تست شنوایی نوزاد در خانه | بهترین زمان شنوایی سنجی نوزاد

تقریباً از هر 1000 کودک، حدود دو یا سه نفر با کم‌شنوایی قابل تشخیص در یک یا هر دو گوش متولد می‌شوند. همچنین شنوایی سنجی نوزادان نارس نشان داده که کم شنوایی در این نوزادان بیش از سایر نوزادان است. تعدادی از کودکان هم بعداً در دوران کودکی، دچار مشکلات شنوایی می‌شوند. کودکانی که دچار کم‌شنوایی هستند نمی‌توانند مانند سایر کودکانی که شنوایی طبیعی دارند، حرف زدن و دیگر مهارت‌های گفتاری را یاد بگیرند. به همین دلیل، تست شنوایی نوزاد تازه متولد شده بسیار مهم است. در این مقاله به شما خواهیم گفت که بهترین زمان تست شنوایی نوزاد چه موقع است و علایم کم‌شنوایی در نوزادان شامل چه مواردی می‌شود و راه‌های درمان مشکلات شنوایی نوزادان و کودکان چیست.

با نصب اپلیکیشن گهواره شما می‌توانید به ابزارهای کاربردی فرزند پروری مانند مشاوره با پزشک دسترسی پیدا کرده و با دیگر مادران تبادل نظر داشته باشید. همچنین ابزارهای دیگر، مقالات و ویدئوهای آموزشی زیادی وجود دارد که می‌توانید از آنها بهره‌مند شوید.

علت های کم شنوایی نوزادان

چه چیزی باعث می شود نوزاد ناشنوا به دنیا بیاید؟ 50 تا 60 درصد کاهش شنوایی در نوزادان به دلایل ژنتیکی است. همچنین یکسری موارد در محیط وجود دارد که می تواند باعث کاهش شنوایی شود. 25 درصد یا بیشتر از کاهش شنوایی در نوزادان به دلایل «محیطی» مانند عفونت مادر در دوران بارداری و عوارض پس از تولد است. سایر دلایل عبارتند از:

• گیر کردن اشیا در مجرای گوش
• پرده گوش سوراخ شده
• تجمع موم گوش
• ضربه به سر
• مننژیت
• تجمع مایع در پشت پرده گوش
• قرار گرفتن در معرض صدای بلند
• ناهنجاری گوش داخلی

با اپلیکیشن گهواره، هر هفته در جریان تغییرات و نیازهای کودکت قرار بگیر.هر روز یک پیام مشاور متناسب با سن کودکت دریافت کن. قد و وزن کودکت رو هر ماه وارد کن تا بهت بگیم رشد کودکت مناسب هست یا نه.

نصب اپلیکیشن گهواره

چرا مهم است که علائم کم‌شنوایی در نوزادان خیلی زود غربال شود

مهم‌ترین زمان برای یادگیری یک کودک در 3 سال اول زندگی اوست، زیرا در این هنگام مغز او در حال رشد و تکامل است. اگر بخواهیم به‌طور دقیق اشاره کنیم، باید بدانید که کودکان در 6 ماه اول زندگی، یادگیری گفتار و زبان را شروع می‌کنند. تحقیقات نشان می‌دهد اگر کودکانی که کم‌شنوایی دارند خیلی زود با کمک تست شنوایی نوزاد تشخیص داده شوند، مهارت‌های زبانی آن‌ها رشد قابل توجهی خواهد داشت و می‌توانند همانند سایر کودکان، در مدرسه آموزش ببینند. به همین دلیل باید نسبت به علت بی توجهی نوزاد به صدا حساس باشید.

آیا مشکلات شنوایی بلافاصله قابل‌مشاهده است

اگر کودک شما به درستی نمی شنود، می تواند بر یادگیری، تمرکز و ارتباطات او تأثیر بگذارد. بنابراین مهم است که هر کم شنوایی را در اسرع وقت، به طور ایده آل در چند ماه اول شناسایی کنید. متأسفانه بسیاری از مشکلات شنوایی در کودکان تا حدود 3 سالگی تشخیص داده نمی شود. با این حال تحقیقات وزارت بهداشت نشان می‌دهد که هرچقدر کم شنوایی زودتر تشخیص داده شود و از گزینه‌های بازیابی شنوایی استفاده شود، احتمالاً یادگیری زبان، یادگیری و رشد اجتماعی کودک بهتر خواهد شد.

شنوایی سنجی نوزاد چه زمانی انجام می‌شود؟

همان‌طور که گفتیم، به دلیل نیاز به شناسایی و مداخله سریع و به‌موقع، شما باید کودکتان را در زمان‌های مناسب به مراکز شنوایی سنجی نوزادان ببرید. بهترین زمان تست شنوایی نوزاد قبل از ترک بیمارستان یا کلینیک یا به عبارتی، در بدو تولد است. اگر به هر دلیلی تست شنوایی نوزاد تازه متولد شده در بدو تولد انجام نشود، اکیداً توصیه می‌شود که تا قبل از یک‌ماهگی با مراجعه به مراکز شنوایی سنجی نوزادان این تست را انجام دهید. 

مرحله دوم شنوایی سنجی نوزاد در 3 ماهگي يا 6 ماهگي انجام می‌شود. در هر دو مرحله، تست شنوایی نوزاد از طریق تست حلزون (تست OAE) انجام می‌گیرد و نیازی به تست عصب شنوایی نوزاد و ساقه مغز (تست ABR) نیست؛ مگر اینکه کودک دچار مشکلات تکلم باشد یا دچار عفونت‌های مکرر گوش شود.

در نوزادان خاصی لازم است که حداقل در 4 مرحله تست حلزون گوش نوزاد انجام شود و حداقل در یک مرحله هم تست شنوایی عصب و مغز انجام شود. این گروه از نوزادان شامل گروه‌های زیر می‌شوند:

• نوزادانی که از والدین خویشاوند به دنیا آمده باشند.

• نوزادانی که در خانواده‌هایی به دنیا آمده باشند که در آن‌ها افراد کم‌شنوا یا ناشنوا وجود دارد.

• نوزادان نارس که زودتر از هفته 37 بارداری به دنیا آمده باشند.

• نوزادان کم‌وزن که کمتر از 1500 گرم وزن داشته باشند.

• نوزادانی که در هنگام تولد، دچار خفگی یا کبودی شده باشند.

• نوزادانی که زردی بالای 20 داشته باشند یا خون آن‌ها تعویض شده باشد.

• نوزادانی که بیش از 5 روز در بخش مراقبت‌های ویژه نوزادان (NICU) بستری شده باشند.

• نوزادانی که دچار ناهنجاری‌های سر و گردن باشند یا با سندروم‌های خاص نظیر سندروم دان به دنیا آمده باشند.

• نوزادانی که مادرانشان دچار عفونت یا بیماری‌های خاص دوران بارداری بوده باشد و یا از داروهای خاص در دوران حاملگی استفاده کرده باشد.

در نوزادانی که یک یا تعدادی از شرایط بالا را داشته باشند، تست شنوایی نوزاد در مرحله اول مانند سایر نوزادان، در همان بدو تولد تا یک‌ماهگی انجام می‌شود. سپس در 3 ماهگی، 6 ماهگی و یک‌سالگی نیز این تست تکرار می‌شود.

تست شنوایی نوزاد تازه متولد شده چگونه انجام می‌شود؟

در مراکز شنوایی سنجی نوزادان از دو آزمایش مختلف به عنوان آزمایش غربالگری نوزاد برای شنیدن استفاده می‌شود. کودک شما در طول هر دو آزمایش کاملاً می‌تواند استراحت کند یا حتی بخوابد.

انتشار اوتواکوستیک (OAE) یا تست حلزون

در این روش واکنش نوزاد به صدا در برخی از قسمت‌های گوش بررسی می‌شود. در طی این آزمایش، یک گوشی نرم در کانال گوش کودک شما وارد می‌شود. این وسیله صداهایی را پخش می‌کند و واکنش "اکو" یا بازپخش ناشی از آن را اندازه‌گیری می‌کند. سپس نتایج را با آنچه در گوش با شنوایی طبیعی اتفاق می‌افتد، مقایسه می‌کند. اگر اکو وجود نداشته باشد یا نرمال نباشد، ممکن است کودک شما دچار کم‌شنوایی باشد.

پاسخ ساقه شنوایی مغز (ABR)

در این روش، برای تست شنوایی نوزاد نحوه پاسخ عصب شنوایی نوزاد و ساقه مغز (که صدا را از گوش به مغز منتقل می‌کند) بررسی می‌شود. در طی این آزمایش، گوشی‌های کوچکی بر روی گوش کودک قرار می‌گیرد و الکترودهایی هم روی سر او قرار می‌گیرند. این الکترودها مانند برچسب، چسبیده و جدا می‌شوند و هیچ‌گونه درد و ناراحتی برای نوزاد ایجاد نمی‌کنند.

روش‌های نوین تست شنوایی در کودکان

روشهایی که در بالا نام برده شد، روشهای قدیمیترین برای سنجش شنوایی هستند. اما امروزه از روشهای جدیدتری برای این کار استفاده میشود که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• شنوایی سنجی مبتنی بر تقویت بصری(visual reinforcement audiometry): قابل انجام از 6 ماهگی تا 2.5 سالگی که در آن وقتی اصوات پخش می‌شوند، کودک روی یک صندلی نشسته و یاد می‌گیرد چطور صداها را به یک پاداش بصری مانند یک اسباب بازی یا روشن شدن چراغ ربط دهد.
• شنوایی سنجی مبتنی بر بازی (play audiometry): از 1.5 تا 5 سالگی قابل اجراست. در این آزمایش صدا از طریق هدفون یا بلندگو پخش شده و از کودک‌ خواسته می‌شود به محض شنیدن صدا کار خاصی انجام دهد.
• شنوایی سنجی با تُن خالص (Pure tone audiometry): این تست قبل از مدرسه انجام میشود و در طی آن صداهایی با فرکانس و بلندی صدای متفاوت تولید شده و از طریق هدفون برای کودک پخش شده و از او خواسته می‌شود تا به محض شنیدن صدا، دکمه‌ای فشار دهد و این تن به مرور کم میشود تا آهسته ترین صدایی که کودک میشوند مشخص شود.
• آزمایش هدایت استخوانی (Bone conduction test): در این روش به جای پخش صدا از یک دستگاه تولید کننده‌ی لرزش در پشت گوش استفاده میکنند. صدا مسقیم از طریق استخوان‌های سر به گوش داخلی میرسد و به کمک آن میتوان تشخیص داد کدام بخش گوش داخلی مشکل دارد.
• آزمایش تمپانومتری (Tympanometry): در این آزمایش انعطاف پذیری پرده گوش تست میشود که برای شنیدن بسیار مهم است. در این روش یک لوله لاستیکی نرم در ورودی گوش کودک قرار می‌گیرد و سپس هوا به آرامی به پایین لوله رفته و صدایی از بلندگوی کوچکی که در داخل آن قرار دارد پخش میشود. سپس لوله، صدایی را که از داخل گوش خارج میشود را اندازه‌گیری می‌کند.

تست شنوایی نوزاد در خانه چگونه انجام میشود

چندین نوع تست شنوایی برای سنجش سطح کم شنوایی کودک در خانه قابل انجام است. اولین روش، تست شنوایی سنجی با تن خالص است که در بالا به آن اشاره کردیم. این تست با استفاده از نرم افزار تست شنوایی آنلاین یا اپلیکیشن موبایل انجام می شود. در این روش سنجش، یک سری آهنگ در فرکانس ها و حجم های مختلف برای تعیین ملایم ترین صداهایی است که کودک می تواند بشنود پخش میشود و کودک باید به آن پاسخ بدهد. گزینه دیگر از تست های شنوایی در خانه شامل مشاهده پاسخ و واکنش کودک به صداها است. والدین می توانند از فواصل مختلف، زیر و بم و زوایای مختلف صداهای مختلفی ایجاد کنند یا زمزمه کنند. آنها می توانند گوش راست و چپ را به صورت جداگانه آزمایش کنند تا ببینند که آیا کودک بر این اساس واکنش نشان می دهد یا خیر. اگر کودک به طور مداوم پاسخ نمی دهد یا مشکل شنوایی دارد، می تواند نشان دهنده مشکل شنوایی باشد. علاوه بر این، والدین میتوانند از تست گفتار در نویز نیز استفاده کنند. این آزمون توانایی کودک را برای درک گفتار در محیط های چالش برانگیز گوش دادن یا پر سر و صدا را ارزیابی می کند. این روش شامل پخش صداهای ضبط شده در پس زمینه نویز است. سپس سطح درک و واکنش کودک یادداشت و ثبت می شود.

چه زمانی لازم است به پزشک مراجعه کنیم

اگر تست شنوایی نوزاد مشکلی را نشان دهد چه باید کرد؟ اگر نتایج نشان می‌دهد که کودک شما ممکن است کم‌شنوایی داشته باشد تا قبل از سه‌ماهگی کودک، به یک متخصص شنوایی سنجی اطفال مراجعه کنید. فردی را پیدا کنید که در ارزیابی و مدیریت کودکان کم‌شنوا تخصص داشته باشد. اگر در پیدا کردن متخصص شنوایی سنجی اطفال به کمک نیاز دارید، از پزشک متخصص اطفال یا کارکنان مراکز شنوایی سنجی نوزادان کمک بگیرید. آن‌ها حتی ممکن است به شما یک معرفی‌نامه بدهند.

متخصص شنوایی سنجی می‌تواند تست‌های دقیق‌تری بر روی عصب شنوایی نوزاد انجام دهد تا مطمئن شود مشکل شنوایی وجود دارد یا خیر و در صورت وجود، نوع و شدت آن را مشخص کند. اگر این معاینه تأیید کند که کودک شما دچار کم‌شنوایی است، کودک شما باید قبل از 6 ماهگی خدمات درمانی مناسب را شروع کند. بعد از مشخص شدن نتیجه توسط متخصص شنوایی سنجی اطفال، باید کودک را نزد پزشک متخصص گوش، حلق و بینی ببرید تا او مداخله‌های درمانی مناسب را شروع کند. اگر فرزند شما خواهر و برادر دارد، معمولاً پزشک توصیه می‌کند که آن‌ها را نیز برای شنوایی سنجی ببرید.

آیا در صورت منفی بودن تست شنوایی نوزاد دیگر نیازی به بررسی مجدد شنوایی او نداریم؟

کاهش شنوایی در هر زمان از زندگی کودک ممکن است رخ دهد. برخی از انواع وراثتی کم شنوایی تا دوران کودکی ظاهر نمی‌شوند. علاوه بر این، برخی بیماری‌ها، عفونت گوش، آسیب‌دیدگی سر، برخی از داروهای خاص و صدای بلند نیز از دلایل احتمالی کم‌شنوایی در کودکان است؛ بنابراین باید همیشه و به‌خصوص تا 5 سالگی، نسبت به علایم کم‌شنوایی در نوزادان و کودکان حساس باشید. درصورتی‌که احساس کردید واکنش نوزاد به صدا دچار مشکل است یا کودک خردسال شما هرگونه مشکلی در تکلم دارد، با پزشک در میان بگذارید.

چه درمان‌هایی برای کم‌شنوایی نوزادان وجود دارد؟

پزشک گوش، حلق و بینی بهترین مرجع برای معرفی آخرین روش‌های درمانی موجود برای درمان کم‌شنوایی در نوزادان و کودکان است. علم و دانش در این زمینه به‌سرعت در حال گسترش است و ابزارهای متعددی به کمک پزشکان آمده است. همچنین ممکن است پزشک شما را به یک گفتار درمان یا معلمی که در کار با کودکان دارای کم‌شنوایی تجربه دارد، معرفی کند.

بسته به نوع و شدت مشکلات شنوایی در کودک شما، راهکارهای مختلفی برای به حداکثر رساندن مهارت‌های ارتباطی کودک وجود دارد. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

سمعک

سمعک‌ها که در داخل گوش یا پشت آن قرار داده می‌شوند، به بلندتر شدن و متمرکز شدن صدا کمک می‌کنند. سمعک‌ها را می‌توان برای درجات مختلف کم‌شنوایی تجویز کرد و از 1 ماهگی نوزادان قابل استفاده است. امروزه انواع مختلفی از سمعک‌ها وجود دارند که با اشکال و امکانات متنوعی در دسترس هستند. پزشک و متخصص شنوایی سنجی که در معالجه نوزادان و کودکان تجربه دارند، می‌توانند در انتخاب بهترین سمعک به شما کمک کنند. همچنین کمک می‌کنند که تنظیمات سمعک و اندازه آن متناسب با شرایط گوش کودک شما باشد.

کاشت حلزون

اگر سمعک نتواند به فرزند شما کمک کند، پزشک شما ممکن است کاشت حلزون را پیشنهاد کند. در جراحی کاشت حلزون، یک وسیله الکترونیکی مخصوص در گوش کودک کار گذاشته می‌شود که می‌تواند حس شنوایی را برای افرادی که کم‌شنوایی شدید دارند یا حتی دچار ناشنوایی هستند، فراهم کند. دستگاه، صدا را به سیگنال‌های الکتریکی تبدیل می‌کند و آن‌ها را از گوش داخلی به مغز منتقل می‌کند. کاشت حلزون می‌تواند در کودکان 12 ماهه یا بعضی‌اوقات کوچک‌تر، انجام شود.

با آموزش، کودکان دارای کاشت حلزون می‌توانند یاد بگیرند که صداها را بشناسند و گفتار را درک کنند. مطالعات همچنین نشان داده است كه كودكان واجد شرایط كه قبل از 18 ماهگی كاشت حلزون دریافت می‌کنند، می‌توانند مهارت‌های زبانی را با سرعتی قابل مقایسه با كودكان دارای شنوایی طبیعی بیاموزند و در تحصیل موفق باشند. امروزه برخی از پزشکان استفاده از دو کاشت حلزون هم‌زمان را توصیه می‌کنند، یکی برای هر گوش.

البته کاشت حلزون برای همه کودکان دارای کم شنوایی یا ناشنوایی مناسب نیست. یک متخصص گوش و حلق و بینی که در کاشت حلزون تخصص دارد، می‌تواند در تصمیم‌گیری در مورد مناسب بودن کاشت حلزون برای فرزندتان به شما کمک کند.

دستگاه‌های کمک شنوایی

با بزرگ شدن فرزند شما، سایر دستگاه‌های کمک شنوایی هم ممکن است برای کمک به شنوایی او مفید باشند. برخی از دستگاه‌ها به کودکان کمک می‌کنند که در کلاس در بهتر بشنوند. برخی از دستگاه‌های دیگر، مکالمات یک‌به‌یک را تقویت می‌کنند یا صحبت کردن از طریق تلفن یا تماشای تلویزیون و فیلم‌ها را آسان‌تر می‌کنند.

در صورت مدیریت صحیح، کودکانی که ناشنوا یا کم‌شنوا هستند هم می‌توانند مانند همه کودکان، مهارت‌های علمی، اجتماعی و عاطفی مناسبی را در خود پرورش دهند و در مدرسه موفق شوند.