جو در بارداری | فواید و مضرات مصرف آن برای جنین
تغذیۀ مادر بر سلامت جنین اثرگذار است. یکی ازجمله موادی که مصرفشان در دوران بارداری فواید بسیار دارد غلات است، مانند جو. جو در پیشگیری از دیابت بارداری و یبوست مفید است. فشار و قند خون را کنترل میکند و فواید بسیار دیگری دارد، اما زنانی که سلیاک دارند یا به گلوتن حساسیت دارند باید در مصرف جو محتاط باشند. در ادامۀ این مقاله از گهواره، دربارۀ فواید و مضرات خوردن جو در بارداری بیشتر خواهیم خواند.
با نصب اپلیکیشن گهواره به ابزارهای مرتبط با دوران بارداری، مانند مراقبت بارداری و پایش آلرژی و خوراکیهای مجاز، زیر نظر متخصصان، همراه با پیام مشاور دسترسی پیدا خواهید کرد. همچنین کاربران میتوانند با یکدیگر در ارتباط باشند و تبادل نظر کنند.
خواص خوردن جو در دوران بارداری
جو، که در انگلیسی به آن Barley میگویند، یکی از اولین غلاتی است که بشر دست به کشت آن زد. 17 درصد مواد تشکیلدهندۀ جو فیبر است که سبب میشود سطح کلسترول، قند و انسولین در خون کاهش یابد. همین امر کاهش احتمال ابتلا به بیماریهای قلبی را در پی دارد. بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریها (CDC)، از سال 2017 تا 2019 در امریکا، 14.5 درصد از مرگهای دوران بارداری ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی بوده است.
جو همچنین فرایند هضم غذا را در معده کُند میکند. بنابراین معده دیرتر تخلیه میشود که درنتیجۀ آن هم سطح قند خون ثابت میماند و هم اشتها کنترل میشود. جو در دستۀ غذاهایی با گلیسمی کم قرار میگیرد که برای کنترل افزایش وزن بارداری مفید است. بنابراین زنانِ مبتلا به دیابت بارداری میتوانند از جو، به مقدار متعادل، در غذای خود استفاده کنند.
جو ارزش غذایی زیادی دارد و معمولاً در غذاها (مانند نان، خورش، مالت یا سوپ) استفاده میشود. بعضی شواهد نشان میدهد که نوشیدن آب جوِ بدون الکل به کاهش علائم بارداری (مانند تهوع، احتباس آب و افت انرژی) کمک میکند. بعضی از فواید دیگر خوردن جو در دوران بارداری عبارت است از:
- پیشگیری از مشکلات گوارشی: جو سبب کاهش حرکات روده میشود. درنتیجه برای جلوگیری از ابتلا به یبوست و هموروئید در بارداری مفید است.
- تشکیل و رشد سالم لولههای عصبیِ جنین:هر 100 گرم جو، تقریباً، 200 میکروگرم اسیدفولیک دارد که از نقص سیستم عصبی در جنین جلوگیری میکند.
- کمک به رفع احتباس آب در پاها و صورت: جو مُدِر (ادرارآور) است. بنابراین سبب میشود مایعات اضافی از بدن خارج شود.
- کاهش التهاب: براساس نتایج پژوهشی در چین، جو خاصیت ضد التهابی دارد و سوزش معده را تسکین میدهد.
مضرات خوردن جو در دوران بارداری
مصرف بیشازحد جو ممکن است عوارضی داشته باشد، ازجمله ممکن است سبب مقاومت بدن در برابر پذیرش گلوتن شود. توصیه میشود زنانی که به گلوتن حساسیت دارند یا به بیماری سلیاک مبتلا هستند از خوردن جو پرهیز کنند و از غلات بدون گلوتن استفاده کنند. همچنین زنانی که سیستم ایمنی بدنشان ضعیف است بهتر است از خوردن جو خام یا جوانۀ جو خودداری کنند.
خوردن نان جو و سوپ جو در دوران بارداری
بهطورکلی، خوردن غلات در بارداری یکی از سادهترین راهها برای نزدیک شدن به رژیم غذایی خوشمزه و آسان است. جو یکی از مغذیترین موادی است که میتوان در دوران بارداری مصرف کرد. یکی از راحتترین راهها برای اضافه کردن جو به رژیم غذایی، مصرف نان جو به جای نانهای سفید است. البته باید دقت کرد که نان از جو تصفیهنشده تهیه شده باشد، زیرا در فرایند تصفیه سبوس و جوانۀ جو از بین میرود. بنابراین مقدار کمی از مواد مغذی باقی میماند.
سوپ جو یکی از غذاهایی است که فواید بسیاری برای سلامت زنان باردار دارد. سوپ جو سرشار از فیبر است و سدیم کمی دارد. بنابراین برای سلامت دستگاه مفید است و فشار خون را تنظیم میکند. سوپ جو با گوشت گاو دستور پخت سادهای دارد که میتوان آن را با شعلۀ کم و آهسته یا فوری پخت و آماده کرد.
خوردن جو دوسر و جو پرک در دوران بارداری
جو دوسر (oat) گونهای از غلات است که برای رشد و پرورش به آب و هوای مرطوب نیاز دارد. بعد از آنکه غلاف جو دوسر گرفته شود، به آن «جو پرک» یا «اوتمیل» (oatmeal) میگویند. خوردن جو دوسر هم، مانند جو، در دوران بارداری خواص بسیاری دارد، ازجمله:
- جو دو سر منبعی عالی برای کربوهیدرات و فیبر است، اما چربی و پروتئین بیشتری هم نسبت به بیشتر غلات دارد. خوردن نصف فنجان جو دو سر در روز 20 درصد آهن مورد نیاز، 20 درصد روی مورد نیاز، 11 درصد فولات مورد نیاز و 39 درصد ویتامین ب1 مورد نیاز بدن را در روز تأمین میکند.
- جو دوسر در کاهش فشار خون مؤثر است. جو دوسر سرشار از آنتیاکسیدانهایی مانند پلیفنول و avenanthramides است که سبب گشاد شدن رگها میشوند و درنتیجه جریان خون بهبود مییابد، مخصوصاً در دورۀ بارداری که حجم خون در بدن تا 50 درصد افزایش مییابد.
- جو دو سر سرشار از فیبر محلول و نامحلول است. فیبر نامحلول به بهبود عملکرد دستگاه گوارش کمک میکند و از ابتلای زنان به یبوست پیشگیری میکند. فیبر محلول هم حاوی بتاگلوکان (beta-glucan) است که هضم غذا را کند میکند و درنتیجه سبب کاهش کسترول خون میشود.
- بتاگلوکان موجود در جو دوسر سبب کاهش جذب قند در بدن میشود. درنتیجه از افزایش قند خون جلوگیری میکند. همچنین فیبر جو دوسر به تجزیۀ گلوکز کمک میکند که سبب کاهش احتمال ابتلا به دیابت و چاقی میشود.
- به نظر میرسد خواص آهن موجود در جو دوسر به همراه فوایدی که بتاگلوکان دارد سبب افزایش سطح پرولاکتین در خون میشود و درنتیجه تولید شیر در سینۀ مادر بیشتر میشود.
راهکارهایی برای اضافه کردن جو به رژیم غذایی
- درست کردن غلات صبحانه یا گرانولا با جو پرک
- خوردن پاستا یا نانهای تهیهشده از نشاستۀ جو تصفیهنشده
- درست کردن نان یا کیک با سویق جو
- اضافه کردن بلغور جو تفتدادهشده با ادویه و سبزیجات دیگر به سالاد
- اضافه کردن مالت جو به سس سالاد
منابع: