آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه یا تست کوآد مارکر
تست کوآد مارکر یا آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه در واقع یک آزمایش برای غربالگری سلامت از لحاظ نقص مادرزادی جنین بوده و بخشی از آزمایش‌های دوران بارداری است. یک آزمایش خون ساده که اطلاعات مفیدی در زمینه وضعیت بارداری و جنین در اختیار شما و درمانگر شما قرار می‌دهد. این تست یک تست تشخیصی نیست. فقط احتمال مشکلات و بیماری‌های جدی را مشخص می‌نماید. آزمایش کوآد مارکر نیز ریسک نقایص جنینی را در تست‌های سه ماهه دوم بارداری مشخص می‌کند. در واقع آزمایش غربالگری سه ماهه دوم محسوب می‌شود. درصدی که در ریسک پایین قرار دارند نیاز به بررسی‌های بیشتر ندارند. اما افرادی که آزمایش آنها ریسک بالاتر را نشان می‌دهند، جزئی از دسته پرخطر از نظر نقایص جنینی تلقی شده و احتیاج به بررسی‌های دقیق‌تر دارند.
با نصب اپلیکیشن گهواره شما به ابزارهای کاربردی دوران بارداری از جمله مراقبت بارداری دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران می‌توانید تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.
تست کوآد مارکر چگونه انجام می‌شود؟
در طی آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه ابتدا از شما مقداری نمونه خون گرفته می‌شود. سپس بر روی این نمونه بررسی‌های لازم در جهات زیر انجام می‌شود.
مشکلات تکاملی مغز و نخاع جنین بررسی می‌شود. به این مشکلات، نقایص لوله عصبی گفته می‌شود. تست کواد مارکر توانایی تخمین ۷۰ تا ۸۰ درصد این مشکلات را دارد.
مشکلات ژنتیکی نظیر سندرم داون در جنین یا مشکلات کروموزومی دیگر بررسی می‌شوند. این تست توانایی تخمین ۷۵ درصدی سندرم داون را در مادران زیر ۳۵ سال دارد. این درصد در مادران بالای ۳۵ سال به ۸۰ درصد می‌رسد.
* کیا جنینشون نقص لوله عصبی داشته؟ + روشهای پیشگیری
زمان انجام آزمایش غربالگری چهارگانه در بارداری
بین هفته ۱۵ بارداری تا پایان هفته ۲۲، انجام این آزمایش، توسط درمانگرتان به شما پیشنهاد خواهد شد. غربالگری کوآد مارکر در این بازه زمانی انجام پذیر است. اما بهترین زمان برای انجام آن هفته ۱۶ بارداری تا هفته ۱۸ بارداری است.
ضمنا افرادی که آزمایش غربالگری سه ماهه اول را انجام داده و براساس نتایج آن در دسته پرخطر قرار گرفته‌اند، واجب است که تست کواد مارکر را در هفته ۱۵ و ۱۶ بارداری انجام دهند.
منظور از غربالگری مرحله اول، همان آزمایش خون همراه با سونوگرافی nt می‌باشد.
چه زمانی انجام آزمایش کوآد مارکر ضرورت دارد؟
به تمامی خانم‌های باردار توصیه می‌شود که آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه را انجام دهند. اما به هرحال تصمیم برای انجام دادن یا ندادن آن با شماست.
اما در صورت داشتن هر یک از شرایط زیر، انجام این تست برای شما ضروری است.
- اگر سن مادر در دوران بارداری، ۳۵ سال یا بیشتر باشد.
- سابقه بیماری‌های مادرزادی و نقایص ژنتیکی در خانواده شما یا همسرتان وجود داشته باشد.
- اگر شما صاحب فرزندی با نقایص ژنتیکی یا مشکلات مادرزادی هستید.
- اگر مادر به بیماری دیابت نوع ۱ مبتلا باشد.
لطفا پیش از هر تصمیم‌گیری جهت انجام دادن یا ندادن تست، با درمانگر خود مشورت نمایید.
* غربالگری چیست و چرا انجام آن ضروری است؟
چه فاکتورهایی در آزمایش کوآد مارکر بررسی خواهند شد؟
نمونه خون شما به آزمایشگاه ارسال خواهد شد. در این جا ۴ فاکتور مهم بررسی خواهند شد. این ۴ ماده به طور طبیعی در خون جنین، مغز، مایع مغزی نخاعی و مایع آمنیوتیک (مایه درون کیسه آب که جنین در آن شناور است) یافت می‌شوند. این ۴ فاکتور عبارتند از:
- آلفافتوپروتئین: در اصطلاحات آزمایشگاهی به اختصارAFP نام برده می‌شود. نوعی پروتئین است که توسط کبد جنین و دیگر اندام‌ها ساخته می‌شود.
- استریول غیرکنژوگه: اختصارا به آن UE گفته می‌شود. نوعی از پروتئین که در کبد جنین و جفت ساخته می‌شود.
- گنادوتروپین جفتی انسان: اصطلاحا با نام اختصاری HCG شناخته می‌شود. هورمونی است که توسط جفت ساخته و ترشح می‌شود.
- Inhibin-A: هورمونی است که توسط جفت ساخته و ترشح می‌گردد.
سطح نرمال هر یک از این فاکتورها در هر هفته از بارداری تغییر می‌کند. بنابراین محاسبه دقیق سن بارداری شما توسط درمانگر امری ضروریست.
نحوه تفسیر آزمایش غربالگری کوآد مارکر به زبان ساده:
- سطح بالای AFPمی‌تواند نشان‌دهنده نقایص لوله عصبی در جنین باشد. از طرفی اگر سن جنین از سن تخمین زده شده برای بارداری، بیشتر باشد، سطح این پروتئین نیز بیشتر خواهد بود. ضمنا اگر سطح AFP کمتر از حد نرمال باشد، نشانگر ریسک سندرم داون در جنین خواهد بود.
- مقدار نرمال Inhibin-A و HCG اگر افزایش یابد می‌تواند مطرح کننده خطر سندرم داون در جنین باشد.
- بالعکس اگر سطح استریول غیرکنژوگه کمتر از حد نرمال باشد، نشان‌دهنده ریسک بالای سندرم داون است.
* اعداد نرمال آزمایش غربالگری دوم چند است؟
آیا انجام تست کوآد مارکر برای جنین و مادر مضر است؟
جواب این سوال خیر است. زیرا نمونه خون به صورت ساده از عروق دست مادر تهیه می‌شود و کوچک‌ترین ضرری برای جنین ندارد. ضمن اینکه این روش برای افرادی که سابقه نقایص لوله عصبی و مشکلات ژنتیکی در خانواده داشته‌اند، بسیار کمک‌کننده خواهد بود.
تفسیر آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه
در صورتی که جواب آزمایش کوآد مارکر، نرمال گزارش شود، چه باید کرد؟
سطوح نرمال فاکتورهای بررسی شده تا حدود زیادی نشانگر سلامتی جنین و بارداری شماست. به طور معمول ۹۸ درصد مادرانی که جواب تست کوآد مارکر آنها طبیعی بوده، نوزادان سالمی به دنیا آورده‌اند. اما به طور کلی هیچ آزمایشی وجود ندارد که به صورت قطعی سلامت بارداری و جنین شما را تضمین نماید.
اگر جواب آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه غیرطبیعی بود، چه باید کرد؟!
- غیرطبیعی بودن سطوح هورمون‌ها و پروتئین‌های بررسی شده در این آزمایش، لزوما به معنای مشکلات جنینی نیست.
- این تست فقط در جهت غربالگری انجام می‌شود. به این معنا که احتمال بروز یا عدم بروز یک مشکل را مشخص می‌کند. این آزمایش توانایی تشخیص بیماری در جنین شما را ندارد و فقط ریسک این را مشخص می‌نماید.
- چنانچه سطوح فاکتورهای بررسی شده، غیرطبیعی گزارش شوند، بررسی‌هایی نظیر سونوگرافی سلامت جنین و تست آمنیوسنتز تجویز خواهد شد.
- همچنین ممکن است بنابر تشخیص پزشک آزمایش سل فری نیز برای شما تجویز شود. این آزمایش همان آزمایش ژنتیک در دوران بارداری است و به بررسی مشکلات ژنتیکی و کروموزومی می‌پردازد. به صورت یک آزمایش خون ساده انجام می‌پذیرد. نسبت به آمنیوسنتز در بارداری، روش ساده‌تری بوده اما از دقت کمتری در تشخیص مشکلات برخوردار است.
- تست آمنیوسنتز در واقع نمونه گیری از مایع آمنیوتیک (مایع درون کیسه اب که جنین در این شناور است) است. بررسی مایع آمنیوتیک به تشخیص مشکلات کروموزومی و ژنتیکی جنین می‌پردازد.
- مدت زمان آزمایش آمنیوسنتز به شرایط شما و جنین بستگی دارد. این زمان بین سی ثانیه تا چند دقیقه متغیر است.
- از هر ۱۰۰۰ خانم باردار، فقط ۵۰ نفر جواب آزمایش غربالگری نشانگرهای چهارگانه آنها غیرطبیعی گزارش شده است. از بین این ۵۰ نفر، تنها برای یک تا دو نفر تشخیص نقایص جنینی مانند سندرم داون داده می‌شود.
روزانه پیام مشاور، متناسب با سن کودکتون دریافت کنین. 
سوالاتتون رو از مامانای با تجربه بپرسین.
با بازیهایی که به رشد هوش و خلاقیت فرزندتون کمک میکنه آشنا بشین.