تشخیص بیماری از روی زبان و رنگ آن

تشخیص بیماری از روی زبان یکی از روش‌هایی است که اختصاصا در طب سنتی کارایی زیادی دارد. زبان شناسی می تواند راهی برای تشخیص مزاج شناسی باشد.  جالب است بدانید که زبان بخش انحصاری و خاصی از بدن است که وظایف کلیدی زیادی بر عهده دارد و می‌تواند جزئیات جالب و خاصی را در مورد عملکرد کلی بدن فاش کند. پزشکانی که در این حوزه تخصص دارند، می‌توانند از روی ویژگی‌های ظاهری زبان، اطلاعاتی از قبیل تاثیر محیط اطراف، نوع رژیم غذایی بیمار و شیوه زندگی و بیماری‌های سیستمیک و بیماری‌های درونی او را تشخیص دهند. در ادامه بیشتر در مورد این روش توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای بسیار کاربردی پیش از بارداری، بارداری و فرزند پروری دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

تشخیص بیماری از روی زبان در طب سنتی چگونه است؟

زبان شناسی یا بررسی زبان برای تشخیص بیماری‌ها یکی از راه‌های تشخیص در طب سنتی چینی که پزشک به کمک آن بیماری یا اختلال درون بدن بیمار را شناسایی می‌کند؛

در واقع زبان یکی از ابزارهای مهم برای تشخیص بیماری در طب سنتی است. پزشکی که در این زمینه تخصص دارد، بعد از تجزیه و تحلیل وضعیت کلی زبان، بیماری را تشخیص می‌دهد. این روش تشخیص بیماری یک روش ارزان و بدون درد است که در سیستم‌های مختلف پزشکی سنتی مانند طب سوزنی، آیورودا و ... به کار می‌رود. البته این روش به تازگی به تایید طب مدرن نیز رسیده است و حتی به یکی از اساسی‌ترین روش‌های تحقیق و درمان کرونا ویروس هم تبدیل شده است.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

طب چینی چگونه از روی زبان بیماری را تشخیص می‌دهد؟

طب چینی معتقد است زبان از طریق مریدین‌ها به اندام‌های داخلی متصل می‌شود؛ از همین جهت شرایط اندام‌ها، انرژی، خون و مایعات بدن و همچنین درجه و پیشرفت بیماری‌ها بر روی زبان منعکس می‌شود؛ به علاوه شرایط اندام، خواص و تغییرات پاتوژن‌ها نیز از طریق مشاهده زبان قابل بررسی است.

مثلا تغییرات در زبان در درجه اول منعکس کننده وضعیت اندام و جریان انرژی و خون است. بررسی تغییرات در پوست زبان در تعیین تاثیر عوامل بیماری‌زای خارجی و جریان انرژی معده کاربرد دارد.

برای تشخیص بیماری از روی زبان، خصوصیات زبان، مانند رنگ و شکل و مقدار بزاق مورد بررسی قرار می‌گیرد. البته فاکتورهای دیگری در کنار خصوصیات زبان، برای تشخیص بیماری به کار می‌رود که هر کدام در جایگاه خود قابلیت بررسی دارند.

تشخیص بیماری‌ها به کمک زبان چگونه است؟

• رنگ زبان

رنگ زبان می‌تواند وضعیت خون، انرژی و مایعات بدن در قلب، طحال، ریه‌ها، کلیه‌ها و کبد را نشان دهد. به علاوه هرگونه ناهماهنگی پاتولوژیک طولانی مدت در مورد بیماری‌ها توسط رنگ زبان مشخص می‌شود. به طور کلی، رنگ عمیق تر و پررنگ زبان نشان دهنده گرمای بیشتر است که می‌تواند نتیجه التهاب، عفونت و بیش فعالی اندام مورد نظر باشد. رنگ روشن زبان نشان دهنده کاهش سطح ایمنی بدن یا استرس بیش از حد است. علائمی نظیر احساس گرما، تعریق، صورت برافروخته، یبوست، مدفوع تیره تند، افزایش گرسنگی، عدم تعادل عاطفی، بی نظمی‌های قاعدگی و مشکل در خواب در تغییر رنگ زبان موثر هستند. همچنین پر کاری تیروئید، فشار خون بالا، یائسگی یا حساسیت به مواد غذایی یا داروها نیز می‌تواند به تغییر رنگ زبان مربوط باشد. به یاد داشته باشید که نوشیدن شراب قرمز، قهوه و چای سیاه می‌تواند باعث تغییر رنگ زبان شود.

• شکل ظاهری زبان

وضعیت خون، انرژی و تغذیه از روی شکل زبان و حالت زبان مشخص می‌شود. زبان بزرگ بیانگر گرمای قلب، کلیه، طحال یا مصرف بیش از حد الکل است. تورم زبان نشان دهنده عدم تعادل مایعات بدن است. تورم نوک زبان نشان دهنده مشکل قلبی است. زبان چکشی‌شکل نشان‌دهنده بیمار روانی یا مشکلات جدی طحال، معده و کلیه است. تورم پاپیلا زبان ممکن است بر اثر کمبود ویتامین B، آهن، اسید فولیک یا انواع حساسیت‌های دارویی ظاهر شود.

• پوشش زبان

وضعیت روده باریک، روده بزرگ، معده، کیسه صفرا و وضعیت ادرار از روی پوشش زبان مشخص می‌شود. همچنین وضعیت مثانه نیز از روی پوشش زبان کشف می‌شود.

به یاد داشته باشید که اگرچه رنگ زبان، حالت زبان و پوشش زبان می‌توانند نشان‌دهنده اختلالات یاد شده باشند، اما اینها برای تشخیص نهایی بیماری کافی نیست. همواره بررسی علائمی نظیر حالت تهوع، مدفوع تیره، تب و ... نیز لازم است.

نحوه تشخیص بیماری از روی زبان چگونه است؟

تغییر شکل در ویژگی‌های ظاهری یک زبان سالم به معنی بروز یک بیماری در بدن است. در ادامه در این باره بیشتر توضیح می‌دهیم؛

• راه راه شدن روی زبان

راه راه شدن زبان می‌تواند نشانه‌ای از نوعی بیماری التهابی مزمن خود ایمنی به نام "لیکن پلان دهانی" باشد. اگر این اختلال درد نداشته باشد، ممکن است بی نیاز از درمان باشد؛ البته باید به یاد داشت که عملکرد سیستم ایمنی بدن نقشی حیاتی در حمایت از سلامت بدن دارد و نادیده گرفتن نقص سیستم ایمنی بدن می‌تواند خطرناک باشد.

• تکه‌های سفید روی زبان

وجود یک لایه‌ سفید روی زبان‌ می‌تواند به این معنی باشد که در دهان‌ رشد بیش از حد مخمر رخ داده‌  است. البته احتمال وجود عفونت‌های قارچی مثل کاندیدا نیز وجود دارد.

رشد بیش از حد قارچ کاندیدا اغلب زمانی رخ می‌دهد که اخیرا  فرد به علت هر بیماری، آنتی بیوتیک مصرف کرده‌ است یا به طور کلی سیستم ایمنی بدن عملکرد درست ندارد. متعادل کردن محیط دستگاه گوارش‌ به کمک سطوح مناسب پروبیوتیک‌های موجود در غذاهای تخمیری، ماست طبیعی با کیفیت، یا یک مکمل پروبیوتیک می‌تواند در حفظ تعادل دستگاه گوارش تاثیر خوبی داشته باشد.

• دندانه دار یا موج دار شدن زبان

ممکن است در وسط زبان‌ یک خط برجسته ایجاد شود یا خطوطی که از مرکز به سمت طرفین زبان پراکنده‌ شوند. حتی ممکن است برجستگی‌هایی در لبه‌های زبان پدیدار شوند. اگرچه دندانه‌دار شدن به طور کلی یک بخش طبیعی از زبان است و نگرانی زیادی در مورد آن نیست، اما چنانچه دندانه‌ها زیادی عمیق هستند و ممکن است خرده‌های غذا در آن گیر کنند، باید حتما به درستی از مسواک استفاده شود.

• برآمدگی روی زبان

برجستگی و برآمدگی روی زبان می‌تواند نشانه‌ای از اختلالات متفاوت باشد. مثلا ضربه‌های فیزیکی مانند گاز گرفتن زبان. گاهی برجستگی‌ها می‌توانند نشانه‌ای از استرس باشند. اگر برآمدگی‌ها دردناک باشند یا به طور طبیعی برطرف نشوند، می‌توانند نشانه‌ای از سرطان دهان باشند.

به علاوه برجستگی‌های دردناک یا متورم روی زبان‌تان همچنین می‌توانند ناشی از جوانه‌های چشایی ملتهب باشند که "برجستگی کاذب" (TLP) نام دارند. اختلالات مختلفی وجود دارند که می‌توانند جوانه‌های چشایی را تحریک کنند و منجر به بروز التهاب شود.

• زبان سیاه مودار

جالب است بدانید که یک زبان سیاه و مودار کاملا شایع است و در بیشتر موارد جای هیچ‌گونه نگرانی برای آن وجود ندارد.

موهای کوچک روی زبان "پاپیل" نام دارند که در طول زندگی رشد می‌کنند. گاهی این پاپیل‌ها به مدت طولانی باقی می‌مانند و ممکن است به مکانی امن برای رشد باکتری تبدیل شوند و در نتیجه منجر به سیاه شدن سطح زبان شوند.

بهداشت نامناسب دهان، استفاده از آنتی ‌بیوتیک‌ها (اخیرا) یا عفونت قارچی می‌تواند دلیل این شکل از زبان باشد. زبان سیاه مودار می‌تواند باعث ایجاد بوی بد دهان شود.

• لکه روی زبان

ایجاد ترکیبی از لکه‌های قرمز و سفید روی زبان به این معنی است که اختلال زبان جغرافیایی رخ داده است. این اختلال بی‌ضرر است.

لکه‌هایی شبیه به پنیر کوتاژ، احتمالا نشانه برفک دهان است و می‌تواند نشانه‌ای از ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن‌ باشد.

قسمت‌های سفید رنگی که در زبان رشد می‌کنند، می‌توانند نشانه‌ای از لکوپلاکی باشند که معمولا در کسانی که سیگار می‌کشند یا دائما الکل مصرف می‌کنند، بروز می‌کند. اگر چه لکوپلاکی ذاتا خطرناک نیست، اما نیاز به بررسی دارد، زیرا ممکن است پیش‌ماده‌ای برای سرطان باشد.

چنانچه لکه‌ها حساس یا دردناک باشند، یا اگر زخم‌ها باقی بمانند، حتما لازم است بررسی‌های بیشتری انجام شود تا احتمال سرطان دهان رد شود.

• بزرگی زبان

بزرگ شدن زبان یا ماکروگلوسیا دلایل متعددی دارد؛ مثلا اختلالات ژنتیکی. البته زبان بزرگ شده و گاهی اوقات بیرون‌زده، خصوصا در کودکان، ممکن است نشانه‌ای از عوارض کم‌کاری تیروئید در کودکان و بزرگسالان باشد و حتما نیاز به بررسی دارد.

• زبان قرمز

زبان قرمز می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین باشد؛ مثلا کمبود فولیک اسید و ویتامین ب 12.  

تب سرخ: عفونتی است که باعث می شود زبان ظاهری مثل توت فرنگی (قرمز و دانه دانه) پیدا کند.

بیماری کاوازاکی: در این بیماری زبان به شکل توت فرنگی تبدیل می‌شود. این مورد بیشتر در کودکان زیر 5 سال و با تب بالا همراه است ؛  سندرم کاوازاکی در کودکان یک بیماری جدی است و نیاز به درمان جدی دارد.

کبد چرب: زبان قرمز در لبه ها نشان دهنده علائم کبد چرب است.

• پلاک‌های سفید نازک

چنین زبانی معمولا نشان دهنده مشکلات کبد یا دستگاه گوارش است. البته می‌توان این زبان را به عنوان معده اسیدیته با PH کاهش یافته و یا زخم معده نیز تلقی کرد.

• وجود یک لایه ضخیم از پلاک‌های سفید

اگر زبان با یک لایه ضخیم سفید پوشیده شده باشد، می‌تواند نشانه بدی باشد؛ مثلا نشانه اینکه برخی از ارگان‌ها در بدن عملکرد خوبی ندارند و نمی‌توانند وظایف فیزیولوژیکی خود را در حفظ سلامتی به درستی انجام دهند. حتی می‌تواند نشانه عفونت ویروسی هم باشد.

• پلاک‌های زرد رنگ

پلاک‌های زرد رنگ زبان نشان‌دهنده مشکلات کبد یا کیسه صفرا است؛ حتی می‌تواند نشانه‌ای از نوع تغذیه ضعیف یا هضم ضعیف غذا باشد.

• زبان بنفش رنگ

 زبانی که رنگش بنفش باشد، نشان دهنده کمبود ویتامین B2 است. البته می‌تواند نشان دهنده یک دوره سخت قاعدگی در زنان نیز باشد یا در نتیجه تجربه درد مزمن ایجاد شود.

• زبان آبی رنگ

زبان آبی رنگ نشانه یک سیگنال اورژانسی به فوریت‌های پزشکی است. زبان آبی نشان می‌دهد که این بافت میزان ناکافی اکسیژن دریافت می‌کنند. همچنین ممکن است نشانه‌ای از بیماری‌های قلبی-عروقی-خونی، اختلال عملکرد قلب یا اختلال عملکرد راه‌های هوایی باشد.

• زبان زرد رنگ

زردی زبانی که طولانی مدت نیست، می‌تواند نشانه‌ای از بیماری کبد یا صفرا باشد. اگر قسمت جلو از زبان زرد باشد یک نشانه مطمئن از هپاتیت است.

• زبان سبز رنگ

رنگ تیره یا سبز می‌تواند به علت یک مسمومیت قوی از بدن، از جمله الکل ظاهر می‌شود.

• رنگ سفید زبان

رنگ سفید زبان به علت عفونت قارچی است. گاهی نیز عامل سفیدی زبان نتیجه رشد باکتری کاندیدا آلبیکانس عامل و دلیل بروز علائم برفک دهان نوزاد و کودکان است.

تشخیص بیماری از روی زبان چه قدر قابل اطمینان است؟

یک پزشک می‌تواند از طریق زبان به بیماری‌های مختص معده، روده، طحال، کبد و غیره پی ببرد. با توجه به راه‌های تشخیص بیماری در طب مدرن از این روش می‌توان برای تشخیص بیماری استفاده کرد، زیرا زبان هر کس تمامی اختلالات او را نشان می‌دهد.

رنگ زبان سالم چگونه است؟

رنگ زبان سالم همیشه به شکل یکنواخت صورتی، مرطوب، بدون پلاک، بدون لکه‌ها، بدون شیار‌ و بدون زخم است. چنین زبانی نشان می‌دهد که سیستم معده و دستگاه گوارش سالم است و عملکرد خوبی در روند هضم غذا دارد.

کلام آخر

برای تشخیص بیماری از روی زبان حتما باید به ویژگی‌هایی که یک زبان از نظر رنگ، پوشش و شکل ظاهری می‌تواند اتخاذ کند، توجه شود. به کمک عکس زبان شناسی، زبان‌های مختلف با ویژگی‌های منحصر به فردشان قابل تشخیص است. البته بدیهی است که تشخیص بیماری از روی زبان باید توسط پزشکی متخصص و آموزش‌دیده در این زمینه صورت بگیرد، در غیر این صورت نمی‌توان به نتایج به دست آمده با اطمینان کامل استناد کرد.