آموزش بهداشت فردی برای کودکان پیش دبستانی
تکنیک‌های مربوط به آموزش بهداشت فردی برای کودکان پیش دبستانی کمک می‌کند تا آنها عادت‌های خوب را یاد بگیرند و تمرین کنند. رعایت بهداشت در هر سنی ضروری است؛ بدیهی است که آموزش رعایت بهداشت باید از کودکی آغاز شود تا در نهاد کودک نهادینه شود و کودک با هر سال بزرگتر شدن به صورت ناخودآگاه بهداشت را در هر زمینه‌ای رعایت کند.
بهداشت فردی کودکان دبستانی و پیش دبستانی شامل چه مواردی است؟
آموزش بهداشت به کودکان شامل آموزش بهداشت فردی و آموزش بهداشت اجتماعی کودکان است. با توجه به اینکه انواع کارتون و انیمیشن در مورد بهداشت فردی تهیه شده است، لذا آموزش دادن به کودکان از این طریق هم جنبه فان و تفریح دارد و هم جنبه تربیت و آموزش. همچنین برای آموزش وسایل بهداشتی به کودکان کمک گرفتن از کارتون‌ها و انیمیشن‌ها نیز بسیار کارآمد هستند.
بهداشت فردی چیست؟
همانطور که قبلا نیز اشاره کردیم، بهداشت کودکان هم از جنبه فردی و هم از جنبه اجتماعی قابل بررسی است. منظور از بهداشت فردی هر گونه اقدامی است که نهایتا به حفظ سلامت جسم و روح ختم شود.
بنابراین مراقبت از اعضای بدن از جمله پوست، مو، چشم، دندان، گوش و ... در دسته بهداشت فردی قرار می‌گیرد. حتی انجام فعالیت ورزشی، داشتن تغذیه مناسب، داشتن ساعت خواب تنظیم شده، بهداشت پوست دست و صورت با دستمال کاغذی نیز در دسته بهداشت فردی است.
گرچه برخی اوقات مسائل و شرایط محیطی نیز در بهداشت فردی مداخله دارند و گریزی از مداخله آنها هم نیست، اما در هر صورت اینکه کودک یاد بگیرد چه طور و چگونه شخصا مسائل بهداشتی مربوط به خود را رعایت کند، بسیار مهم است و اهمیت زیادی دارد.
با توجه به اینکه کودکان به دلیل حساسیت زیاد بیشتر از بزرگسالان در معرض انواع باکتری‌ها و میکروب‌ها قرار دارند، لذا آموزش بهداشت به آنها در حفظ سلامتی‌شان بسیار تاثیر دارد. عدم رعایت بهداشت فردی در کودکان شانس ابتلا به انواع بیماری‌ها را در آنها بالا می‌برد. لذا آموزش بهداشت فردی از همان کودکی و از سنین پایین بسیار مهم است.
سرفصل های آموزش بهداشت فردی به کودکان
- آموزش درست شستن دست و صورت با صابون قبل از غذا، بعد از استفاده از دستشویی، بلافاصله بعد از رسیدن به خانه
- آموزش درست مسواک زدن بعد از غذا در دفعات وعده غذایی
- استفاده از وسایل بهداشت فردی مانند حوله، مسواک، شانه، لیف،
- آموزش درست و به موقع حمام کردن
- آموزش دستشویی رفتن و شست و شوی درست بدن در دستشویی و طهارت گرفتن صحیح
- آموزش درست غذا خوردن، به میزان کافی غذا کشیدن و تمیز غذا خوردن
- آموزش شست و شوی لباس زیر به صورت دستی و شخصی
- آموزش استفاده درست از لوازم بهداشتی اماکن عمومی
- آموزش رعایت بهداشت مو
- آموزش کوتاه کردن ناخن برای جلوگیری از تجمع میکروب‌ها در زیر ناخن
- آموزش نگه داشتن دست جلوی دهان در هنگام سرفه و عطسه
منظور از بهداشت اجتماعی چیست؟
بهداشت اجتماعی یعنی رعایت تکنیک‌هایی که سلامت همه افراد جامعه را تضمین می‌کند. برای مثال وقتی به کودک یاد بدهیم که هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان خود را بگیرد یا وقتی کمی بیمار است و سرماخورده است از ماسک استفاده کند برای اینکه بیماری خود را به دیگران انتقال ندهد، در واقع هم بهداشت فردی را به او آموزش داده‌ایم و هم بهداشت اجتماعی را. بهداشت اجتماعی به صورت سلسله‌وار به همه افراد جامعه ارتباط دارد و چنانچه شخصی نسبت به رعایت بهداشت اجتماعی بی‌تفاوت باشد، در مقابل دیگران مسئولیت اجتماعی خود را درست انجام نمی‌دهد و نسبت به این موضوع سهل انگار است.
آموزش بهداشت به کمک کتاب‌ها
همیشه یکی از بهترین راه‌های آموزشی کتاب خواندن برای کودک است. خوشبختانه کتاب‌های شعر و داستان بسیار زیادی در مورد آموزش بهداشت کودکان تالیف شده است. این کتاب‌ها در ردیف‌های سنی متفاوت و با تاثیرگذاری بالا در اختیار والدین و معلمان است تا ساده‌تر و با چاشنی بازی و شعر و آهنگ رعایت بهداشت را به کودکان آموزش دهند. در ادامه به تعدادی از این کتاب‌ها در زمینه‌های مختلف اشاره می‌کنیم؛
- منم منم دندون تو
- دست هایت را بشوی
- مجموعه کتاب های کبوتر
- موهایم را شانه نمی کنم
- میکروب ها برای پخش کردن نیستند
- کبوتر باید حمام کند!
- روزی که مانیا دکتر شد
- چرا باید دست هایم را بشویم وقتی کثیف نیستند
- من ویروس فسقلی را می‌شناسم
- بهداشت من سلامتی من
- بهداشت و ایمنی
- نی نی و حمام
- و ...
آموزش رعایت بهداشت در مورد شپش
متاسفانه این سال‌ها بیماری شپش در بین کودکان و به دنبال آنها در گروه بزرگسالان شیوع زیادی پیدا کرده است. بیشتر کودکان در مهد کودک‌ها، مدارس و حتی پارک‌ها در معرض این حشره موذی و بسیار آزاردهنده قرار می‌گیرند و به صورت ناخودآگاه به والدین خود نیز انتقال می‌دهند. آموزش رعایت بهداشت فردی در مورد شپش بهترین راهکار برای در امان ماندن از این بیماری است. بنابراین بهتر است در مورد شپش و راه‌های انتقال آن به طور اختصاصی و کاملا جدی با فرزند خود صحبت کنیم و از او بخواهیم تا همه نکات در مورد جلوگیری از انتقال این بیماری را در هر حالتی رعایت کند.
شپش یک انگل خارجی بدن انسان است و می‌تواند سر و سایر قسمت‌های بدن را آلوده کند. تخم شپش «رشک» نام دارد و بیضی شکل و سفیدرنگ و به اندازه ته سنجاق است و به مو و درز لباس‌ها می‌چسبد. این انگل در موهای بلند دختران بیشتر و بهتر می‌تواند زندگی کند. از همین جهت است که شپش در دختران خصوصا دختران دبستانی شیوع بیشتری دارد.
اصلی‌ترین راه‌های انتقال شپش
- تماس نزدیک سرها به‌خصوص در دانش‌آموزان یا اعضای یک خانواده
- استفاده مشترک از وسایل شخصی مانند شانه، برس، روسری و کلاه
- قرار دادن وسایل شخصی فرد آلوده در کنار وسایل دیگران
- قرار دادن وسایل در کمدهای آلوده (مانند کمد استخرها)
- وسایل هتل و خوابگاه‌ها از جمله ملحفه و پتو در اثر رعایت نکردن بهداشت فرد در محیط خوابگاه
علائم ابتلا به شپش
- غدد لنفاوی متورم و دردناک پشت گردن
- برآمدگی‌های سفت و کوچک (پاپول) در پوست سر
- چسبیدن موهای سر به یکدیگر
- عفونت قارچی
- زرد زخم
- تب
- سردرد
- بی‌خوابی
- بدخلقی
- کاهش تمرکز
در صورت ابتلا به شپش میتوانید در مورد درمان فوری شپش با اسپند در این مقاله بیشتر بخوانید.
کلام آخر
آموزش بهداشت فردی برای کودکان پیش دبستانی و همه کودکان چه در دوران همه گیری کرونا و چه در عادی‌ترین شرایط از اهم واجبات است. این آموزش می‌تواند به کمک کاربرگ بهداشت فردی برای پیش دبستانی، شعر کودکانه، کاردستی، انواع نقاشی، داستان کودکانه و به طور کلی طرح درس روزانه صورت بگیرد. معرفی وسایل شخصی و وسایل بهداشتی به کودکان به آنها کمک می‌کند تا به صورت عملی با کاربرد بهداشت آشنا شوند و در هر شرایطی بهداشت را رعایت کنند.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.