مصرف ویتامین دی در بارداری | دوز نرمال مصرف ویتامین d

مصرف ویتامین دی در بارداری برای مادرانی که با کمبود ویتامین d مواجه هستند، ضروری است. در صورتی که میزان نرمال ویتامین دی در بارداری فراهم نشود، یکسری عوارض بارداری به همراه خواهد داشت. از سوی دیگر، عوارض مصرف بیش از حد ویتامین دی در بارداری نیز، نباید نادیده گرفته شود. در ادامه در مورد عوارض کمبود یا مصرف بیش از حد این ویتامین توضیح خواهیم داد.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما به ابزارهای کاربردی دوران بارداری از جمله تغذیه بارداری دسترسی پیدا کرده و می‌توانید با دیگر مادران  تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که در اختیارتان قرار می‌گیرد.

اهمیت مصرف ویتامین دی در بارداری چیست؟

ویتامین D یک ویتامین استروئیدی از گروه ویتامین‌های محلول در چربی است. ویتامین d در اثر قرار گرفتن در معرض نور خورشید در بدن ساخته می‌شود؛ اما در روغن کبد ماهی کاد، ماهی سالمون، تخم مرغ و مواد غذایی غنی شده نیز یافت می‌شود.  

ویتامین D با تنظیم تعادل جذب قرص کلسیم در بارداری و همچنین فسفات، نقش مهمی در متابولیسم استخوان‌ها ایفا می‌کند؛ نیاز جنین به ویتامین D از نیمه دوم بارداری افزایش پیدا می‌کند؛ دقیقا زمانی که فرایند استخوان سازی شدت می‌گیرد. 

در گذشته ویتامین D فقط در رابطه با نقشی که در متابولیسم استخوان داشت، شناخته میشد. امروزه مشخص شده که گیرنده‌های ویتامین d علاوه بر بافت‌های استخوانی‌، در پستان‌، مغز‌، روده بزرگ‌، ماهیچه و لوزالمعده نیز وجود دارند. ویتامین D نه تنها بر متابولیسم استخوان تأثیر می‌گذارد‌، بلکه متابولیسم گلوکز را نیز تنظیم می‌کند. گیرنده‌های ویتامین D در جفت نیز وجود دارد، اما نقش آن هنوز مشخص نشده است.

با توجه به وجود گیرنده‌های ویتامین D در بافت‌های حاملگی، می‌توان گفت که این ویتامین در نتایج بارداری نیز نقش دارد. گیرنده‌های ویتامین d موجود در عضله رحم، می‌تواند بر قدرت انقباض رحم تأثیر بگذارد. همچنین نشان داده شده است که ویتامین D بر روی سیستم ایمنی بدن نیز تاثیر می گذارد؛ در نتیجه در محافظت از میزبان در برابر عفونت‌ها نقش دارد. 

همچنین ویتامین دی در پیشگیری از یکسری بیماری‌های غیر واگیر نظیر دیابت نوع 2، بیماری‌های خود ایمنی نظیر ام اس (MS)، بیماری‌های قلبی عروقی، آسم، عفونت‌های تنفسی و انواع سرطان‌ها نیز نقش دارد. 

با اپلیکیشن گهواره، هفته به هفته بارداریت رو دنبال کن.

نصب اپلیکیشن گهواره

عوارض کمبود ویتامین d در بارداری چیست؟ 

به طور کلی جنین برای تامین ویتامین دی مانند دیگر عناصر ضروری مورد نیازش، کاملا به مادر وابسته است. بنابراین کمبود ویتامین D در مادر تاثیر مستقیمی روی جنین می‌گذارد. همچنین منبع اصلی ویتامین D برای نوزادان تازه متولد شده‌، به غیر از نور خورشید‌، همان ویتامین Dای است که قبل از تولد در بدنشان ذخیره شده است. از آنجا که وضعیت ویتامین دی مادر در دوران بارداری به طور مستقیم بر ذخایر ویتامین دی کودک هنگام تولد و به ویژه در 2-3 ماه اول تأثیر می گذارد‌، بسیار مهم است که مادران باردار به مقدار کافی این ویتامین را دریافت کنند. 

در خانم‌های بارداری که کمبود ویتامین D دارند (سطح سرمی خون <30 نانومول)، خطر برخی از عوارض بارداری افزایش می‌یابد. از جمله: 

1. پره اکلامپسی یا افزایش فشار خون مادر 
2. دیابت بارداری 
3. زایمان زودرس 
4. افزایش خطر عفونت واژینال
5. تولد نوزادان کم وزن
6. اختلال در تشکیل اسکلت جنینی که باعث نرمی استخوان در شیرخوار می‌شود
7. کاهش توده استخوانی مادر
8. اختلال در عملکرد سیستم ایمنی 
9. التهاب بیش از حد 
10. هیپوکلسمی نوزادی (پایین بودن غلظت سرمی‌کلسیم)
11. هیپوپلازی مینای دندان در کودکی (نقص مینای دندان)
12. کاهش رشد مغز نوزادان و مهارت‌های ذهنی و حرکتی آنها

کمبود ویتامین D در مادران باردار همچنین ممکن است کودکان را در معرض خطر افزایش فشار خون بعد از تولد، قرار دهد. کودکانی که فشار خون بالا داشته باشند، در بزرگسالی نیز به احتمال زیاد فشار خون بالا خواهند داشت. به همین ترتیب، این کودکان در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های مرتبط با فشار خون بالا نیز قرار خواهند داشت، یعنی بیماریهای قلبی عروقی نظیر حمله قلبی و سکته مغزی.

دوز نرمال مصرف ویتامین دی در دوران بارداری 

غذاهای بسیار کمی وجود دارند که حاوی ویتامین D باشند و غذاهایی هم که ویتامین دی را دارند، حتی انواع غنی شده با این ویتامین، نمی‌توانند همه ویتامین دی مورد نیاز بدن را تامین کنند. مولتی ویتامین‌های دوران بارداری هم ویتامین دی دارند، اما مقدار آن بسیار کم است. 

متوسط میزان ویتامین D در مولتی ویتامین‌های دوران بارداری حدود 400 IU است. بنابراین باید روزانه از مکمل‌های اضافی نیز استفاده شود. به همین دلیل خیلی از افراد از جمله مادران باردار، نیاز به مصرف ویتامین دی 1000 در بارداری دارند. 

*  بهترین مکمل بارداری در ماه های مختلف کدام است؟ 

قرص ویتامین d3 1000 در بارداری برای چیست؟ به دلیل شیوع بالای کمبود این ویتامین در ایران، معمولا برای تجویز مصرف ویتامین دی در بارداری حتی نیازی به اندازه گيری سطح سرمی ویتامين D نیست. زمان مصرف ویتامین دی 1000 در بارداری به صورت روزانه و معمولا از همان ابتدای بارداری خواهد بود. با این حال دوزهای بالا و مصرف ویتامین دی 50000 در بارداری مضر است و شما رو دچار اوردوز این ویتامین می کند که خود عوارض دیگری دارد.

عوارض مصرف زیاد ویتامین دی در بارداری چیست؟

مقدار ویتامین دی مورد نیاز در بارداری ۶۰۰ iu هست به همین دلیل مصرف ویتامین دیiu ۱۰۰۰ توصیه میشود. حداکثر میزان دریافت روزانه مجاز ویتامین دی برای مادران باردار، 4000 IU است و مقادیر بیشتر از آن، می‌تواند باعث مسمومیت با ویتامین دی در بارداری و بروز یکسری عوارض نظیر یبوست، ضعف، خستگی، خواب آلودگي، سردرد، كاهش اشتها، پرنوشی، خشکی دهان، طعم آهن در دهان، تهوع و استفراغ شود.

منابع غذایی حاوی ویتامین دی کدام اند؟

برای کمبود ویتامین دی در بارداری چی بخوریم؟ شما برای میزان نرمال مصرف ویتامین دی در بارداری می‌توانید از غذاها نیز کمک بگیرید. اگرچه غذاها به تنهایی نمی‌توانند دوز ویتامین دی در بارداری را تامین کنند، اما در نقش مکمل عمل خواهند کرد و برای رفع کمبود ویتامین دی در بارداری موثراند. منبع بسیار غنی این ویتامین، روغن کبد ماهی می باشد؛ به طوری که هر قاشق چایخوری از آن، حدود 448 IU ویتامین دی به بدن شما می‌رساند. همچنین ویتامین D در مقادیر بسیار اندک در کره، زرده تخم مرغ، خامه و جگر نیز وجود دارد. 

در ادامه لیستی از غذاها و مقدار ویتامین D موجود در آنها آمده است:

1. یک عدد زرده تخم مرغ دربارداری : 32IU 
2. 250 میلی لیتر شیر در بارداری: 103IU
3. 250 میلی لیتر شیر سویا غنی شده بدون شکر : 87IU 
4. 100 گرم کنسرو ماهی تن : 268IU 
5. 75 گرم کنسرو ماهی سالمون چام : 202IU 
6. 75 گرم کنسرو ماهی سالمون صورتی : 436IU
7. 75 گرم کنسرو ماهی سالمون ساکای : 557IU 
8. 75 گرم کنسرو ماهی ساردین آتالنتیک : 70IU 

آیا در بارداری باید مکمل ویتامین D مصرف کنید؟

چون بیشتر مکمل‌های دوران بارداری فقط حاوی ۴۰۰ واحد، معادل ۱۰ میکروگرم ویتامین D هستند و دریافت ویتامین D کافی تنها از طریق غذاها دشوار است، حتی وقتی مواد غذایی غنی‌شده را انتخاب کنید، پس برای خرید یک مکمل ویتامین D مناسب از پزشکتان سؤال کنید.

چه عواملی خطر کمبود ویتامین D را ایجاد می‌کند؟

برخی عواملی که ممکن است خطر کمبود ویتامین D را ایجاد کرده و‌مصرف ویتامین دی در بارداری را افزایش دهد شامل موارد زیر است:

چاقی: اگر وزنتان در محدودهٔ چاقی قرار داشته باشد، از آنجا که چربی بدن، بیشترِ ویتامین D ساخته‌شده در پوست را ذخیره می‌کند، در نتیجه کمتر در دسترس بدنتان خواهد بود.

پوست تیره‌تر: افرادی که پوست تیره‌تری دارند، ملانین زیادی دارند که به عنوان یک ضدآفتاب طبیعی عمل می‌کند و تولید ویتامین D در پوست را کاهش می‌دهد.

داروهای خاص: داروهایی مانند استروئیدها، داروهای ضدتشنج، داروهای کاهش چربی خون و بعضی از داروهای ادرارآور جذب ویتامین D از روده‌ها را کاهش می‌دهد.

عارضه‌های همراه با سوءجذب چربی: مواردی مانند بیماری سلیاک و بیماری کرون می‌تواند باعث کاهش توانایی بدن برای جذب چربی موجود در رژیم غذایی باشد و منجر به جذب کمتر ویتامین D شود.

منیع:

https://www.mdedge.com/obgyn/article/64426/obstetrics/vitamin-d-and-pregnancy-9-things-you-need-know

https://www.who.int/elena/titles/vitamind_supp_pregnancy/en/