چگونه جواب آزمایش بارداری را بخوانیم؟ راهنمای تفسیر کامل آن

زمانی که صحبت از تایید قطعی بارداری می‌شود، هیچ آزمایشی دقیق‌تر و حساس‌تر از آزمایش بتا نیست. این آزمایش با اندازه‌گیری دقیق میزان هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) در خون، نه تنها وجود بارداری را تایید می‌کند، بلکه اطلاعات دیگری هم در اختیار پزشک قرار می‌دهد. هورمون hCG معمولا 7 تا 10 روز پس از لقاح یا اندکی پس از عقب افتادن پریود قابل اندازه‌گیری است. اما سوال اساسی اینجاست که چگونه جواب آزمایش بارداری را بخوانیم و اعداد گزارش شده چه معنایی دارند؟ در این مقاله از مجله سلامت گهواره، ما این اعداد کلیدی را رمزگشایی می‌کنیم تا بتوانید نتیجه آزمایش را به سادگی در خانه تفسیر کرده و مثبت یا منفی بودن آن را تشخیص دهید.

با نصب اپلیکیشن گهواره، در جریان تغییرات هفته به هفته بارداری خود قرار می‌گیرید. این برنامه، اطلاعات تخصصی درباره رشد جنین، سلامت مادر و تغذیه ارائه می‌دهد و تمامی آزمایشات و معاینات بارداری را یادآوری می‌کند و هر روز یک پیام مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری خود دریافت خواهید کرد.

جواب آزمایش خون بارداری را چگونه بخوانیم؟ آشنایی با مفاهیم موجود در برگه آزمایش بارداری

برای اینکه بدانیم چگونه جواب آزمایش تست بارداری را بخوانیم، ابتدا باید به هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (hCG) توجه کنیم. hCG که توسط جفت تولید می‌شود، در دوران بارداری، به خصوص در سه ماهه اول، به میزان قابل توجهی در خون افزایش پیدا می‌کند. برای تفسیر دقیق نتایج، لازم است که فرد بداند محدوده طبیعی سطح hCG در دوران بارداری چقدر است و سپس عدد ذکر شده در بخش نتایج آزمایش خود را با این محدوده مقایسه کند.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

محدوده نرمال و غیرنرمال عدد hCG در جواب آزمایش

در افراد غیرباردار و سالم، غلظت طبیعی hCG معمولا کمتر از 5 mIU/mL قرار دارد. مقادیر فراتر از این آستانه، غیرطبیعی تلقی شده و اغلب نشان‌دهنده بارداری داخل رحمی یا در موارد کمتر شایع، بارداری خارج رحمی است.

چطور از روی جواب آزمایش بفهمیم بارداری مثبت است یا منفی؟

برای اینکه بدانیم چگونه جواب آزمایش خون بارداری را بخوانیم تا متوجه مثبت یا منفی بودن نتیجه شویم، باید به مقادیر عددی هورمون hCG در خون توجه کنیم:

• اگر سطح hCG کمتر از 5 mIU/mL باشد، نتیجه آزمایش معمولا منفی تلقی می‌شود و نشان‌دهنده عدم وجود بارداری است.
• اگر سطح hCG بالاتر از 25 mIU/mL باشد، نتیجه آزمایش مثبت است و معمولا شروع بارداری را تایید می‌کند.

بر اساس گزارش‌های منتشر شده در مجله ScienceDirect

افزایش سطح hCG می‌تواند ناشی از تومورهای تخمدان، تومورهای غده هیپوفیز و اختلالات تیروئید هم باشد.

elevated hCG levels can also result from various other conditions, such as ovarian tumors, pituitary tumors, and thyroid disorders.

بنابراین، صرفا بالا بودن این هورمون برای تشخیص قطعی بارداری کافی نیست و نیاز به ارزیابی‌های بیشتر توسط پزشک متخصص وجود دارد.

میزان هورمون بتا در هفته‌های مختلف بارداری

میزان هورمون بتا یا همان hCG با پیشرفت هفته‌های بارداری تغییر می‌کند. جدول زیر، محدوده‌های نرمال این هورمون را در مراحل مختلف رشد جنین نشان می‌دهد:

توجه: لازم به ذکر است که مقادیر مرجع و محدوده‌های طبیعی ممکن است در آزمایشگاه‌های مختلف، تا حدی متفاوت باشند. از این رو، برای تفسیر دقیق نتایج آزمایش، حتما به پزشک یا متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.

خواندن جواب آزمایش بارداری دوقلویی

در بارداری دوقلو یا چندقلو، سطح hCG در مقایسه با بارداری تک‌قلو به‌طور قابل توجهی بالاتر می‌رود. به‌ طور معمول، عدد بتا در بارداری دوقلو، بین 30 تا 50 درصد بیشتر از یک بارداری تک‌قلو است. همچنین، ممکن است سطح آلفا-فتوپروتئین (AFP) هم نسبت به بارداری تک‌قلویی بالاتر مشاهده شود. 

اگرچه سطوح بالای hCG و AFP نسبت به بارداری تک‌قلویی می‌توانند نشان‌دهنده احتمال وجود دوقلو یا چندقلو باشند، اما به تنهایی برای تشخیص قطعی بارداری دوقلو کافی نیستند. تنها روش مطمئن و دقیق جهت تایید بارداری دوقلویی، انجام سونوگرافی است.

چه زمانی لازم است آزمایش را تکرار کنیم؟

آزمایش خون بارداری گاهی اوقات نیاز به تکرار دارد تا نتیجه‌ای قطعی به دست آید. در مواقع زیر، معمولا پزشک تکرار آزمایش را توصیه خواهد کرد:

• زمانی که سطح هورمون hCG بین 5 تا 25 mIU/mL  قرار می‌گیرد، اصطلاحا به آن ناحیه خاکستری می‌گویند. در این حالت، پزشک نمی‌تواند بارداری را با قاطعیت تایید یا رد کند. برای دستیابی به یک نتیجه قطعی و روشن شدن وضعیت، تکرار آزمایش خون ضروری است. 
• اگر نتیجه اولیه منفی بود اما هنوز پریود نشده‌اید و علائم بارداری را دارید، توصیه می‌شود یک هفته بعد مجددا آزمایش را تکرار کنید.
• انجام آزمایش در روزهای اولیه پس از لقاح، یعنی قبل از اینکه سطح hCG به اندازه کافی بالا رود، می‌تواند منجر به نتیجه منفی کاذب شود. در این شرایط، تکرار آزمایش پس از چند روز ضروری است.

به طور کلی، بهترین زمان انجام آزمایش خون بارداری جهت دریافت دقیق‌ترین نتیجه، 7 الی 10 روز پس از لقاح یا چند روز پس از عقب افتادن دوره قاعدگی است.

تفسیر دقیق نتیجه بارداری بر اساس مقدار هورمون hCG

آگاهی از محدوده هورمون hCG، گام نخست و اساسی در تفسیر آزمایش بارداری است. البته، اگرچه سطح بالای hCG نشانه‌ای قوی از بارداری و سطح پایین آن نشانه‌ عدم بارداری تلقی می‌شود، اما این اعداد به تنهایی برای تشخیص قطعی کافی نیستند. زیرا عواملی همچون انجام آزمایش در زمان نامناسب یا شرایط خاص پزشکی نظیر بارداری خارج از رحم می‌توانند بر سطح این هورمون تاثیر بگذارند.

سوالات متداول بانوان درباره چگونه جواب آزمایش بارداری را بخوانیم؟

جواب آزمایش بارداری رو چجوری بخونیم؟

برای تفسیر، به غلظت هورمون hCG توجه کنید؛ مقادیر زیر 5 mIU/mL معمولا منفی، بالاتر از 25 mIU/mL مثبت و مقادیر بین 5 تا 25 mIU/mL نیاز به تکرار دارند.

جواب آزمایش مثبت است اما سونوگرافی چیزی نشان نمی‌دهد، علت چیست؟

این وضعیت اغلب به دلیل زود انجام شدن سونوگرافی و کوچک بودن بیش از حد جنین است. همچنین، سقط زودرس یا حاملگی خارج از رحمی از دلایل احتمالی دیگر هستند که باید بررسی شوند.

جواب آزمایش من منفی است ولی علائم بارداری دارم، چرا؟

ممکن است منفی بودن نتیجه به دلیل آزمایش زودهنگام و نرسیدن سطح هورمون hCG به حد قابل تشخیص باشد که به آن منفی کاذب می‌گویند.

از کجا متوجه شوم که جواب آزمایش بارداری اشتباه شده است؟

یکی از نشانه‌های احتمالی خطا، عدم همخوانی نتیجه آزمایش با وضعیت عمومی شما شما است. در صورت تردید، برای اطمینان باید آزمایش را تکرار کرده یا با پزشک مشورت کنید.

منابع

Clevelandclinic

healthline