایند استخراج اسپرم:

همزمان با استخراج تخمک‌ها، اسپرم مرد نیز از او استخراج می‌شود. روش‌های مختلفی برای این کار وجود دارد که از القای انزال تا بیوپسی بیضه را دربر می‌گیرد. 

لقاح:

در این مرحله تخمک و اسپرم در آزمایشگاه با هم ترکیب می‌شوند. و از روش‌های آزمایشگاهی مخصوصی برای تقویت لقاح استفاده می‌شود. در این مرحله برای آنکه شانس تشکیل رویان افزایش پیدا کند، اسپرم را مستقیماً به داخل تخمک تزریق می‌کنند.

رشد رویان‌ها: 

تا سه روز بعد از لقاح، تعداد رویان‌های تشکیل شده مشخص می‌شوند. این رویان‌ها با گذشت زمان رشد می‌کنند و به بافت‌های جنینی تبدیل می‌شوند. در نهایت پزشک تصمیم می‌گیرد که کدام یک از رویان‌ها، شانس زنده ماندن بیشتری دارد و آن را انتخاب کرده و باقی را برای جراحی‌های بعدی در صورت نیاز فریز می‌کند.

انتقال: 

پنج روز بعد از لقاح و تشکیل رویان، نوبت به انتقال آن به رحم می‌رسد که توسط لوله‌ای از دهانه‌ی رحم وارد می‌شود. این کار دردی به همراه ندارد و احساسی شبیه به نزدیکی دارد. رویان در این روش به رحم شما منتقل می‌شود. انتظار می‌رود که رویان به دیواره‌ی رحم چسبیده و عمل لانه گزینی انجام شود. 

تایید موفقیتِ عمل:

دو هفته بعد از انتقال، نوبت به انجام تست‌های بارداری رایج است که مشخص می‌کند بارداری با موفقیت انجام شده است یا خیر.

داروهای IVF چیست

به طور کلی از مجموعه‌ای از داروها در مراحل مختلف درمان ناباروری با IVF استفاده می‌شود. بعضی از این داروها منجر به تحریک تخمک گذاری می‌شوند که از جمله‌ی آنها می‌توان به گنادوتروپین، لوپرولاید، سترورلیکس و... اشاره کرد. در طول جراحی نیز بسته به تشخیص پزشک از داروهایی برای رشد فولیکول و ... استفاده می‌شود.

عوارض IVF چیست

درمان ناباروری با IVF می‌تواند عوارضی را برای مادر و پدر به همراه داشته باشد. در طول فرایند مادر ممکن است دچار عوارضی مانند حالت تهوع، سردرد، تحریک پذیری و نوسانات خلق و خو در اثر مصرف داروها، درد در ناحیه‌ی شکم، واکنش‌های پوستی و .. شود. بعلاوه در مراحلی مانند استخراج تخمک و اسپرم، پدر و مادر بیهوشی را تجربه می‌کنند که می‌تواند بعضی از عوارض بیهوشی را برایشان به همراه داشته باشد و تا چند روز بعد از جراحی هم گرفتگی‌های ماهیچه‌ای داشته باشند. اما کلیه‌ی این عوارض موقتی است و با گذر زمان برطرف می‌شود.

یکی از اتفاقات رایجی که در این شرایط رخ می‌دهد، افزایش احتمال بارداری دوقلو یا چند قلو است. در مرحله‌ی انتقال، بعضی از والدین برای آنکه شانس چسبیدن رویان به رحم افزایش پیدا کند، یک تا سه رویان را به داخل رحم منتقل می‌کنند که ممکن است هر سه‌ی آنها به دیواره بچسبند. بنابراین شانس چندقلو زایی بسیار زیاد است. 

هزینه درمان ناباروری با IVF

متاسفانه یکی از مشکلاتی که باعث می‌شود بیشتر افراد نتوانند از روش درمان ناباروری IVF استفاده کنند، هزینه‌ی بالای آن است. داروهای استفاده شده در این روش و فرایندهای آزمایشگاهی همگی بسیار پرهزینه هستند که باعث می‌شود انجام آن برای والدین زیادی غیرممکن شود. با این حال هزینه‌ی این روش درمانی بسته به پزشک و محل انجام می‌تواند متفاوت باشد. 

سخن پایانی

روش‌های زیادی برای بارداری وجود دارد و درمان ناباروری با IVF تنها یکی از آنهاست. با وجود آن که درصد موفقیت آن بسیار بالا است، با این حال در حدود 15 درصد ممکن است جواب ندهد. اما جای نگرانی وجود ندارد. روش‌های دیگری مانند IVM، ICSI ، IUI و ... نیز وجود دارد که  شما می‌توانید زیر نظر پزشک از آنها استفاده کنید.