میزان پرولاکتین نرمال در بارداری چقدر است؟

یکی از موارد ضروری که در دوران بارداری و باردار شدن مهم است تنظیم هورمون‌های بدن زنان است. یکی از این هورمون‌های تاثیر گذار هورمون پرولاکتین بوده که رنج نرمال آن در بدن بسیار حائز اهمیت است. در این مطلب هر آنچه که باید در این باره بدانید را برای شما توضیح می‌دهیم.

با نصب اپلیکیشن گهواره، می‌توانید به صورت هفتگی روند بارداری خود را پیگیری کرده و به اطلاعات تخصصی در مورد رشد جنین، سلامت مادر و توصیه‌های تغذیه‌ای دسترسی داشته باشید. این برنامه زمان آزمایش‌ها و غربالگری‌های ضروری دوران بارداری را به شما یادآوری می‌کند و با امکان ثبت و پایش وزن بارداری، می‌توانید وضعیت خود را با نمودار استاندارد مقایسه نمایید. همچنین هر روز پیام‌های مشاوره‌ای متناسب با سن بارداری دریافت خواهید کرد که به شما کمک می‌کند دوران بارداری سالم و آگاهانه‌ای را تجربه نمایید.

هورمون پرولاکتین چیست؟

پرولاکتین نوعی هورمون است که در بدن زنان و مردان تولید شده و مقدار آن بر تنظیم بودن یا نبودن چرخه قاعدگی و تخمک گذاری در زنان و تولید اسپرم در مردان تاثیر بسیاری دارد. هورمون پرولاکتین (prolactin) در غده هیپوفیز تولید شده و روی سیستم تناسلی و سیستم ایمنی بدن تاثیر می‌گذارد. این هورمون در دوران حاملگی و شیردهی افزایش یافته و تولید شیر برای شیردهی به نوزاد پس از زایمان را تحریک می‌کند. این هورمون 300 فایده دارد که برخی از آنها در نواحی دستگاه تناسلی، متابولیک، تنظیم مایعات، تنظیم سیستم ایمنی بدن و عملکرد رفتاری تاثیر می‌گذارد اما نقش اصلی پرولاکتین در تولید شیر در دوران حاملگی است. مقدار این هورمون در بدن زنان باردار بیشتر و پس از زایمان افزایش می‌یابد.

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

هورمون پرولاکتین در بارداری

سطح هورمون پرولاکتین در طی دوران بارداری افزایش می‌یابد و سبب تکثیر سلول‌های غددی بافت پستان درنتیجه رشد و انشعاب سینوس‌ها و مجاری شیری، تولید و ترشح شیر می‌شود. نقش اصلی این هورمون در زنان تنظیم چرخه قاعدگی است و در زمان بارداری افزایش سطح این هورمون منجر به آماده شدن بدن مادر برای دوران شیردهی می‌شود. باید بدانید اگر مقدار هورمون پرولاکتین از حد طبیعی خود بیشتر شود منجر به سرکوب تخمک گذاری شده و نتیجه آن ناباروری موقتی خواهد بود. به همین دلیل مقدار این هورمون با بارداری رابطه مستقیم دارد.

رنج نرمال پرولاکتین در دوران بارداری

اندازه استاندارد مقدار پرولاکتین علاوه بر اینکه در زنان و مردان متفاوت است، در زنان باردار و غیر باردار هم متفاوت است. تنظیم بودن سطح هورمون پرولاکتین در ماه‌های قبل از بارداری سبب تخمک گذاری و آغاز مراحل لقاح می‌شود. بطور کلی رنج نرمال هورمون پرولاکتین در بدن به شکل زیر است:

• رنج نرمال پرولاکتین خون در مردان: 2 تا 18 نانوگرم در هر میلی‌لیتر خون
• رنج نرمال پرولاکتین در زنان غیر باردار: 2 تا 29 نانوگرم در هر میلی‌لیتر خون
• رنج نرمال پرولاکتین در زنان باردار: 10 تا 209 نانوگرم در هر میلی‌لیتر خون

چه مقدار پرولاکتین خطرناک است؟ پرولاکتین بالای 1000

میزان سطح هورمون پرولاکتین در خون بسیار حائز اهمیت است. میزان نرمال پرولاکتین در بالا توضیح داده شدن است که اگر از این رنج بالاتر باشد باید حتما به پزشک مراجعه کنید و آزمایشات مربوط به آن را انجام دهید.

خطر پرولاکتین بالا در بارداری

باید بدانید که بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین باعث ناباروری موقتی می‌شود که می‌توان با درمان و پایین آوردن سطح این هورمون در خون باردار شد. در روند پایین آوردن سطح این هورمون در بدن از دارو‌هایی مانند کابرگولین و بروموکریپتین استفاده می‌کنند که باید بلافاصله پس از مثبت شدن تست بارداری این داروها قطع شوند و سلامت جنین از راه سونوگرافی و غیره کنترل شود. بالا بودن سطح این هورمون می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما اگر دلیل آن مربوط به غده هیپوفیز باشد ممکن است سبب اختلال در بینایی مادر شود که توصیه می‌شود برای درمان حتما به متخصص بارداری‌های پر خطر مراجعه کنید. گرچه مقدار این هورمون در دوران بارداری افزایش می‌یابد اما بسیار مهم است که در رنج نرمال خود باقی بماند.

علت بالا بودن هورمون پرولاکتین در زنان

میزان بالا بودن سطح این هورمون در خون می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. از جمله دلایلی که ممکن است باعث بالا رفتن سطح این هورمون شود به شرح زیر است:

• اختلالات هیپوفیز
• کم کاری تیروئید
• تنبلی تخمدان
• بیماری کلیوی
• بیماری کبدی
• بی اشتهایی عصبی

علائم پرولاکتین بالا 

همانطور که در بالا توضیح دادیم بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین باعث ناباروری و اختلالات در چرخه قاعدگی می‌شود در ادامه دیگر علائم بالا بودن این هورمون در بدن زنان و مردان را شرح می‌دهیم:

بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین در زنان:

• اختلالات در بینایی
• خشکی واژن
• تولید یا ترشح شیر از سینه‌ها
• چاقی و اضافه وزن
• سر دردهای بی‌دلیل
• رشد غیر طبیعی موهای زائد بدن
• آکنه

بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین در مردان:

• اختلال در نعوظ
• سردردهای بی دلیل
• ریزش مو
• کم شدن حجم عضلات
• بزرگ شدن سینه‌ها
• اختلال در بینایی
• مشکلات باروری
• کاهش میل جنسی

بالا بودن پرولاکتین در دوران بارداری

بصورت قطعی نمی‌توان نتیجه گیری کرد که بالا بودن سطح این هورمون در بارداری خطر سقط جنین را به دنبال خواهد داشت. اما طبق برخی از مطالعات انجام شده یکی از علل سقط مکرر در زنان می‌تواند بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین در خون باشد. بالا بودن سطح این هورمون در خون در عملکرد تخمدان اختلال ایجاد می‌کند و منجر به ترشح استرادیول و در نتیجه کاهش استروژن اصلی می‌شود. عدم تعادل در بین هورمون‌ها به دلیل بالا بودن سطح پرولاکتین نظم را بر هم زده و باعث از دست دادن لقاح می‌شود.

آیا پرولاکتین بالا باعث نازایی می‌شود؟

بله، بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین می‌تواند سبب ناباروری موقت شود. ترشح بیش از اندازه این هورمون باعث اختلال در نظم هورمون‌های دیگر شده و سبب ناباروری می‌شود که البته باید بدانید این مشکل قابل درمان است.

نحوه تشخیص و خواندن جواب آزمایش پرولاکتین

برای تشخیص سطح هورمون پرولاکتین آزمایش خون انجام می‌شود. این آزمایش مانند آزمایش خون ساده است با این تفاوت که فقط چند دقیقه بیشتر طول می‌کشد. برای انجام این آزمایش باید ناشتا بود و قبل از آن اگر دارویی مانند قرص ضد بارداری یا داروهای افسردگی مصرف می‌کنید، حتما به پزشک اطلاع دهید. نتایج آزمایش می‌تواند به شکل زیر باشد:

• پرولاکتین نرمال: مقدار پرولاکتین نرمال در لیست آمده است. مقدار نرمال پرولاکتین هر فرد را پزشک بر اساس سلامت و فاکتورهای دیگر او تعیین می‌کند.
• پرولاکتین بالا: مقدار بالای این هورمون احتمال وجود تومور غده هیپوفیز را افزایش می‌دهد. اگر این مقدار بالاتر از 200 نانوگرم بر میلی‌لیتر بود باید ام آر آی انجام شود. البته در برخی موارد بالا بودن مقدار پرولاکتین می‌تواند به دلیل بارداری، بیماری های کبدی، بیماری های کلیوی و کم کاری تیروئید باشد.

اگر بعد از آزمایش میزان هورمون پرولاکتین شما بالا تشخیص داده شد برای بررسی بیشتر علت آن باید آزمایش‌های دیگری هم انجام دهید. با انجام آزمایش کم کاری تیروئید عملکرد این هورمون را بررسی می‌کنند زیرا بالا بودن مقدار هورمون تیروئید باعث افزایش هورمون پرولاکتین می‌شود.

درمان پرولاکتین و داروهای آن

برای درمان بالا بودن سطح هورمون پرولاکتین در خون روش‌های زیر را می‌توان انجام داد:

• تجویز دارو: استفاده از داروهایی مانند بروموکریپتین و کابرگولین می‌تواند به درمان آن کمک کند. بروموکریپتین به مغز کمک می‌کند که توسط دوپامین میزان ترشح پرولاکتین را کنترل کند و کابرگولین در درمان کاهش این هورمون کمک می‌کند.
• رادیوتراپی: همه افراد به خوبی به درمان با داروهای آگونیست دوپامین پاسخ نمی‌دهند در چنین شرایط پزشک ممکن است رادیوتراپی را برای کاهش اندازه تومور تجویز کند.
• جراحی: زمانی که دارو نتیجه حاصل را نداشت و تومور غده هیپوفیز باعث اختلال در بینایی شده بود، پزشک با جراحی از طریق بینی یا جمجمه فوقانی تومور را بر می‌دارد.

بارداری بعد از درمان پرولاکتین

باید بدانید که خوشبختانه در بسیاری از موارد بعد از درمان می‌توان اقدام به بارداری کرد و در چنین شرایط 86% میزان تولد زنده جنین وجود دارد که بدون شک نشان‌دهنده اثر بخشی این درمان بوده است. باتوجه به شرایطی که بیمار دارد پزشک ممکن است تجویز داروهای کاهش پرولاکتین را در دوران بارداری نیز ادامه دهد و در شرایطی ممکن است مصرف داروها را قطع کند.