گوش درد در بارداری | علت، علائم و درمان عفونت گوش در بارداری

در دوران بارداری بدن زن دستخوش تغییرات متعددی می‌شود. بنابراین در برابر بیماری‌ها و شرایط سخت حساس‌تر و آسیب‌پذیر می‌شود. گوش درد در دوران بارداری، مانند دندان درد، یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است که زنان باردار با آن درگیر می‌شوند. گوش درد دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد، اما اکثر آنها مواردی جزئی هستند که به‌راحتی قابل درمانند. با این حال، خیلی مهم است که زنان باردار با دیدن هر تغییری در وضعیت بدن و خلق و خویشان به پزشک مراجعه کنند.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما به ابزارهای کاربردی دوران بارداری از جمله مراقبت بارداری دسترسی پیدا کرده و می‌توانید با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که در اختیارتان قرار می‌گیرد.

علت گوش درد در بارداری

• تغییرات بدنی: تغییرات هورمونی، در دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن را ضعیف می‌کند و درنتیجه بدن در برابر ویروس‌ها و باکتری‌های عفونت‌زا آسیب‌پذیرتر می‌شود. وگرنه تاکنون ارتباط مستقیمی بین بارداری و عفونت گوش ثابت نشده است.

• بیشتر شدن نرخ متابولیسم پایه (BMR): در دوران بارداری، بدن به اکسیژن و حجم خون بیشتری نیاز دارد. بنابراین قلب برای جابه‌جا کردن مایعات بیشتر سخت‌تر کار می‌کند. ممکن است بخشی از این مایعات در داخل گوش جمع شود و سبب گوش درد در بارداری شود. 
• افزایش مایعات در بدن: در دوران بارداری، افزایش گردش خون سبب افزایش 4 لیتری مایعات در بدن می‌شود. افزایش مایعات بدن عوارضی به‌دنبال دارد که یکی از آنها انسداد بینی است. انسداد بینی هم احتمال ابتلا به عفونت گوش را بیشتر می‌کند.
• کاهش شنوایی: تغییر هورمون‌ها در زنان باردار در بسیاری مواقع، در سه ماه دوم یا سوم بارداری، سبب کم‌شنوایی موقتی همراه با گوش درد می‌شود و در اغلب موارد طی ده روز برطرف می‌شود. کم‌خونی، اتواسکلروز (otosclerosis)، فشار خون بالا، میگرن و عفونت گوش ازجمله علل کاهش شنوایی در بارداری است.

برخی بیماری‌ها نیز ممکن است سبب وزوز کردن گوش و گوش درد در بارداری شود، مانند کم‌خونی ناشی از فقر آهن و فشار خون بالا در بارداری. بنابراین لازم است زنان باردار به تغییرات بدنی خود دقت کنند.

عفونت گوش در بارداری

گوش درد در زمان بارداری ممکن است نشانۀ عفونت گوش باشد. بنابراین خوب است که علاوه‌بر گوش درد به علائم دیگر هم توجه شود، ازجمله احساس سوزش در گوش، خارش گوش، گلو درد، سردرد، کم شدن شنوایی، وزوز گوش و تب. عفونت گوش اگر درمان نشود، ممکن است به مغز یا سایر نقاط بدن سرایت کند و برای سلامتی مادر و جنین ضرر داشته باشد.

علائم عفونت گوش در دوران بارداری

علائم عفونت گوش عبارتند از:

• درد، سوزش یا تیر کشیدن گوش
• تورم، قرمزی یا التهاب مجرای گوش
• خارش گوش و اطراف آن
• وزوز کردن گوش یا سوت کشیدن گوش
• سردرد
• خارج شدن مایع زرد یا سبزرنگ از گوش

درمان عفونت گوش در بارداری

برای درمان عفونت گوش باکتریایی، پزشکان اغلب آنتی‌بیوتیک تجویز می‌کنند. در دوران بارداری، خوردن بسیاری از آنتی‌بیوتیک‌ها امن و مناسب نیست. بنابراین بدون تجویز پزشک متخصص از خوردن هر نوع آنتی‌بیوتیکی بپرهیزید. همچنین پزشک ممکن است برای درمان عفونت گوش داخل کانال گوش را معاینه و مایع جمع‌شده در گوش را تخلیه کند. درمان احتمالی دیگر تجویز قطرۀ آنتی‌بیوتیکی گوش است که معمولاً باید دو هفته مصرف شود. شست‌وشوی گوش و مالیدن پماد از درمان‌های دیگر در این دوران هستند.

پیشگیری از عفونت گوش در بارداری

همیشه احتمال ابتلا به عفونت گوش وجود دارد و نمی‌توان به‌طور قطعی و صددرصد از آن جلوگیری کرد، ولی با به کار گرفتن روش‌هایی می‌توان احتمال ابتلا به عفونت گوش در بارداری را کاهش داد:

• داخل گوش را زخمی نکنید، مخصوصاً با گوش‌پنبه.
• از پارچۀ فلانل نرم برای تمیز کردن قسمت بیرونی گوش و لبۀ داخلی آن استفاده کنید.
• هنگام شنا کردن کلاه شنا به سر کنید یا سر خود را بالای آب نگه دارید.
• اگر آب داخل گوشتان رفت، سعی کنید آن را با پارچه‌ای نرم و تمیز خارج کنید.

گرفتگی گوش در بارداری

در دوران بارداری تغییرات فیزیولوژیک متعددی در زنان مشاهده می‌شود. این تغییرات بلافاصله پس از بارور شدن تخمک آغاز می‌شود. یکی از رایج‌ترین این تغییرات، مخصوصاً در سه ماه سوم، در بینایی و شنوایی زنان باردار دیده می‌شود. احساس ناراحتی در گوش مانند گرفتگی گوش، سرگیجه و وزوز گوش عمدتاً به‌سبب تغییر سطح هورمون‌های جنسی (استروژن و پروژسترون) است که خیلی زود پس از زایمان به حالت عادی برمی‌گردد و گرفتگی گوش برطرف می‌شود. بنابراین گرفتگی گوش در بارداری امری رایج و طبیعی است که به‌خودی‌خود رفع می‌شود و نیاز به درمان‌های دارویی قوی دارد.

درمان خانگی گوش درد در بارداری

احساس ناراحتی در ناحیۀ گوش و نیز داشتن گوش درد در بارداری طبیعی است و با برخی درمان‌های خانگی رفع می‌شود، ولی اگر گوش درد نشانۀ عفونت باشد، باید حتماً به پزشک مراجعه شود. بعضی راهکارهای کاهش درد گوش در خانه عبارت است از:

• گذاشتن کمپرس گرم (حولۀ گرم) بر روی گوش
• استفاده از قطرۀ گوش که از مخلوط سرکه و الکل ساخته شده باشد. اگر به‌جز گوش درد و عفونت مشکل دیگری هم در ناحیۀ گوش دارید، از این دارو استفاده نکنید. همچنین خیلی مهم است که زنانی که برای اولین بار مسکن و قطرۀ گوش مصرف می‌کنند، پیش از این کار حتماً با پزشک خود مشورت کنند.
• خوردن مسکن‌های ضعیفِ بدون نسخه (قبل از خوردن دارو حتماً با پزشک خود مشورت کنید.)
• برای کاهش گوش درد در بارداری از خوردن آسپرین و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (Advil) یا ناپروکسن (Aleve) پرهیز کنید.

درمان گوش درد در بارداری در طب سنتی با عنبر نسا

در طب سنتی راهکارهای متعددی برای از بین بردن گوش درد در بارداری پیشنهاد می‌شود، مانند گذاشتن سیر داخل گوش، ریختن عسل در گوش، ریختن روغن حنظل یا روغن زیتون در گوش، ریختن مخلوط آب و سرکه در گوش و... چنانکه معلوم است این روش‌ها علمی نیستند و در آزمایشگاه‌های معتبر بررسی نشده‌اند. بنابراین بهتر است در دوران بارداری از این روش‌ها استفاده نشود تا ضرری برای مادر و جنین نداشته باشد. اگر گوش دچار زخم داخلی یا عفونت باشد، این روش‌ها ممکن است اوضاع را وخیم‌تر کند.

بنا بر آموزه‌های طب سنتی، یکی دیگر از درمان‌های گوش درد در بارداری دود عنبر نسا است. عنبر نسارا، که عموماً به آن عنبر نسا می‌گویند، پشگل الاغ ماده است. در طب سنتی برای دود عنبر نسا خواص بسیاری قائلند، ازجمله اینکه نفوذ دود ناشی از سوختن عنبر نسا عفونت گوش را درمان می‌کند. این ادعا در آزمایشگاه‌های معتبر بررسی نشده است، اما پزشکان توصیۀ اکید می‌کنند که از استنشاق دود عنبر نسا پرهیز شود، زیرا عوارض ریوی بسیاری دارد. بنابراین زنان باردار که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، بهتر است در معرض دود عنبر نسا قرار نگیرند.

رابطۀ گوش درد در بارداری و جنسیت جنین

بسیاری از مادران می‌خواهند زودتر جسیت نوزاد خود را بدانند. برای همین به سراغ هر باور و عقیده‌ای می‌روند که نشانه‌ای از جنسیت جنین تلقی شود. از نظر علم پزشکی تغییرات ظاهری مانند شکل شکم مادر، رنگ پوست او یا داشتن گوش درد در بارداری نشانۀ جنسیت کودک نیست. کروموزوم‌های اسپرم و تخمدان جنسیت جنین را تعیین می‌کند و فقط با ابزارهای پزشکی مانند سونوگرافی می‌توان از جنسیت جنین آگاه شد.