مراحل درد زایمان طبیعی | میزان و روش‌های کاهش درد زایمان

از قدیم‌الایام در فرهنگ و باورهای ما درد زایمان و مراحل درد زایمان طبیعی، به عنوان یکی از سخت‌ترین دردهای جسمی شناخته میشود که متاسفانه با نمایش و معرفی نادرست این نوع درد به مردم سبب القای ترس‌های شدید و بیش از حد در نومادران شده است. ما در مقاله پیش‌رو قصد داریم تا در رابطه با نحوه تجربه شیرین‌ترین درد زندگی یعنی دردهای زایمانی صحبت کرده و به سوالات پیرامون آن پاسخ دهیم.

مراحل زایمان طبیعی

در ارتباط با مراحل درد زایمان طبیعی لازم به ذکر است که برای خروج جنین به روش طبیعی یا واژینال، عضلات رحم به صورت منظم و با فاصله دچار انقباض و سفتی می‌گردند. این انقباضات سبب نرم گشتن و باز شدن کامل دهانه رحم می‌شود. این انقباضات رحمی علاوه بر بازکردن دهانه رحم، سبب هدایت جنین به سمت پایین‌ می‌گردد و با بازشدن کامل دهانه رحم، انقباضات رحمی و فشاری داخلی که مادر( به وسیله زور زدن) ایجاد می‌کند، جنین را به سمت واژن و بیرون از بدن مادر می‌راند. دردهای ناشی از انقاضات رحمی در ناحیه کمر و زیر شکم احساس می‌شوند و پس از اینکه کیسه آب پاره می‌شود مادر آماده زایمان است، به همین دلیل سوال بسیاری از والدین این است که از کجا بفهمیم کیسه آب سوراخ شده.

از سوی دیگر، شاید برای شما نیز این سوال پیش آمده باشد که؛

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

 تجربه درد زایمان طبیعی چگونه است؟

تجربه انسان از اتفاقات گوناگون که سبب بروز احساسات و دریافت‌های درونی می‌گردد، بسیارشخصی است و از فردی به فرد دیگر متفاوت است. به نحوی که شناساندن و توصیف آن اتفاق برای فردی که تجربه‌ای از آن ندارد، گاها سخت می‌شود. 

در مورد تجربه درد زایمان نیز با وجود تفاوت‌های زیادی که در توصیف افراد مختلف از این ماجرا وجود دارد، به طور کلی می‌توان این درد را به صورت، احساس سفت شدن شکم به همراه دردهای منقطع در قسمت‌های تحتانی کمر و شکم توصیف کرد. با پیشرفت زایمان و پایین آمدن جنین از دهانه خروجی رحم، احساس فشار به ناحیه واژن و مقعد (مثل داشتن حالت دفع مدفوع) نیز به دردها و احساسات قبلی اضافه می‌گردد.

عوامل موثر بر شدت دردهای زایمان

 بسیاری از مادران می‌پرسند درد زایمان طبیعی چند ساعت است. لازم است بدانید در تجربه دردهای زایمانی عوامل مختلف جسمی و روحی دخیل هستند، تا جایی که سبب می‌شوند، حتی در بین زایمان‌های مختلف یک فرد نیز تفاوت‌های زیادی وجود داشته باشد. مهم‌ترین عوامل موثر بر شدت دردهای زایمان طبیعی عبارت‌اند از:

• مرحله زایمان؛ با پیشرفت زایمان و افزایش میزان باز شدن دهانه رحم و قریب الوقوع بودن زایمان، دردها با قدرت بیشتری بروز می‌کنند.
• مسائل روانی مثل استرس، اضطراب و ترس؛ مطالعات نشان می‌دهند مادرانی که با داشتن ترس و نگرانی شدید نسبت به زایمان و سلامت خود و جنین وارد بخش زایمان می‌شوند، درد بیشتری را هنگام وضع حمل تجربه می‌کنند.
• شرایط کانال زایمان 
• وزن جنین و نحوه قرارگیری او در کانال زایمان
• شدت انقباضات رحمی
• آستانه تحمل درد مادر
• چندقلوها با روش زایمان طبیعی
• استفاده از داروهای محرک فعالیت رحم (مثل آمپول فشار)
• حضور همراه صمیمی مثل مامای همراه، همسر یا مادر
• استفاده از تکنیک‌های کاهش درد

درد زایمان مشابه چه دردی است؟

علاوه بر اینکه بسیاری از مادران می پرسند درد زایمان از هفته چند شروع میشه، سوال دیگری که از طرف آن‌ها مطرح می‌شود این است که این درد مشابه چه دردی است. شاید شما هم شنیده باشید که افراد مختلف درد زایمان را با انواع دردها مثل شکستن چند استخوان، سنگ کلیه و غیره مقایسه می‌کنند. اما باید دانست که اولا درد زایمان درد ناشی از یک بیماری نیست و یک درد کاملا طبیعی است که پایانی شیرین داشته زیرا منجر به تولد نوزاد می‌گردد. دوما تا یک نفر در شرایط یکسان از لحاظ جسمی و روانی دردهای مختلف را تجربه نکند، نمی‌تواند توصیف مناسب و مقایسه صحیحی بین آن‌ها انجام دهد.

میزان درد در زایمان طبیعی چقدر است؟

برای اندازه‌گیری شدت درد، عموما از بیمار پرسیده میشود که به درد خود از بازه‌ی یک تا ده چه نمره‌ای میدهد به این ترتیب توصیف مقدار درد که یک حالت ناملموس و غیرقابل مشاهده است به صورت عینی و ملموس انجام می‌شود. بر اساس تحقیقاتی که در مورد میزان درد از مادران در حال زایمان انجام شده است، اغلب شدت درد را متوسط تا شدید، یعنی عدد 6 و بیشتر گزارش کرده‌اند.

آیا درد زایمان طبیعی در جنین دختر با پسر تفاوتی دارد؟

خیر، هنوز مطالعات کافی و معتبری در این زمینه وجود ندارد که نشان بدهد جنسیت جنین تاثیری بر میزان انقباض‌های رحمی و شدت درد مادر حین وضع حمل بگذارد. اما به نظر میرسد در مواردی که مادر به شدت از جنسیت جنینش ناراضی است، به دلیل وجود تاثیرات روانی بر مادر، تحمل دردهای زایمانی برای او سخت‌تر می‌گردد.

آیا راهی برای کاهش دردهای زایمانی وجود دارد؟

بله، امروزه در طی کلاس‌های آمادگی زایمان و مشاوره‌های حین بارداری، با آموزش تکنیک‌های لازم، بدن و ذهن مادر را برای زایمان طبیعی آماده می‌کنند. به علاوه در طول زایمان نیز ماما و پزشک سعی می‌کنند به کمک روش‌های دارویی و غیردارویی، از شدت دردهای رحمی کاسته و زایمان را به یک تجربه خوشایند برای مادر بدل کنند.

از جمله راه‌های کاهش درد زایمان به روش غیردارویی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تکنیک‌های تنفسی
• طب فشاری و ماساژ
• رایحه و روغن درمانی 
• تکنیک‌های ذهنی
• گرمادرمانی و سرمادرمانی 
• زایمان در آب
• تغییر وضعیت و انجام حرکات فیزیکی مناسب
• حضور ماما همراه و انجام موارد فوق به کمک او

 تجربه درد برش دهانه واژن در حین زایمان 

گاهی اوقات برای تسهیل خروج جنین از کانال زایمان ماما یا پزشک با ایجاد برش کوچکی در دهانه واژن به خروج راحتتر جنین کمک می‌کنند اما آیا زدن برش دهانه واژن یا دوخت بخیه ها در طی زایمان طبیعی دردناک است؟پزشک یا ماما برای ایجاد برش در دهانه واژن از بی‌حسی استفاده می‌کنند و در مواقعی که ناحیه به صورت کافی بیحس شده باشد، مادر دردی را از این بابت حس نمی‌کند. همچنین ترمیم آسیب‌های ایجاد شده در کانال زایمان که به صورت خود به خودی یا در اثر برش اپی‌زیاتومی رخ می‌دهند، نیز حتما تحت بی‌حسی موضعی انجام می‌گیرد.

نکته مهم این مقاله آن است که در مورد مراحل درد زایمان طبیعی بدانید با اینکه تجربه زایمان طبیعی ذاتا همراه با درد است اما خداوند شرایط بدن مادران را به نحوی طراحی نموده که نسبت به طی کردن روند طبیعی زایمان واژینال و تحمل درد ناشی از آن سازگار می‌باشد. خوشبختانه امروزه نیز با انجام مداخلات مختلف مثل زایمان در آب، حضور ماما همراه و تکنیک‌های زایمان بی‌درد، از شدت دردهای رحمی و علائم همراه آن به شدت کاسته شده و می‌توان زایمان طبیعی را به یک تجربه خوب برای مادر تبدیل کرد.