سرماخوردگی در بارداری | درمان، پیشگیری+ قرص‌های مجاز

ابتلا به سرماخوردگی در بارداری به دلیل تضعیف سیستم ایمنی در این دوران بسیار شایع است. خوشبختانه بسیاری از داروهای درمان سرماخوردگی در بارداری مجاز هستند اما شما می‌توانید با روش‌های خانگی مانند نوشیدن مایعات، خوردن سوپ مرغ، چای عسل و لیمو و... نیز شدت علائم را کاهش دهید. در ادامه بیشتر در مورد علائم و روش‌های درمان سرماخوردگی در بارداری توضیح خواهیم داد.

پادکست خلاصه مقاله سرماخوردگی در بارداری:

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

سرما خوردگی در بارداری و علائم آن چیست؟

سرماخوردگی در بارداری یک عفونت شایع ویروسی است که معمولاً خطر جدی برای مادر و جنین ایجاد نمی‌کند، اما به دلیل تغییرات سیستم ایمنی در دوران بارداری می‌تواند شدت یا طول مدت بیشتری داشته باشد. علائم سرماخوردگی در بارداری عبارتند از :

• گلودرد و خشکی گلو
• آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
• سرفه‌های خفیف تا متوسط
• عطسه‌های مکرر
• سردرد و احساس فشار در سر یا سینوس‌ها
• تب خفیف (اغلب کمتر از ۳۸ درجه)
• احساس خستگی و بدن‌درد
• کاهش اشتها و بی‌حالی کلی

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

در صورت مشاهده علائم سرماخوردگی در بارداری باید چکار کرد؟

هرگاه نشانه‌های سرماخوردگی در بارداری را احساس کردید، به پزشک مراجعه کنید زیرا بیماری‌های تنفسی دیگر مثل آنفولانزا و عفونت حلق و ریه نیز می‌توانند علائم مشابه با سرماخوردگی داشته باشند که هر یک نیاز به درمان‌های متفاوتی دارند. پزشک با معاینه می‌تواند نوع بیماری شما را تشخیص داده و درمان‌های لازم را انجام دهد.

اما فراموش نکنید که حتماً به پزشک، در مورد باردار بودن خود و سن دقیق بارداریتان اطلاع دهید تا پزشک داروها را طبق شرایط و سن بارداری شما تجویز نماید.

سرماخوردگی، یک بیماری ویروسی واگیردار است که سالانه میلیون‌ها نفر آن را برای یک یا چند مرتبه، تجربه می‌کنند. در طول بارداری نیز به علت ضعیف شدن سیستم دفاعی بدن به نسبت شرایط غیربارداری، افراد با احتمال بیشتری به سرماخوردگی دچار می‌شوند. بسیاری از زنان باردار، وقتی علائم سرماخوردگی را در خود احساس می‌کنند، این تصور را دارند که می‌توان از داروهای معمولی که نیاز به نسخه پزشک ندارد برای بهبود این علائم استفاده کنند، اما باید گفت این یک تصور کاملاً اشتباه است.

بارداری، حساس‌ترین دوران زندگی یک زن است. دچار شدن به انواع بیماری‌ها در بارداری و مصرف داروهای مختلف برای زنان باردار، حساسیت ویژه‌ای پیدا می‌کند، چرا که هر چیزی که توسط مادر مصرف شود، تنها بر روی بدن او تاثیر نمی‌گذارد بلکه از جفت نیز رد شده و به جنین هم منتقل می‌شود و می‌تواند برای جنین مضر باشد. پس باید دانست مادر باردار اجازه مصرف هیچ دارویی را بدون مشاوره با پزشک ندارد و بهتر است از انواع درمان‌های خانگی مانند سوپ برای سرماخوردگی استفاده کنید.

* مقاله زونا در بارداری را مطالعه کنید.

آیا سرماخوردگی در بارداری خطرناک است؟

سرماخوردگی در دوران بارداری معمولاً خطرناک نیست و بیشتر موارد به طور خودبه‌خود بهبود پیدا می‌کند، اما به دلیل تغییرات سیستم ایمنی در این دوره، علائم ممکن است شدیدتر یا طولانی‌تر باشند.

تنها در صورت مشاهده علائمی مانند مانند تب بالا، کم‌آبی بدن، یا بروز عفونت‌های ثانویه مانند سینوزیت و برونشیت که می‌تواند مشکل‌ساز شود و علائم شدید یا ماندگار، مراجعه به پزشک ضروری است.

راه‌های درمان سرماخوردگی در بارداری

باید دانست تنها می‌توان علائم ناشی از سرماخوردگی را درمان کرد و دارویی برای از بین بردن خود ویروس سرماخوردگی وجود ندارد. بهترین درمان برای بهبود این بیماری، استراحت است؛ چرا که با استراحت، بدن بدون انجام کار دیگری، به مبارزه با بیماری می‌پردازد. مهم‌ترین علامت‌های سرماخوردگی که نیاز به درمان دارند، تب و سرفه‌های شدید هستند. تب به خصوص در سه ماهه نخست بارداری، برای جنین خطرناک است و می‌تواند خطر وقوع نقایص عصبی در جنین (مثل باز ماندن ستون فقرات یا جمجمه) را افزایش دهد. همچنین سرفه‌های شدید نیز می‌تواند خطر زایمان زودرس را به همراه داشته باشد. به همین خاطر، مراجعه سریع فرد به پزشک، برای درمان هرچه زودتر این علائم و پیشگیری از بروز خطرهای نام برده اهمیت دارد.

 داروهای مجاز در بارداری برای سرماخوردگی

داروهای سرماخوردگی، بر حسب سن بارداری و شدت علائم فرد تجویز می‌گردند، همانند کنترل علائم سرماخوردگی نوزاد پزشک کم خطر ترین داروها را در دوران بارداری تجویز می‌کند (مثل مسکن در بارداری ، آنتی بیوتیک در بارداری و شربت‌های سینه کم خطر). پس سرخود دارویی برای درمان سرماخوردگی مصرف نکنید؛ چرا که مصرف ساده‌ترین داروها نیز خطرآفرین است. مثلاً استامینوفن که به عنوان تب بر و ضد درد در بارداری استفاده می‌شود، اگر به صورت روتین در هر درد خفیفی بخواهد مصرف شود، خطر اختلالات تکاملی مانند بیش فعالی را در جنین افزایش می‌دهد! همچنین مصرف قرص ایبوبروفن می‌تواند خطر وقوع نقایص جنینی را به همراه داشته باشد.

در مورد مصرف قرص سرماخوردگی در بارداری نیز بهتر است قبل از هر چیز با پزشک مشورت کنید. انواع قرص سرماخوردگی بزرگسالان در بارداری که با اسامی مختلفی چون ادالت کلد در بارداری (Adult Cold)، کلد استاپ در بارداری (Cold Stope)، قرص کوریزان در بارداری (Corizan) و قرص گریپ کات کلد در بارداری و ... در بازار موجود هستند، مجموعه‌ای از چند دارو (ضد درد، ضد احتقان و آنتی هیستامین) هستند که علائم ناشی از سرماخوردگی را کنترل می‌کنند. معمولاً ترکیب ضد احتقان و ضد درد موجود در این قرص‌ها، برای جنین خطرناک هستند و به همین خاطر مصرف قرص‌های سرماخوردگی در دوران بارداری و به خصوص در سه ماهه نخست، به مادران توصیه نمی‌گردد.

به نقل از Healthline

بسیاری از داروهای معمولی برای تسکین سرماخوردگی در بارداری ایمن محسوب می‌شوند. با این حال بهتر است که پیش از مصرف هر دارو یا مکملی در دوران بارداری، با پزشک خود مشورت کنید.

Many over-the-counter cold relief medications are considered safe during pregnancy. But it’s still important to check with your healthcare professional before taking any medications or supplements during pregnancy.

درمان‌های خانگی سرماخوردگی در بارداری

• حتماً از حجم فعالیت‌های خود کم کنید، بیشتر استراحت داشته باشید و به میزان کافی بخوابید.
• از مایعات، به خصوص مایعات گرم مثل شیر، انواع سوپ برای سرماخوردگی و گلودرد، چای بیشتر استفاده کنید. مصرف بیشتر مایعات، از کم آب شدن بدن در زمان مبارزه با عفونت جلوگیری می‌کند و به دفع سریع‌تر ویروس کمک می‌کند. همچنین سعی کنید از آبمیوه‌های طبیعی مثل مرکبات بیشتر استفاده نمایید.
• بخور آب گرم بگیرید. می‌توان به این منظور، از دستگاه بخور نیز استفاده کرد. بخور آب گرم، به تسکین دردهای ناحیه پیشانی، صورت و همچنین تنفس بهتر فرد کمک می‌کند. 
• هوای خانه را مرطوب نگه دارید. خشک بودن هوا باعث ایجاد سرفه‌های خشک و سخت می‌گردد.
• برای تسکین دردهای گلو، از قرقره محلول آب ولرم و نمک در سه نوبت در روز استفاده کنید. همچنین می‌توان از قطره بینی سدیم کلرید برای باز کردن راه بینی استفاده کرد.
• مکمل‌های بارداری را ادامه بدهید. مصرف مکمل‌ و ویتامین‌ها مثل ویتامین c در بارداری به درمان بهتر سرماخوردگی کمک می‌کنند.

 ابتلا به سرماخوردگی در ماه‌های مختلف بارداری

ابتلا به هر بیماری در سه ماهه اول بارداری و روزهای پیش از زایمان، اهمیت بیشتری نسبت به سایر ماه‌های بارداری دارد؛ چرا که در سه ماهه اول، اندام‌ها و ارگان‌های جنین در حال تشکیل هستند و در روزهای پیش از تولد، احتمال انتقال عفونت‌ها به جنین در هنگام زایمان بالا است. درمان به موقع عفونت‌ها مثل سرماخوردگی در اوایل بارداری، خطر بروز مشکلات جنینی را کاهش می‌دهد و در نیمه دوم بارداری، مانع از افزایش احتمال زایمان زودرس می‌گردد.

در مجموع، بعد از بروز علائم سرماخوردگی در بارداری، سر خود از هیچ داروی شیمیایی و گیاهی، برای درمان استفاده نکنید و در اسرع وقت به پزشک مراجعه نمایید تا با تشخیص شدت بیماری، داروی مناسب سن و وضعیت بارداری شما تجویز گردد. 

سرماخوردگی در بارداری برای جنین ضرر دارد؟

در حالت کلی، سرماخوردگی در بارداری برای جنین خطری ایجاد نمی‌کند. زیرا ویروس‌های سرماخوردگی به طور مستقیم به جنین منتقل نمی‌شوند. با این حال اگر تب بالا و طولانی وجود داشته باشد، یا مادر دچار کم‌آبی و ضعف شدید شود، این موضوع می‌تواند به‌طور غیرمستقیم بر سلامت جنین نیز اثر بگذارد. به همین دلیل کنترل تب، استراحت کافی، مصرف مایعات و مراجعه به پزشک در صورت شدت گرفتن علائم ضروری است.

سرماخوردگی در بارداری و آنفولانزا چه تفاوتی با هم دارند؟

هر دو بیماری سرماخوردگی در بارداری و آنفولانزا در بارداری ناشی از ویروس هستند، اما شدت و خطر آن‌ها با هم متفاوت است.

سرماخوردگی معمولاً خفیف است و با علائمی مثل آبریزش بینی، عطسه، گلودرد و سرفه بروز می‌کند و به ندرت عوارض جدی دارد. اما در مقابل، آنفولانزا به طور ناگهانی شروع می‌شود و با تب بالا، بدن‌درد شدید، سردرد، لرز و خستگی شدید همراه است و می‌تواند برای مادر باردارخطرناک باشد. زیرا احتمال بروز عوارضی مثل ذات‌الریه یا بستری شدن را افزایش می‌دهد.

در حالت کلی سرماخوردگی اغلب علائم آزاردهنده با خود به همراه دارد، در حالی که آنفولانزا نیاز به مراقبت پزشکی فوری و پیگیری و درمان دارد.

نکات مهم و پایانی

در حالت کلی سرماخوردگی در بارداری مشکل جدی محسوب نمی‌شود. اما مراقبت و توجه بیشتر می‌تواند از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کند. مادر باردار باید استراحت کافی داشته باشد، مایعات فراوان مصرف کند، تغذیه مقوی و سبک را در برنامه خود قرار دهد و از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کند.

همچنین کنترل تب و حفظ رطوبت بدن اهمیت زیادی دارد و در صورت طولانی شدن علائم، شدت گرفتن سرفه، بروز تب بالا یا مشکلات تنفسی، مراجعه به پزشک ضروری است. از دیگر سو رعایت بهداشت فردی، شست‌وشوی مکرر دست‌ها و پرهیز از تماس با افراد بیمار نیز بهترین راه‌های پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی در دوران بارداری هستند که رعایت آن‌ها ضروری است.

سوالات متداول در مورد سرماخوردگی در بارداری

آیا می‌توانم از آنتی‌بیوتیک برای درمان سرماخوردگی در بارداری استفاده کنم؟

توجه داشته باشید که سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است و آنتی‌بیوتیک‌ها روی آن تأثیری ندارند. بنابراین استفاده از آنتی بیوتیک فقط در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی و با تجویز پزشک مجاز است.

آیا سرماخوردگی در بارداری می‌تواند باعث سقط یا زایمان زودرس شود؟

در حالت کلی سرماخوردگی معمولاً باعث سقط یا زایمان زودرس نمی‌شود، اما تب بالا یا عوارض جدی در صورت عدم درمان می‌تواند خطراتی را برای مادر و جنین ایجاد کند.

اگر علائم سرماخوردگی شدید شد، چه اقداماتی باید انجام دهم؟

اگر علائم سرماخوردگی شدید شد و منجر به تب بالا، تنگی نفس، ضعف شدید یا طولانی شدن علائم شد، باید سریعاً به پزشک متخصص یا مرکز درمانی مراجعه کنید.