اندازه نرمال سر جنین bpd در سونوگرافی چقدر است؟+جدول هفتگی

در هر بار سونوگرافی اندازه‌های خاصی از جنین مورد بررسی قرار می‌گیرند. برای این اندازه‌ها استاندارد خاصی تعریف شده است و آنها روند و کیفیت رشد جنین را نشان می‌دهند. یکی از این اندازه‌های مهم، اندازه بزرگترین قطر سر جنین یا bpd است. در این مقاله از گهواره قصد داریم بررسی کنیم که اندازه نرمال سر جنین bpd چقدر است و کم یا زیاد بودن آن چه چیزی را نشان می‌دهد.

در اپلیکیشن گهواره ابزارهای مراقبت بارداری، رشد جنین و زایمان زیر نظر متخصصین، همراه با پیام مشاور و تبادل نظر در اختیار کاربران قرار می‌گیرد. اپلیکیشن را از اینجا نصب کنید.

اندازه bpd در سونوگرافی چیست؟

همانطور که می‌دانید سر انسان یک کره کامل نیست و قطر آن در بخش‌های مختلف متفاوت است. سر جنین از زوایای مختلفی مورد بررسی و اندازه‌گیری قرار می‌گیرد و bpd تنها یکی از این اعداد است. منظور از bpd بزرگترین قطر سر جنین بین دو استخوان گیجگاهی است. این همان بخشی است که قرار است از دهانه رحم خارج شود و تعیین می‌کند که دهانه رحم باید تا چه میزان باز شود. از این اندازه برای کاربردهای زیر استفاده می‌کنند:

• تعیین سن حاملگی
• تعیین اندازه جنین

اندازه‌گیری این شاخص از هفته ۱۳ بارداری ( بعد از سونوگرافي nt) به بعد شروع می‌شود.

تفاوت hc و bpd 

Hc در سونوگرافی جنین چیست؟ منظور از hc محیط سر در قطورترین بخش است اما bpd قطر بخش بزرگ است. در واقع از عدد bpd برای محاسبه عدد hc استفاده می‌کنند.

سر یک انسان از رو به رو را در نظر بگیرید. عدد bpd بیشترین فاصله بین دو گیجگاه است. یعنی یک خط عرضی فرضی از یک گوش تا گوش دیگر. اندازه دیگری وجود دارد به نام ofd که این اندازه هم بزرگترین قطر سر از پیشانی تا پس سر است. یعنی خط bpd و ofd همدیگر را قطع می‌کنند. بعد از اندازه‌گیری این دو خط hc از فرمول زیر بدست می‌آید:

HC = 1.62 × (BPD + OFD)

برای اندازه نرمال hc جنین نیز یک جدول بازه وجود دارد.

اندازه نرمال bpd چقدر است؟

مشخص است که با بزرگ شدن جنین bpd نیز باید افزایش پیدا کند. اما افزایش آن با یک شیب نیست. در واقع میانگین افزایش هفتگی BPD به شکل تقریبی بین هفته‌های 13 و 30 بارداری 4.9 میلی متر در هفته، بین 30 تا 36 هفته، 3.3 میلی متر در هفته و بین هفته‌های 37 و 40، 1.7 میلی متر در هفته است. همانطور که می‌بینید روند افزایشی آن شیب متفاوتی دارد و با نزدیک شدن به زایمان سرعت رشد کاهش می‌یابد. توجه داشته باشید این اعداد، اعداد میانگین بوده و می‌تواند در کودکان مختلف متفاوت باشد.

چیزی تحت عنوان یک عدد مشخص برای اندازه نرمال سر جنین bpd وجود ندارد بلکه براساس سن بارداری به شکل یک بازه است که در جدول bpd جنین زیر میانگین آن را نشان داده‌ایم:

مثلا اندازه نرمال bpd جنین در ۳۲ هفتگی به شکل میانگین برابر با 81.13 است.

دلایل اهمیت اندازه نرمال سر جنین bpd

اندازه نرمال سر جنین bpd جدا از اینکه در تعیین وزن و سن جنین اهمیت زیادی دارد می‌تواند در تشخیص بعضی از بیماری‌ها در دوران بارداری نیز موثر باشد. برای مثال اندازه سر جنین در کودکان مبتلا به اوتیسم بیشتر از کودکان نرمال است (در حدود 3 درصد). 

با کمک اندازه bpd نرمال جنین در کنار سایر اندازه‌ها مانند طول استخوان ران (طول ران جنین)، قد، دور سر، قطر شکم جنین و .. می‌توان اندازه جنین با توجه به هفته و سن بارداری را محاسبه نمود. و وزن او را براساس جدول وزن تعیین کرد تا ببینیم آیا وزن نرمالی دارد یا خیر.

ارتباط جنسیت و اندازه نرمال سر جنین bpd

بعضی افراد سعی می‌کنند به کمک اندازه‌های سونوگرافی جنسیت جنین را حدس بزنند. انتظار می‌رود که اندازه‌های جنین پسر به طور متوسط از اندازه‌های یک جنین دختر بزرگتر باشد. اما این بدان معنا نیست که یک اندازه خاص مثل اندازه نرمال bpd به جنسیت خاصی مربوط باشد. یعنی مثلاً اگر جنین پسر باشد باید در هفته شانزدهم، اندازه نرمال سر جنین bpd در او مساوی فلان عدد باشد.

اگرچه در اعداد اندازه‌گیری شده اختلافی بین عدد bpd در جنین دختر و پسر وجود دارد اما این اختلاف بسیار اندک است و نمی‌توان از آن به عنوان روشی برای تعیین جنسیت جنین استفاده کرد. در تصویر زیر می‌توانید این اختلاف را ببینید توجه داشته باشید که اعداد نوشته شده به میلی‌متر هستند.

دلایل کم یا زیاد بودن bpd

اندازه نرمال سر جنین bpd در درجه اول نشان دهنده رشد سالم جنین است. کمتر یا بیشتر از بازه مشخص ممکن است به بررسی بیشتر نیاز داشته باشد. اگر در سونوگرافی‌های متعدد این اندازه کمتر یا بیشتر از حد نرمال باشد می‌تواند یک زنگ خطر محسوب شود.

به عنوان مثال، اگر اندازه‌گیری BPD کودک شما کمتر از اندازه نرمال سر جنین bpd باشد، می‌تواند نشانه‌ای از محدودیت رشد داخل رحمی باشد یا نشان دهد که سر کودک صاف‌تر از حد معمول است. اما اگر اندازه‌گیری BPD کودک بزرگتر از حد انتظار باشد، می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل سلامتی مانند دیابت بارداری در مادر یا بیماری در خود کودک مانند اوتیسم باشد.

* IUGR چیست؟ + عوارض و روشهای درمان

در bpd پایین احتمال کند بودن رشد مغزی وجود دارد. رشد ناکافی مغز باعث می‌شود که قطر دو جداره کوچک شود، در چنین شرایطی نوزاد هنگام تولد، می‌تواند با مشکلاتی در راه‌های عصبی و در سیستم عصبی همراه باشد و مغز توسعه نیافته‌ای داشته باشد که از نظر فیزیکی با سرعت رشد او تطابق ندارد و مقاومت کمی در برابر بیماری‌های فشار خون خواهد داشت. همچنین رشد کم bpd می‌تواند نشانه‌ای از ضایعه اسپینا بیفیدا نیز باشد.

در مقابل bpd بزرگتر از نرمال نیز مشکلاتی دارد. در درجه اول مقادیر بالاتر BPD با خطر فزاینده در مداخله مامایی همراه است. یعنی شانس زایمان طبیعی کاهش می‌یابد. در مراحل بعدی باید جنین از نظر سلامت و عدم ابتلا به برخی بیماری‌ها مورد بررسی قرار بگیرد.

آیا زایمان طبیعی با BPD بالا امکان‌پذیر است؟

همانطور که در بالا گفتیم اندازه نرمال سر جنین bpd مساوی است با بزرگترین قطر گیجگاهی. از آنجایی که جمجمه انسان بخش سفت و انعطاف‌ناپذیر است این بخش بزرگترین قسمتی است که قرار است از دهانه رحم خارج شود. به هر نسبت که این عدد بیشتر باشد زایمان طبیعی با درد و دشواری بیشتری همراه خواهد بود زیرا نیاز است که کانال زایمان کشیده‌تر شود.

در بعضی موارد بزرگ بودن این عدد می‌تواند تعیین‌کننده نوع زایمان باشد. اگرچه زایمان با عدد bpd بالا غیرممکن نیست اما پزشک این عدد را در روزهای پایانی بارداری اندازه‌گیری می‌کند و زمانی که این عدد بین  88  تا 100 میلی متر باشد می‌تواند زایمان سزارین را پیشنهاد دهد.

چه کنیم bpd جنین نرمال شود 

برای رسیدن به اندازه نرمال سر جنین bpd اصلی ترین عامل تغذیه مادر است. سطوح ناکافی مواد مغذی حیاتی در طول رشد جنین ممکن است منجر به تغییر  رشد در بافت‌های جنین شود و به پیامدهای بلندمدت نامطلوب کمک کند. شکی نیست که یک رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی در دوران بارداری برای سلامت مطلوب جنین ضروری است. در این راستا مصرف ویتامین D و اسید فولیک ضروری است.

بهترین گزینه های غذایی برای تقویت رشد مغز جنین عبارتند از:

• تخم مرغ 
• غذای دریایی.
• سبزیجات سبز برگ.
• گوشت گاو بدون چربی 
• ماست. 
• آجیل و دانه ها.

همچنین جدا از تغذیه، مادر باید استراحت کافی داشته باشد و از تنش و استرس دور باشد. آرامش در خانه، دوری از اخبار بد، داشتن خواب کافی و حفظ روحیه از دیگر کارهایی است که می‌تواند برای رشد مغزی کافی جنین و رسیدن به اندازه نرمال سر جنین bpd موثر باشد.