درد در سزارین دوم کم است یا زیاد؟
کیفیت درد در سزارین دوم برای همه خانمها سوال مهمی است. اینکه سزارین دوم درد بیشتری دارد؟ برای بسیاری از خانمها که بارداری دوم را با وجود سزارین در حاملگی اول تجربه میکنند، سوال پر تکراری است. از همین جهت این موضوع را از کسانی که سزارین دوم داشتهاند، بسیار میپرسند. درد زایمان سزارین دوم به هر حال بعد از عمل سزارین واقعی است و وجود دارد؛ مقدار و میزان این درد بسته به آستانه تحمل هر فرد و البته کیفیت عمل جراحی و حتی استفاده از پمپ درد کم و زیاد میشود. به هر حال هفت لایه شکمی برای خروج جنین برش داده میشود. البته قطعا این برش با رعایت اصول و تکنیکهای خاصی انجام خواهد شد؛ اما به هر حال درد منحصر به فرد خود را دارد.
چنانچه بارداری دوم در فاصله کم از بارداری اول با تجربه سزارین اتفاق افتاده باشد، معمولا شکایت از درد جای بخیه یا سوزش بخیه و دردهای اینچنینی رایج است. این دردها قابل کنترل هستند، اما محو نمیشوند و از بین نمیروند. شاید با وجود همه این دردها بپرسید که چه کسانی سزارین می کنند؟ باید بگوییم که بیشتر افراد برای فرار از درد زایمان طبیعی به سراغ زایمان سزارین می روند.
درد زایمان سزارین دوم چگونه است؟
درد سزارین دوم چگونه است یا اساسا اینکه آیا زایمان سزارین دوم درد دارد؟ دغدغه و نگرانی بزرگی برای خانمهای حامله در دوران بارداری است. اجازه دهید صریح و به طور واقعی با شما صحبت کنیم؛ احتمالا شما در سزارین دوم درد بعد از زایمان شدیدتری نسبت به سزارین اول خواهید داشت. این درد به دلیل انقباضات رحم و بازگشت آن به اندازه و محل اولیه پس از زایمان است. دردهای پس از زایمان معمولا برای مادرانی که اولین تجربه زایمان خود را داشتهاند بسیار خفیف و کوتاهمدت خواهد بود؛ اما پس از زایمان اول، این دردها ممکن است بسیار ناراحتکننده باشد و معمولا پس از هر زایمان شدیدتر نیز میشود. علت این امر آن است که مادران در اولین تجربه بارداری خود، ماهیچههای رحمی قویتری دارند و به همین دلیل، رحم پس از انقباض شکل خود را حفظ میکند و دیگر به صورت متناوب دچار انقباض نمیشود. بازگشت تناسب بدن به حالت طبیعی نیز در زایمان دوم نیاز به زمان بیشتری دارد. برخلاف بارداری اول، این بار بدن صرفا با از دست دادن وزن بعد از زایمان به حالت قبلی برنمیگردد، بلکه نیاز است مادر برای بازسازی ماهیچههای خود ورزش کند.
عده ای بیشتر از آنکه نگران درد زایمان سزارین باشند به عوارض بلند مدت سزارین و عوارض سزارین برای نوزاد فکر می کنند و برای انجام دادن یا ندادن این عمل مردد هستند و در مورد زایمان طبیعی پس از سزارین فکر می کنند.
درد زایمان سزارین چگونه است؟
درد در زایمان سزارین ناشی از برش عمیقی است که در ناحیه شکم و بالای قسمت شرمگاهی ایجاد میشود. این درد با مُسَکِن به خوبی کنترل میشود؛ حتی بسیاری از خانمها از پمپ درد هم برای کاهش درد سزارین استفاده میکنند؛ اما اینکه این درد چه قدر طول میکشد یا شدت و حدت آن چه قدر است، از مادری به مادر دیگر متفاوت است.
در زایمان سزارین به خوبی میتوانید برشی که در شکم شما ایجاد شده است، احساس کنید؛ خصوصا زمانی که تاثیر داروی بیهوشی و مسکنها از بین رفته باشد. این درد با تکان خوردن شما بیشتر احساس میشود.
بسته به نوع بیهوشی، ممکن است درد ناشی از بیهوشی هم داشته باشید. مثلا در بیهوشی کامل احتمال گرفتگی گردن تا کمر وجود دارد. به طوری که نتوانید این قسمت از بدن خود را تکان دهید. برای کنترل این درد استفاده از شیاف دیکنوفناک، کیسه آب گرم و ماساژ ناحیه مربوطه بسیار موثر است؛ نترسید این درد خیلی طول نمیکشد و به راحتی کنترل میشود.
در بیهوشی اپیدورال، درد کمر شایع است که آن هم با ماساژ و مسکن کنترلشدنی است.
توجه داشته باشید که حدود 24 ساعت بعد از عمل سزارین، راه رفتن برای کنترل درد عمل سزارین و کم و عادی کردن این درد اهمیت زیادی دارد. هر باری که میخواهید از تخت بلند شوید و راه بروید، سعی کنید این کار را یک باره انجام دهید و مدام عقب و جلو نشوید؛ زیرا با هر بار عقب و جلو شدن درد بیشتری را احساس خواهید کرد. به آرامی راه بروید و حتما از کسی کمک بگیرید. راه رفتن باعث حرکت رودهها بعد از عمل میشود. احتمالا میدانید که اگر بعد از سزارین اجابت مزاج نداشته باشید، ترخیص نمیشوید. راه رفتن کمک میکند که اجابت مزاج شما زودتر اتفاق بیفتد.
علت درد بخیه سزارین در بارداری دوم چیست؟
گله و شکایت از درد جای بخیه سزارین در بارداری دوم یا درد جای عمل سزارین در بارداری دوم در بین مادران بسیار رایج است؛ خصوصا اگر زمان کمی از بارداری اول شما گذشته باشد و بدن هنوز فرصت کافی و لازم را برای ریکاوری و بازسازی پیدا نکرده باشد.
کشیده شدن جای بخیههای سزارین قبلی، احساس پاره شدن بخیهها، ایستادن زیاد و طولانی، راه رفتن زیاد و طولانی، درد واژن، احساس درد در هنگام دراز کشیدن و حتی خارش جای بخیههای قبلی از جمله مشکلاتی است که خانمها در بارداری دوم با سزارین قبلی از آن گله میکنند.
اگر 18 ماه یا بیشتر از سزارین قبلی شما گذشته باشد، جایی برای نگرانی نیست؛ معمولا این پوست است که در حال کش آمده است و از همین جهت هم مادر درد احساس میکند. اگر کمتر از 18 ماه از سزارین قبلی شما گذشته است، خیلی نگران نباشید. به هر حال پزشک شما همه شرایط شما را کنترل میکند. احتمال اینکه نیاز داشته باشید بیشتر استراحت و بیشتر از خود مراقبت کنید و کاری انجام ندهید، زیاد است.
باید بدانید که ترس از اتفاق، از خودِ اتفاق اثرات منفی بیشتری دارد. بنابراین به هیچ وجه به درد در سزارین دوم فکر نکنید و از این موضوع نترسید. بدن شما راه کنترل و مقابله با این درد را پیدا خواهد کرد و تا آن لحظه شما قدرت کافی برای کنار آمدن و کنترل کردن این درد را به دست خواهید آورد. این معجزه خداوند است؛
بهترین زمان سزارین دوم چه موقع است؟
به طور کلی زایمان سزارین حدود دو هفته زودتر از زایمان طبیعی اتفاق میافتد. این قانون در هر بار تکرار سزارین رعایت میشود، مگر اینکه شرایط خاصی وجود داشته باشد که باقی ماندن جنین در شکم و رحم مادر امکانپذیر نباشد. بنابراین سزارین دوم نیز بعد از تکمیل شدن هفته 38 بارداری باید انجام شود. به عبارت دیگر زایمان سزارین انتخابی نباید پیش از هفته 38 بارداری برنامهریزی شود، مگر علتی پزشکی برای انجام آن وجود داشته باشد. پژوهشها نشان میدهد اینکه نوزاد در چه زمانی از این محدوده زمانی (37 تا 42 هفتگی) به دنیا بیاید، به شکل چشمگیری در رشد فیزیکی و ذهنی او تفاوت ایجاد میکند؛ زیرا پنج هفته انتهایی برای رشد کامل نوزاد بسیار مهم است و کودکانی که زودهنگام متولد میشوند با خطر بیشتری برای بروز مشکلات روبهرو خواهند بود.
خطرات سزارین دوم چیست؟
گفته میشود در هر بار تکرار سزارین، خطرات و عوارض ناشی آن بیشتر میشود. خصوصا زمانی که فاصله بین بارداریها کم و کوتاه باشد. مثلا احتمال چسبیدن جفت به محل برش قبلی سزارین بر روی رحم بسیار زیاد است که در این موارد ممکن است چسبندگی شدید جفت اتفاق بیفتد. عکس چسبندگی جفت به رحم در سونوگرافی قابل مشاهده است.
درصورتی که پزشک از این موضوع در هنگام انجام سزارین مطلع نباشد، خونریزی بسیار شدید جان مادر را تهدید خواهد کرد. بنابراین میتوان گفت که در هر بار تجربه سزارین خطر چسبندگی جفت بیشتر است. خطر التهاب مخاط رحم (آندومتریت) و عفونت نیز از دیگر خطرات سزارین اول و دوم است.
*در مورد راه های جلوگیری از چسبندگی جفت در این مقاله بیشتر بخوانید.
بسیاری از مادران از تاثیر کمتر داروهای مسکن در سزارین دوم و چندم نیز گله دارند. به این معنی که احساس میکنند بدن نسبت به داروهای مسکن مقاومت نشان میدهد و در نتیجه تاثیر مسکنها کمتر میشود. البته این اتفاق از مادری به مادر دیگر متفاوت است.
به هر حال هر بار باز و بسته شدن شکم، خطرات و عوارض منحصر به فرد خود را دارد. اینکه بدن با این اتفاق چگونه واکنشی از خود بروز دهد، در همه افراد یکسان نیست. ممکن است کسی بگوید که در سزارین دوم راحتتر بوده است و درد کمتری را احساس کرده است و کس دیگری این موضوع را کامل نفی کند. فراموش نکنید که تبحر پزشک در انجام سزارین و درست بخیه زدن در کاهش درد و کنترل درد ناشی از آن تاثیر بسیار زیادی دارد.
آیا محل برش سزارین دوم فرق میکند؟
معمولا برش در سزارین دوم در جای قبلی انجام میشود، اما اگر به اندازه یک میلیمتر پایینتر یا بالاتر از برش قبلی انجام شود هم خللی در روند کار ایجاد نمیکند. البته اگر به هر دلیل برش سزارین اول شما در جای مناسب و با کیفیت انجام نشده باشد، احتمال اینکه پزشک جای برش سزارین دوم را تغییر دهد، وجود دارد. در نهایت باید بگوییم که بسته به فاصله زمانی از بارداری اول، نوع و اندازه برش سزارین اول، جای سزارین اول و به طور کلی کیفیت سزارین اول، ممکن است برش سزارین دوم در جای قبلی یا با اندکی تغییر انجام شود. پزشک این موضوع را تشخیص میدهد.
بارداری دوم بعد از سزارین چه ریسکهایی دارد؟
اگر بارداری دوم بعد سزارین اول با رعایت فاصله زمانی مناسب باشد، ریسک آن به حداقل میرسد. در غیر این صورت و در صورت حامله شدن در فاصله زمانی کم، باید ریسکهایی را خواه یا ناخواه بپذیرید و با آنها کنار بیایید. مهمترین ریسکهای بارداری دوم بعد از سزارین اول از قرار زیر هستند:
ریسک پارگی رحم
هرچه از بارداری اول شما زمان بیشتری گذشته باشد، خطر پارگی رحم کمتر میشود. یک مطالعه معتبر در سال ۲۰۱۰ نشان داد که میزان پارگی رحم در افرادی که سزارین قبلی داشته اند، تقریباً ۵ درصد در کسانی است که در کمتر از ۱۸ ماه دوباره باردار شده اند؛ تقریباً ۲ درصد در کسانی است که ۱۸ تا ۲۳ ماه منتظر مانده اند و کمی بیش از ۱ درصد در کسانی است که ۲۴ ماه یا بیشتر بین سزارین و بارداری بعدیشان زمان گذشته است.
ریسک چسبندگی جفت
چسبندگی جفت میتواند منجر به عوارض جدی در هنگام زایمان شود.
ریسک زایمان زودرس
احتمال زایمان زودرس در حاملگی دوم با سزارین قبلی خصوصا برای خانمهایی که مشکلات خاصی دارند، بیشتر است.
کلام آخر
همانطور که انقباضات رحمی در بارداری برای همه یک جور نیست، درد در سزارین دوم هم برای همه یکسان و یکجور نیست. درست مثل درد در سزارین اول. بنابراین پیش از اینکه به بیمارستان بروید و سزارین دوم خود را تجربه کنید، از چیزی نترسید و با قدرت برای مقابله با آن مهیا شوید. به هر حال بدیهی است که بعد از برش سزارین، درد خاصی سراغ شما بیاید؛ اما قطعا این درد همیشگی و ماندگار نیست و لحظه به لحظه از شدت و حدت آن کم میشود. خونسرد بودن و استرس نداشتن در کاهش درد و کنترل درد سزارین تاثیر بسیار زیادی دارد. بیشتر از درد به شیردهی و خوب شیر دادن و روشها و وضعیتهای شیردهی تمرکز داشته باشید.